واقعیت این است که رسانههای الکترونیکی دارای جذابیتها و ویژگیهای منحصربهفردی هستند که آنها را در رقابت با رسانههای سنتی در جایگاه بسیار والایی قرار میدهد. ازجمله این ویژگیها میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
۱. در روزنامهنگاری سایبر میتوان پس از انتشار خبر در هر زمان و مکان اطلاعات تازه را به آن افزود و میزان انعطاف بسیار بالاست، درحالیکه در روزنامهنگاری سنتی پس از چاپ خبر در روزنامه یا پخش آن در بخشهای خبری رادیو و تلویزیون امکان تغییر و اصلاح آن وجود ندارد و درصورتیکه اطلاعات بیشتری درباره خبری کسی شود باید تا زمان انتشار شماره جدید روزنامه منتظر ماند. به بیان دیگر روزنامهنگار سایبر در قید و بند زمان و مکان گرفتار نیامده است. از سوی دیگر مخاطب روزنامهنگار سایبر هم چنین محدودیتی ندارد و بهعنوان مثال نباید تا زمان انتشار روزنامه یا آغاز اخبار تلویزیون منتظر بماند، بلکه تنها کافی است در هر زمان به اینترنت و سایت مورد علاقهاش مراجعه کند و از جدیدترین اخبار مطلع شود. نوشتهها و دیدگاههای روزنامهنگاران لحظهبهلحظه در معرض قضاوت و دید وی قرار میگیرند و فاصله مکانی با رسانه دیگر معنایی نخواهد داشت.
۲. در روزنامهنگاری سایبر واسطهها از بین میروند و ارتباط بیواسطه بین رسانه و مخاطب ایجاد میشود. علاوه بر این همانطور که اطلاعات از سوی روزنامهنگار به سمت مخاطب جریان مییابد، وی نیز امکان مییابد تا اطلاعات موردنظر خود را برای رسانه ارسال کند، زیرا روزنامهنگاری سایبر خیابانی دوطرفه است. این کار از طریق آدرسهای پست الکترونیک سایت، فرمهای نظرخواهی تعبیهشده در آن، مجامع آنلاین و دیگر سیستمهای مشابه امکانپذیر است.
۳. استفاده از فرامتن: یکی از بدیعترین ویژگیها و محاسن روزنامهنگاری سایبر وجود فرامتن است. احتمالاً به هنگام گشتوگذار در وبسایتهای مختلف و ازجمله سایتهای متنوع اطلاعرسانی با واژههایی روبهرو شدهاید که با کلیک کردن بر روی آنها صفحه دیگری که حاوی اطلاعات بیشتری در مورد آن واژه بوده به نمایش درآمده است. این همان مفهوم فرامتن است که نشان میدهد متون در جهان رسانههای سایبر به هم گره خوردهاند و دسترسی به سوابق و تمامی اسناد مربوط به آنها بهسادگی ممکن شده است.
امروزه تمامی سایتهای خبری معتبر با استفاده از این روش، امکان دسترسی کاربر به جزئیات قبلی مربوط به یک خبر را فراهم میآورند. این در حالی است که در روزنامهنگاری سنتی برای این کار باید به آرشیو کاغذی روزنامهها مراجعه میشد که کاری وقتگیر و پرهزینه است.
۴. در رسانههای سایبر استفاده از متن و عکس که در رسانههای سنتی هم موجود بود متحول شده و علاوه بر این صدا، موسیقی و ویدئو به کمک روزنامهنگار میآید تا مقصود خود را هر چه بیشتر برای مخاطب توضیح دهد.
آنچه ما در این مطلب قصد بیان و توضیح آن را داریم درواقع همین بخش چهارم است که در دورههای آموزش روزنامهنگاری سایبر در نقاط مختلف جهان هم توجه ویژهای به آن معطوف میشود.
منبع:
روزنامهنگاری سایبر، یونس شکرخواه، فصلنامه پژوهش و سنجش شماره ۲۱ و ۲۲