در عصر امروز، عصر رسانه‌های آنلاین، تقاضای زیادی برای فیلم‌برداران ماهر بویژه در رسانه‌های خبری وجود دارد. ممکن است به نظر برسد که هر کسی که یک گوشی هوشمند دارد می‌تواند یک فیلم‌بردار شود، اما تسلط بر هنر ویدئو مستلزم درک عمیق ابزارها، شیوه‌ها و تکنیک‌های خاص است. یک موبایل ژورنالیسم هم باید به مسائل را به خوبی بشناسد و به بهترین نحو از آنها استفاده کند.
در این نوشتار و شماره‌ی بعدی آن قصد داریم با ارائه و معرفی شش تمرین اساسی به شما کمک کنیم تا مهارت‌های فیلم‌برداری خود را ارتقا دهید و به نسخه‌ی بهتری از امروز خود تبدیل شوید.
تمرین ۱: بر حرکات اولیه دوربین مسلط شوید
فیلم‌سازان موفق باید بدانند چه زمانی دوربین را حرکت دهند یا چه زمانی آن را ثابت نگه دارند. آنها همچنین باید تشخیص دهند که چگونه این تصمیمات می‌توانند احساسات مختلف را منتقل کنند. بعلاوه باید با حرکات سنتی دوربین آشنا باشند. برای آنایی بهتر با حرکات اولیه دوربین تمرین زیر را انجام دهید:
۱. با حرکت افقی دوربین (Pan Shots) شروع کنید: دوربین خود را روی سه‌پایه در مکانی با نمای باز (مانند پارک یا منظره شهری) تنظیم کنید. سعی کنید دوربین را به صورت افقی از یک سمت به سمت دیگر حرکت دهید و در عین حال پایه آن را ثابت نگه دارید. این حرکت را چندین بار تمرین کنید تا بتوانید دوربین را به آرامی و بدون هیچ تکانی حرکت دهید. به یاد داشته باشید، سرعت چرخش می‌تواند احساسات مختلفی را ایجاد کند. یک دوران آهسته‌تر می‌تواند حس آرامش را ایجاد کند، در حالی که یک دوران سریع می‌تواند به معنای جنبش یا هرج و مرج باشد.
۲. به سمت حرکت عمودی دوربین (Tilt Shots) حرکت کنید: پس از فراگرفتن حرکت افقی، سعی کنید حرکت عمودی را تمرین کنید. دوربین را روی سه پایه نگه دارید و آن را به صورت عمودی بالا و پایین ببرید. با یک عکس عریض شروع کنید و به آرامی دوربین را تا یک نقطه خاص به پایین کج کنید یا برعکس. این حرکت را تمرین کنید تا قدری که ملکه‌ی ذهن شما شود.
۳. در مرحله بعد، جلورفتن و عقب رفتن (Dolly in & Dolly out) را تمرین کنید: هنگامی که با برداشت‌های حرکت افقی و عمودی راحت شدید، به سراغ جلو رفتن و عقب رفتن بروید. این برداشت‌ها کمی پیچیده‌تر هستند زیرا شامل حرکت دوربین به سمت سوژه یا دور شدن از آن است. برای گرفتن برداشت به سمت جلو، با یک کادر عریض‌تر شروع کنید و به آرامی دوربین را به سوژه نزدیک‌تر کنید. برای حرکت به عقب، برعکس را انجام دهید. این نماها می‌توانند حس حرکت ایجاد کنند و جزئیات را در یک صحنه آشکار یا پنهان کنند.
۴. حالا حرکات را ترکیب کنید: بعد از اینکه این حرکات را جداگانه تمرین کردید، سعی کنید آنها را با هم ترکیب کنید. به عنوان مثال، می‌توانید با یک حرکت عمودی شروع کنید، سپس افقی حرکت کنید و سپس یک برداشت رو به عقب ضبط کنید. این ترکیب می‌تواند برداشتی پویا و جالب ایجاد کند.
۵. ویدئوی خود را مرور و نقد کنید: پس از هر جلسه تصویربرداری، فیلم خود را مرور کنید. توجه داشته باشید که حرکات شما چقدر نرم است و آیا توانسته‌اید احساسی را که در نظر داشتید به تصویر بکشید. مواردی را که نیاز به بهبود دارند یادداشت کنید و در جلسه تمرین بعدی خود روی آن موارد تمرکز کنید.
تمرین ۲: تنظیم نور سه نقطه‌ای را تمرین کنید
نورپردازی در فضای بسته اگر نگوییم مهم‌تر از دوربینی که از استفاده می‌کنید، به همان اندازه مهم است، تنظیم نور شما تضمین می‌کند که کیفیت تصویر ویدیوی شما خوب است. در این مرحله بهترین گزینه برای شروع، تنظیم نور سه نقطه است. بیایید تنظیم نور سه نقطه‌ای را تمرین کنیم:
۱. نور اصلی یا کلیدی (Key light): از یک محیط تاریک شروع کنید و نور کلیدی خود را به عنوان اولین منبع نور خود معرفی کنید. این نور را در زاویه ۴۵ درجه به سمت کنار قرار دهید تا جلوی صورت سوژه شما روشن شود. این منبع، باید قوی‌ترین منبع نور در تنظیمات شما باشد.
