نوشتن بی‌شباهت به آشپزی نیست، برای پختن یک غذای مناسب قطعا نیاز ندارید که خاصیت همه مواد یا میزان کالری دریافتی هر غذا را بدانید؛ فقط کافیست اولین گام را بردارید و ترکیب مواد و پختن را شروع کنید؛ قطعا اولین متن شما هم مانند اولین غذای‌تان مشکلاتی دارد، اما وجود این مشکلات مانع شروع کار شما نیست بلکه ابزاری برای بهبود کار شماست؛ پس همین حالا اولین گام های نوشتن را بردارید.
گام اول محتوا
یک گزارش خبری از ۶ سوال تشکیل شده است : چه کسی؟ چه چیزی؟ کجا؟ چه زمانی؟ چرا؟ و چگونه؟
گزارش‌های خبری آنچه را که خواننده باید بداند به کوتاه ترین شکل ممکن میگویند. هنگام نوشتن خبر تا حد امکان دقیق و مختصر بنویسید. هنگان نوشتن منابع، منابع قابل اعتماد را اولویت بندی کنید؛ قابل اعتمادترین منابع برای شما منابع رسمی و شاهدان عینی هستند.
ساختار را بشناسید
از هرم وارونه برای ساختار گزارش خود استفاده کنید. هرم وارونه یعنی تمام اطلاعات مهم را در ابتدای گزارش قرار دهید و مطمئن شوید نکات کم اهمیت‌تر در پایین صفحه یا انتهای گزارش قرار داده شوند؛ در گزارش خبری چیزی به عنوان نکات کم اهمیت نداریم بلکه مقصود از نکات کم اهمیت نکات جزئی تر اتفاق است که ممکن است جذابیت کمتری برای مخاطب شما داشته باشد. ویژگی سبک هرم وارونه این است که اگر گزارش شما بیش از اندازه برای قرار گرفتن در صفحه خبری طولانی شده باشد، ویراستار به سادگی آن را از قسمت پایین حذف میکند، به آن علت که میداند با این کار نکاتی حذف میشوند که کمتر اهمیت دارند. این ساختار بسیار کمک کننده است زیرا به خوانندگان پرمشغله‌ی گزارش این امکان را می‌دهد تا ابتدای گزارش را مرور کنند و بدون نیاز به خواندن کل گزارش اطلاعات اصلی را به دست بیاورند.
اعتبارتان را به رخ بکشید
نقل قول‌ها در گزارش‌های خبری بسیار مهم هستند به آن علت که اعتبار نوشته را افزایش می‌دهند. نقل قول‌ها، پاسخ افراد هستند که به گزارش رنگ و اتمسفر می‌بخشند. مطمئن شوید که حتما آنها را نشان دهید. اگر نقل قول ها را کوتاه می‌کنید، از (...) برای نشان دادن کلمات حذف شده استفاده کنید.
مسئولین، صاحب نظران و کارشناسان و شاهدان عینی از مهم ترین راویان صحنه به شمار میروند؛ شما باید بتوانید ابتدا اعتماد آن ها را جلب کرده و سپس پاسخ این اعتماد را با گزارش خوب و روان خود از صحنه و اتفاق بدهید. پس بدانید که نوشتن یک گزارش خبری درابتدا یک تعامل چند طرفه بین شما به عنوان نویسنده، مطلعین و شاهدان صحنه و مخاطبانی است که روایت شما را برای فهم خود از مسئله انتخاب کرده‌اند.
تعادل رمز اعتبار
همیشه بهترین کار این است که چندین منبع برای یک داستان پیدا کنید و مطمئن شوید که دیدگاه ها به دقت نشان داده شوند. به خصوص اگر موضوع بحث برانگیزی را پوشش می‌دهید.
لطفا فارسی صحبت کنید
تا حد امکان زبان خود را ساده نگه دارید. از کلمات یا جملات طولانی یا پیچیده استفاده نکنید. کلمات کوتاه در جملات کوتاه، بهترین هستند به آن علت که سریع خوانده و به راحتی فهم می‌شود. چه در حال نوشتن متن روزنامه باشید چه در حال نوشتن مقاله ای آنلاین یا متن رادیویی، آن را ساده و واضح نگه دارید.
باید از موارد زیر پرهیز کنید:
دستور زبان بد
زبان هیجانی (متن را واقعی و دقیق نگه دارید)
حدس و گمان (اگر نمیدانید یک فرد چه احساسی دارد، حدس نزنید)
کلمات عامیانه (کلیشه های زبانی به کار نبرید)
اصطلاحات فنی یا تخصصی
کلمات اختصاری (کلمات را به صورت کامل بنویسید)
غلط املاییِ نام افراد یا اشتباه گرفنن اسم آنها
خوب بخوانید تا خوب بنویسید
اگر می‌خواهید یک نویسنده‌ی خوب باشید، باید یک خواننده خوب باشید. خواندن منظم کتاب یا روزنامه‌های باکیفیت (چه آنلاین چه چاپی) مهارت نوشتن شما را تقویت میکنند. اگر می‌خواهید مطلب شما بهترین باشد باید آن را بازنویسی کنید. بنویسید، بازنویسی کنید و دوباره بازنویسی کنید. در هربار بازنویسی کردن آن را ساده کنید. صفت ها و عبارت های غیرضروری را حذف کنید.
