ما در متن «راهنمای فیچرنویسی به سبک حرفهایها» نکات مختلفی را مرور کردیم اما بسیاری از نکات بیان شده، در مورد آنچه که گاهی اوقات «فیچر عمومی» محسوب میشود مورد استفاده است؛ قطعهای که ممکن است با اخبار فعلی ارتباط نداشته باشد اما یک داستان یا موضوع جالب را آشکار میکند. فیچر عمومی معمولاً داستانی است که شما آن را پیدا میکنید و به یک ویراستار خبر ارائه میدهید. اما گاهی ممکن است یک ویراستار از شما بخواهد که پسزمینه یا خط سیری را در مورد داستانی که در اخبار است ارائه دهید. در اینجا چند نمونه از آنچه آنها ممکن است به دنبال آن باشند آورده شده است. مطمئن شوید که با سردبیر شفافسازی کنید که چه چیزی را ترجیح میدهند و مراقب باشید که داستان خبری تکرار نشود؛ ما در فیچر به دنبال ارزش افزوده هستیم.
انواع فیچرنویسی
اثر تحلیلی
ممکن است از شما خواسته شود که به موضوعی عمیقتر نگاه کنید تا به مخاطب کمک کنید تا دلیل اتفاقی را بفهمد. اگر چنین است، سعی کنید اطلاع را در آن فرض نکنید؛ به یاد داشته باشید که این متن را برای همه مینویسید. در مورد آنچه که مخاطب میخواهد بداند، بپرسید. به این فکر کنید که موضوع چگونه از نظر سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و غیره در تصویر بزرگتری قرار میگیرد. بپرسید که چگونه مردم تحتتأثیر قرار میگیرند، و چه کسی سود میبرد یا ضرر میکند.
شما راهنمای قابل اعتماد مخاطب هستید؛ می توانید بر اساس واقعیتها تفسیر و توضیح دهید، اما نظر خود را اعلام نکنید چراکه شما یک ناظر بیطرف هستید. وسوسه نشوید که حدس و گمان خود را وارد کنید؛ اگر نمیدانید، بگویید. به یاد داشته باشید که تجزیه و تحلیل نباید خشک باشد. از رنگ و تاریخ و افراد واقعی استفاده کنید.
مثلاً ممکن است متن شما توضیح مواردی مانند موارد زیر باشد:
- آزادی کایلی مور گیلبرت میتواند به ضرر ایران باشد
- استرالیا چرا برای زنان خطرناک است
توضیح دهندهی «قیاسی»
گاهی اوقات توضیحدهنده به شکل «قیاسی» اعمال میشود که در آن داستان به بخشهایی با میانتیترها یا سؤالات تقسیم میشود. این قالب مردم را به خواندن ادامه مطلب تشویق میکند و تعامل را بهبود میبخشد، به ویژه برای مخاطبانی که فیچر شما را در تلفنهای همراه مطالعه میکنند.
رنگ
اگر در صحنه یک رویداد خبری هستید، سعی کنید شرایط مردم آنجا (مناظر، صداها، بوها، واکنش ها و احساسات انسانی) را توصیف کنید. کمی خبر را جاندارتر کنید. از نقلقولهای زیادی استفاده کنید. تمرکز روی یک شخص یا حادثهای را در نظر بگیرید که تصویری از داستان را ترسیم میکند. برای رنگ بخشیدن به یک متن عکسها واقعاً میتوانند ارزشمند باشند.
قطعه صداها (وکس پاپ)
این داستانها مجموعهای از تحقیقات موردی هستند که اغلب برای ارائهی طیف وسیعی از نظرات در مورد یک موضوع استفاده میشوند. آنها تعادلی بین سن، جنسیت، نژاد و البته نظرات ارائه میدهند. گرفتن عکسهای خوب از سوژهها با ژستها و پس زمینههای مختلف، مهم است. مثلاً متنی در مورد «اسب سواران ترکمن شمال ایران چگونه امرار معاش میکنند» میتواند موضوعی برای این مدل فیچر باشد.
نوشته های تصویری
برخی از داستانها را میتوان از طریق تصاویر به زیبایی بیان کرد. اما مراقب باشید که عکاسی باید درجه یک باشد و ویرایش آن باید در خدمت یک روایت مشخص باشد.
متن های طولانی
برخی از داستانها آنقدر غنی یا پیچیده هستند که برای بیان کامل به فضاسازی نیاز دارند. برای برخی، میتوانیم از ابزار کوتاهنویسی استفاده کنیم که به ویژه برای روزنامهنگاری همهجانبه (immersive journalism) با تأکید بر داستانسرایی مناسب است. اگر قصد دارید چنین قطعهای را در نظر بگیرید ضروری است که در ابتدای کار با یک ویراستار در مورد آن بحث کنید زیرا برنامهریزی، عکاسی با کیفیت بالا و ارزشهای تولید غنی برای این سبک از متن ضروری هستند. در اصطلاح انگلیسی به این متنها Long reads میگویند که در مقابل متنهای Shorthand قرا میگیرد.
ویدئو
ویدئو گاهی اوقات میتواند ابعاد متفاوتی به داستان بدهد. اما فقط در صورتی باید از آن استفاده کرد که مکمل متن باشد، نه تکراری. برخی از نمونههایی که ویدئو در آن میتواند موثر باشد:
- یک قطعهی اول شخص خود مؤلف، توسط یکی از قهرمانان روایت شما. شنیدن صدای کسی و دیدن شرایط او میتواند به درک بیشتر کمک کند.
- نمایش و گفتن توسط یک خبرنگار که میتواند به حضور خواننده در صحنه کمک کند اما تنها در صورتی که چیزی دراماتیک برای نشان دادن وجود داشته باشد.
از نظر فیلمبرداری و کادربندی ویدیو، بسیاری از نکاتی که در بخش عکس در متنهای ژورنالیسم تصویری آمدهاست، در مورد ویدیو نیز اعمال میشوند. یک نکتهی همواره درست این است که هر قدر ویدئو کوتاهتر باشد معمولاً بهتر است.