۲. نور ثانوی یا پرکننده (Fill light): در مرحله بعد، منبع نور پرکننده را در طرف مقابل نور اصلی قرار دهید. این نور باید شدت کمتری نسبت به نور کلیدی داشته باشد و هدف آن این است که سایه‌های ایجاد شده توسط نور اصلی را نرم کند و به سوژه شما عمق دهد.
۳. نور پس زمینه (Back light): نور پس‌زمینه را با زاویه ۴۵ درجه پشت سوژه خود قرار دهید. این نور پشت سر و شانه‌های سوژه شما را روشن می‌کند. نورهای پشتی به جدا کردن آنها از پس‌زمینه کمک می‌کنند و به ویدیوی شما ظاهر سه بعدی‌تری می‌دهند.
۴. آزمایش: با منابع نوری مختلف آزمایش کنید. اگر نورهای استودیویی در دسترس نباشند، نور طبیعی می‌تواند جایگزین مناسبی باشد. با منابع نور خود خلاقانه رفتار کنید. استفاده از پنجره‌ها برای نور طبیعی یا لامپ‌ها برای برداشت‌های داخلی را در نظر بگیرید. شما مصاحبه‌های خود را همیشه در استودیو ضبط نمی‌کنید پس باید برای مواجهه با شرایط مختلف تمرین کرده باشید. فکر کنید که در فضای داخل خانه، دفتر کار یا حتی محیط یک کارگاه چگونه می‌توانید نور خود را تنظیم کنید.
۵. مرور: فیلم خود را مرور کنید. نگاه کنید که نور و سایه چگونه با هم کار می‌کنند تا به سوژه شما ظاهری سه بعدی ببخشند. یادداشت کنید چه کار کرده و چه کار نکرده است و دفعه بعد تنظیم نور خود را مطابق با آن تنظیم کنید.
تمرین ۳: درک و استفاده از تکنیک‌های ترکیب بندی و کادر بندی ساده
پرورش یک چشم تیزبین برای ترکیب بندی و کادربندی برای تولید ویدیوهای جذاب بصری ضروری است. تمرین زیر به شما کمک می‌کند تا تکنیک‌های ترکیب‌بندی و کادربندی اولیه با تمرکز بر انواع مختلف عکس‌ها و اعمال قانون یک سوم را تمرین کنید.
۱. نمای نزدیک (Close-up shots): با گرفتن یک عکس نزدیک از سوژه خود شروع کنید. این عکس باید چهره سوژه را به خوبی در خود جای دهد و جزئیاتی را ثبت کند که امکان ارتباط عاطفی با مخاطب را فراهم کند.
۲. نماهای دیگر: در مرحله بعد، انواع دیگر نماها مانند نمای آغازین، نمای فوق عریص و نمای متوسط را آزمایش کنید. هر نما، دیدگاه و سطح متفاوتی از جزئیات را ارائه می‌دهد و درک زمان استفاده از هر یک برای داستان‌گویی مؤثر بسیار مهم است. در متن «روایت‌گری‌تصویری به سبک خبرنگار کوله پشتی» مفصل‌تر در مورد انواع نما صحبت کردیم؛ پیشنهاد می‌کنم آن را هم مطالعه کنید.
۳. قانون یک سوم: قانون یک سوم را در برداشت‌های خود اعمال کنید. قاب خود را تصور کنید که توسط دو خط افقی با فاصله یکسان و دو خط عمودی به ۹ قسمت مساوی تقسیم شده است. سوژه خود را در امتداد این خطوط یا در نقاط تقاطع قرار دهید تا ترکیب‌بندی متعادل و جذابی داشته باشید.
۴. آزمایش: انواع مختلف برداشت را با قانون یک سوم ترکیب و مطابقت دهید. برای مثال، می‌توانید یک عکس از نزدیک با چشم‌های سوژه در راستای خط افقی بالایی یا یک نمای عریض با سوژه در یکی از نقاط تقاطع قرار دهید.
۵. مرور: فیلم خود را مرور کنید. ارزیابی کنید که چقدر از نماهای مختلف کادربندی و قانون یک سوم در ترکیب بندی‌های خود استفاده کرده‌اید. یادداشت بردارید که چه چیزی مؤثر بوده و چه چیزی مؤثر نیست و این بینش‌ها را در جلسه بعدی خود به کار ببرید.
در متن بعدی ۳ تمرین دیگر هم برای تقویت مهارت فیلم‌برداری معرفی خواهیم کرد.