گزارش خود را شروع کنید
یک اتفاق در دانشگاه یا روایت یک مشکل در شهر خود، تفاوتی نمی کند تا وقتی که مخاطبان آن را نشنیده اند و از آن مطلع نیستند؛ انگار هرگز وجود نداشته اند.
متن خود را با مقدمه شروع کنید
روزنامه‌نگاران به اولین جمله از یک گزارش «مقدمه» میگویند. جمله اول باید گزارش را «به صورت خلاصه» بیان کند و اطلاعات اصلی را پوشش دهد. باید حداقل سه سوال از شش سوال کلاسیک (چه کسی؟ چه؟ کجا؟ چه زمان؟ چرا؟ چگونه؟ ) در مقدمه پاسخ داده شوند. مقدمه باید توجه خوانندگان را جلب کند. در ساختار هرم وارونه خبرنگاران سعی نمیکنند که تعلیق ایجاد کنند – آنها برعکس عمل میکنند و همه چیز را در همان جمله اول میگویند. تقریبا بنظر می‌رسد که به جای شروع داستان، از انتهای داستان شروع میکنند.
مثال :
به این حادثه فکر کنید که کارکنان یک پمپ بنزین با تهدید اسلحه مورد سرقت قرار می‌گیرند.
شما نمینویسید :
یک روز آرام در پمپ بنزین بین راه تهران و کرج بود و دو کارمند درحال تعطیل کردن و رفتن به خانه بودند. در ساعت ۱۷:۲۰ سه مرد که صورت خود را پوشانده بودند وارد شدند و پول خواستند. یکی از کارمندان برای کمک به اتاق پشتی دوید تا با تلفن تماس بگیرد. کارمند دیگر ابتدا از بازکردن در خودداری کرد اما در نهایت زمانی که یکی از افراد مسلح روی او اسلحه کشید در را باز کرد.
در عوض شما مینویسید:
سارقان مسلح، بعد از ظهر امروز به پمپ بنزینی در مسیر تهران به کرج هجوم آوردند و بعد از تهدید کارکنان با اسلحه، ۱۰۰ میلیون تومان سرقت کردند.
مخاطب را تور کنید
تیتر مطلب مانند ویترین فروشگاه است. اولین مواجه مخاطب با مطالب شما تیترها هستند؛ هیچ گاه کم فروشی نکنید و دروغ ننویسید اما برای تیتر خود از بهترین وجذاب ترین کلمات استفاده کنید. تیترها باید توجه مخاطب را جلب کنند تا او را متقاعد کند که ادامه داستان را بخواند.
برای نوشتن تیتر، مهمترین نکته آن است که مطمئن شوید تیتر واضح است و میتوان آن را با یک نگاه خواند و فهمید. ترفند اینکار این است که جذاب باشد، وسوسه کننده باشد و حس واقعی بودن داستان را القا کند بدون آنکه هیجان انگیز باشد. تیتر ها اغلب جملاتی کوتاه و پویا هستند، مانند این جمله غیرمحتمل و قدیمی مورد علاقه روزنامه نگاری : مرد سگ را گاز گرفت ( man bites dog )
تیترها میتوانند با ارجاعاتی بامزه و بازی با کلمات، خلاقانه باشند. « Super Caley go ballistic , Celtic are atrocious » عنوانی بود که روزنامه Sun سال ۲۰۰۰ استفاده کرد. زمانی که اینورنس کالدونین، سلتیک را در دور سوم جام اسکاتلند شکست داد. برای تیترها از کلماتی با آوای مشابه هم میتوان استفاده کرد؛ به تیتر این رونامه نگاه کنید «ساده، مختصر، مفید و جذاب»
به تعداد نویسندگان یک گزارش خبری مدل و سبک ساختاری وجود دارد؛ ساختار هرم وارونه به دلیل آنکه ویرایش گزارش ها را آسان‌تر میکند سالهاست که در روزنامه ها مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ هرم وارونه از این جهت مهم است که شما می‌توانید برای شروع نوشتن به مطالب مهمی که ساختار مشابه دارند مراجعه کنید از آن ها الگو بگیرید؛ هرم وارونه صرفا برای شروع نوشتن است و شما باید سبک خود را خلق کنید.
نظر شما