گاهی برای یافتن ایدهی تولید محتوا دربارهی یک موضوع به مشکل میخوریم. هرچقدر بیشتر فکر میکنیم، بیشتر به این نتیجه میرسیم که در ایدهیابی ناتوان هستیم، گویی ذهن ما قفل شده است. در این شرایط اغلب افراد ناامید میشوند. آنها یا قید تولید محتوا را میزنند و عطای آن را به لقایش میبخشند یا با یک ایدهی تکراری محتوای خود را آماده میکنند.
روزنامهنگاران نیز باید به دنبال ایدههای جدید برای محتوای خود باشند، چراکه تکرار باعث میشود هر فعال رسانهای خیلی زود فراموش شود. همچنین نو و خلاقانه بودن محتوا، اثرگذاری و جذب مخاطب محتوا را افزایش میدهد. ممکن است شما هم در حین ایدهپردازی به بنبست بخورید، نگران نباشید شما تنها شش قدم تا رسیدن به یک ایدهی نو فاصله دارید.
خلاقیت به سبک مالتی
ادوارد دو بونو، نویسندهی مشهور اهل کشور مالت، یک روش ۶ مرحلهای ابداع کرد تا در زمان ایدهیابی به مشکل نخوریم و بتوانیم یک ایدهی نو خلق کنیم. در این روش شما ۶ کلاه فرضی دارید به رنگهای سفید، مشکی، آبی، قرمز، سبز و زرد. هرکدام از این کلاهها یک شخصیت خاص دارند که شما به محض پوشیدن آنها باید مانند آن شخصیت فکر کنید. اگر این ۶ کلاه را پشت سرهم روی سر خود بگذارید، در نهایت به احتمال زیاد به یک ایدهی جدید خواهید رسید.
با پوشیدن کلاه، به آدم دیگری تبدیل شوید
ابتدا کلاه سفید را روی سر خود قرار دهید. وقتی این کلاه را میپوشید، باید منطقی به موضوع نگاه کنید و اطلاعات و آمار و ارقام را بررسی کنید. دادهها و روندهای موجود را زیر درهبین قرار دهید، واقعبین باشید و سعی کنید تحلیلی دقیق و عقلانی از مسئله ارائه دهید. وقتی این کلاه را میپوشید، باید خنثی فکر کنید و نظر مخالف یا موافق خود را کنار بگذارید. ایدههایی را که با این کلاه به ذهنتان میرسند، یادداشت کنید.
کلاه بعدی، قرمز رنگ است. این کلاه نمایندهی تفکر احساسی و هیجانی است. به احساسات خود و دیگران نسبت به موضوع توجه کنید. منطق را کنار بگذارید و عواطف را در تصمیمگیری خود دخیل کنید تا تاثیرات احتمالی ایدهها بر افراد و جامعه را بسنجید. بهکارگیری دستگاه شهودی نیز از الزامات کلاه قرمز است، واکنشهای احتمالی افراد به ایده، محتوا و موضوع را پیشبینی کنید و بر اساس احساسات خود ایدهها را انتخاب و یادداشت کنید.
حالا نوبت کلاه سبز است. پوشیدن این کلاه یعنی خارج شدن از چارچوبها. سعی کنید از زوایای مختلف به موضوع نگاه کنید و ایدههایی بدهید که در نگاه اول به ذهن کسی نمیرسد. در زمان به سر گذاشتن کلاه سبز باید ذهن خود را آزاد بگذارید تا به هر سمتی میخواهد برود و ایده تولید کند. ممکن است خیلی از ایدههای کلاه سبز، مسخره باشند اما شما حق ندارید فکر خود را محدود کنید، هر ایدهای به ذهنتان رسید، آن را یادداشت کنید.
خوشبینی و بدبینی، پشت سرهم
کلاه زرد، کلاه بعدی شما است. این کلاه را به سر خود بگذارید و خوشبینانه به مسئله نگاه کنید. تمام جنبههای مثبت موضوع را بررسی کنید و مانند وکیلی ایدهپردازی کنید که قصد دفاعیهی موکلش را تنظیم کند. این کلاه به شما کمک میکند تا ایدهی نهایی شما منصفانهتر باشد. در زمان پوشیدن کلاه سفید، سعی کنید مسئله را به خوبی کندوکاو کنید و هیچ نکتهی مثبتی را از قلم نیاندازید.
مشکی، رنگ کلاهی است که حالا باید بپوشید. این کلاه به شما دستور میدهد، منتقدترین فرد نسبت به مسئله شوید. همهی نقاط ضعف، معایب، تهدیدها، خطرات و مشکلات را مورد بررسی قرار دهید و از آنها برای نقد تند و صریح استفاده کنید. ایدههایی که با پوشیدن کلاه مشکی به ذهن شما میرسند، باید رویکردی انتقادی و حتی تخریبی داشته باشند. شما باید به بدبینانهترین شکل ممکن به مسئله نگاه کنید و عواقب منفی را پیش چشم داشته باشید.
مدیر جلسهی ایدهپردازی ذهن خود شوید
آبیپوش شوید تا آخرین مرحلهی ایدهپردازی را انجام دهید. شما با پوشیدن کلاه آبی باید مانند یک مدیر رفتار کنید. یک مدیر موفق کسی است که نظرات مختلف را میشنود و جمعبندی میکند. حالا شما ایدههای ۵ فرد متفاوت را که منطقی، احساسی، خلاق، خوشبین و منتقد هستند، در اختیار دارید.
شما به عنوان مدیر باید نظرات آنها را جمعبندی کنید و به یک ایدهی واحد برسید. نگاه به مسئله با ۵ تفکر مختلف به شما کمک خواهد کرد تا ایدهای را بیابید که قبل از شما به ذهن کسی نرسیده است. حالا شما یک ایدهی نو و خلاقانه دارید که احتمالاً محتوای شما را پربازدید و اثرگذار خواهد کرد.
۶ قدم تا ایدهی خلاقانه
در روش ۶ کلاه ادوارد دو بونو، کلاه، نماد تفکر و رنگ کلاه، نماد شیوهی تفکر است. شما با پوشیدن هر کلاه به یک شیوهی خاص تفکر میکنید و در نهایت با جمعبندی همهی آنها به یک ایدهی متفاوت و جذاب خواهید رسید. به کارگیری این روش، باعث میشود شما به تنهایی به ایدههایی دست پیدا کنید که شاید در جلسات ایدهپردازی چندین نفره هم امکان دستیابی به آنها وجود ندارد.
خلاق بودن، الزام روزنامهنگاری در عصر دیجیتال است. استفاده از شیوهی ۶ کلاه یکی از راهکارهای خلاقیت برای تولید محتوا است. در مقالات آینده از ایرنا مدرسه منتظر راهکارهای کاربردی دیگری در این زمینه باشید.