اما صرف نظر از اینکه فشار ناشی از برخی از اقدامات وقیحانهتر بیشتر از آن است که مردم آن را فراموش کنند اما شواهد نشان میدهد که سعودیها انتظار دارند با کمرنگ شدن قتل جمال خاشقچی روزنامهنگار عرب واشنگتن پست، از اجرای عدالت در این پرونده شانه خالی کنند. آنها نخست در دورانی که خاشقچی ناپدید شده بود هرگونه اطلاع از محل نگهداری و سرنوشت او را تکذیب کردند. سپس مدعی شدند که خاشقچی قربانی یک قتل «غیرشرافتمندانه» شده است و گزارشها حکایت از آن دارد که حتی مدتها بعد از قتل این روزنامهنگار محمد بنسلمان، ولیعهد عربستان، به سرحلقه این قتل اطمینان داده که بهزودی و بعد از فروکشکردن تب این قتل، او را در داخل تشکیل خاندان سلطنتی ابقا خواهد کرد.
اما ولیعهد عربستان باید به انتظار زمانی طولانی برای تحقق این هدف باشد. وحشت جهان از قتل خاشقچی بهدلایل چندی بهآسانی فروکش نمیکند و دلیل نخست آن، ماهیت اهریمنی این قتل است. وی برای دریافت گواهی ازدواج به سفارت عربستان در استانبول رفته بود و نامزدش در بیرون منتظر او بود بدون اینکه از تیم ترور آموزشدهنده ۱۵ نفره آگاهی داشته باشد. یکی از مهاجمان اره در دست داشت و هیچ جنگ عادلانه نبود: یک نفر در مقابل ۱۵ نفر؛ خاشقچی امیدی به دفاع از خود نداشت. این اتفاق و جزییات آن خاطره آزاردهندهای در ذهن مردم بر جای گذشت.
دلیل دوم، مردم بهآسانی فراموش نمیکنند که مقام ارشد کشوری که همپیمانی طولانی با واشنگتن دارد و کمکهای نظامی هنگفتی را از آمریکا دریافت میکند، دستور قتل این روزنامه نگار را صادر کرده باشد.
این تهاجم بیرحمانه و عجیب بخشی از الگوی گستردهتر بیرحمی محمد بنسلمان است که کمپین سرکوب مخالفان را در پیش گرفته، ۲۰۰ رهبر تجاری را زندانی کرده، فعالان زن را سرکوب و زندانی می کند، کسانی که فقط بهدنبال آزادیهای اولیه هستند، کرسی نخستوزیر یک کشور مستقل را به سرقت برده و جنگی مخرب در یمن به راه انداخته است.
مردم بهآسانی فراموش نمیکنند که مقام ارشد کشوری که همپیمانی طولانی با واشنگتن دارد و کمکهای نظامی هنگفتی را از آمریکا دریافت میکند، دستور قتل این روزنامه نگار را صادر کرده باشد
زنگ هشداری که آمریکاییها اکنون احساس میکنند بهدلیل کاهش جایگاه این کشور در جهان به صدا در آمده است، بعید است که فراموش شود.
این مساله ربطی به دلیل سوم ندارد. اینکه مردم واکنش آمریکا را نیز فراموش نکردهاند. دونالد ترامپ، رییسجمهور آمریکا، بلافاصله بعد از این قتل درصدد برآورد که معامله تسلیحاتی با عربستان داشته باشد. او بهجای دفاع از ارزشهای آزادی مطبوعات و حقوق بشر دنبال چنین معاملههایی بود. وقتی رییس دولت آمریکا فقط بهصرف اینکه یک حاکم مستبد چک کلانی برای او مینویسد، به اصول پشت میکند مردم آزرده و خشمگین میشوند.
فقط مردم آمریکا نیستند که به این مساله توجه دارند. حکومتهای استبدادی در سراسر جهان نیز نظارهگر هستند.
انفعال دولت آمریکا نشان میدهد که افراد قدرتمند در هر منطقه دیگر از جهان میتوانند مردم خود را به کشتن دهند و با مصونیت خود به آمریکا پوزخند بزنند.
گزارشگر ویژه سازمان ملل که درباره پرونده قتل خاشقچی تحقیق میکرد اعلام کرد ایالات متحده به خود اجازه میدهد «در اتفاقی شریک شود که با توجه به همه شواهد، عدالت را نقض می کند». گزارشگر ویژه از پلیس فدرال آمریکا خواسته تحقیقات بیشتری را انجام دهد.
بدتر اینکه دولت آمریکا بر سر راه اقدام کنگره درباره نقض «قانون ماگنیستکی» کارشکنی می کند. سال گذشته گروهی از سناتورهای هر دو حزب اصلی آمریکا از رییسجمهور خواستند نتایج یافتههای خود را درباره علت قتل خاشقچی به کنگره گزارش دهند. کنگره همچنان منتظر است.
قانون ماگنیستکی، یک قانون تحریمی در آمریکا است که مجلس سنای این کشور ششم دسامبر ۲۰۱۲ علیه مسکو به تصویب رساند. این قانون بهدنبال اتهامزنیهای آمریکاییها به دولت روسیه در زمینه دستداشتن در قتل سرگئی ماگنیتسکی، وکیل روس، در زندان مسکو در سال ۲۰۰۹ تصویب شد. در صورت به جریان افتادن این قانون، کاخ سفید ملزم خواهد بود درباره قتل احتمالی خاشقچی تحقیق و احتمالا مقامهای مرتبط با این حادثه را تحریم کند.
خاطره قتل خاشقچی مدتهای زیادی در اذهان باقی خواهد بود زیرا تاثیرات آن طولانی است. با مرگ این نویسنده عرب شاید دیگر از فسادی که او سعی در افشای آن داشت با خبر نشویم و ممکن است شاهد شجاعتی که او میستود و دیدگاههایی که ارائه میداد نباشیم
آمریکاییها تمایلی ندارند که شاهد آن باشند که نهادها مهم کشورشان و قوای مختلف دولت کاملا نابود شود. این بهمعنای تحقیر و محرومیت از دموکراسی زنان و مردانی است که جان خود را به خطر میاندازند تا اطلاعاتی را ارائه دهند که امنیت کشور را حفظ می کند. واکنش آمریکا به قتل خاشقچی همچنین تحقیر حساسیتها در آمریکا بهعنوان کشور بهاصطلاح مجری قوانین است.
چهارم، خاطره قتل خاشقچی مدتهای زیادی در اذهان باقی خواهد بود زیرا تاثیرات آن طولانی است. با مرگ این نویسنده عرب شاید دیگر از فسادی که او سعی در افشای آن داشت با خبر نشویم و ممکن است شاهد شجاعتی که او میستود و دیدگاههایی که ارائه میداد نباشیم.
اما حکایت این روزنامهنگار عرب فراموششدنی نیست. اگر اینطور باشد قاتلان او در فرار از عدالت موفق خواهند شد و خاشقچی آخرین قربانی محمد بنسلمان ولیعهد عربستان نخواهد بود. شاید یک روز موضوع قتل خاشقچی به نقطه عطفی در روابط آمریکا و عربستان تبدیل شود. ممکن است این همان لحظهای باشد که عربستان نتیجه اقدامات بیرحمانه خود را درک میکند و آمریکا درسهای بزرگی درباره ارزش قائلشدن و دفاع از ارزشهای خود میگیرد. این لحظه زمانی خواهد بود که هر دو کشور بار دیگر به آزادیها و دفاع از حقوق بشر و بیان حقایق احترام بگذارند.
منبع:
واشنگتن پست
نظر شما