به قتلگاه خوش آمدید / جنگ غزه، مرگبارترین جنگ برای خبرنگاران

35 خبرنگار در طول یک ماه بعد از شروع حملات اسرائیل به غزه به شهادت رسیدند. آماری که خبر از بی‌سابقه‌ترین کشتار تاریخ علیه خبرنگاران در غزه را می‌دهد.

در تمام سالیان اخیر اسرائیل نوار غزه را به یک زندان بزرگ بدل کرده است. منطقه‌ی 360 کیلومتر مربعی غزه، از نظر زمینی، هوایی و دریایی به طور کامل توسط اسرائیل محاصره شده است. هیچ موجود زنده و غیرزنده‌ای، بدون اجازه‌ و نظارت اسرائیل، نه می‌تواند وارد آن شود نه از آن خارج شود. حتی آب و غذا و دارو هم استثنا نیستند. اما رژیم صهیونیستی، به زندانی کردن 2.5 میلیون نفر در غزه بسنده نکرده است؛ او می‌خواهد حتی صدایی هم از این باریکه بو گوش نرسد. بسیاری از رسانه‌های بزرگ و کوچک دنیا با پول یا اعمال فشار، در جهت هدف اسرائیل حرکت می‌کنند و سانسور شدیدی علیه مردم غزه اعمال کرده‌اند. این‌ به نحوی است که در معتبرترین رسانه‎‌های دنیا که همیشه ادعای بی‌طرفی دارند، یا خبری از غزه مشاهده نمی‌کنید یا خبری اجمالی، به دور از واقعیت و حتی در مسیر تحریف می‌بینید. در میان این محاصره رسانه‌ای، اندک خبرنگارانی در غزه حضور یافته و سعی کردند صدای مردم باشند. آن‌ها واقعیت‌های جنگ را گزارش می‌دهند؛ کاری که تئوری زندان بزرگ را در خطر قرار می‌دهد. اگر صدایی با پول یا فشار خاموش نمی‌شود، راه‌های دیگری هم برای آن می‌توان یافت. راهی که آمار بالا در مقابل ما ترسیم کرده است.

خونین‌ترین جنگ علیه رسانه‌ها

کمیته حفاظت از خبرنگاران، از سال 1992 آمارهایی درباره خبرنگاران حاضر در جنگ منتشر می‌کند. این کمیته، به خاطر شهادت 35 خبرنگار، یک ماه ابتدایی حملات اسرائیل به غزه را مرگبارترین ماه تاریخ برای خبرنگاران نامید. بزرگی این عدد را زمانی متوجه می‌شویم که بدانیم از آغاز جنگ اوکراین و روسیه تاکنون تنها 17 خبرنگار کشته شدند. یعنی خبرنگاران کشته‌شده در طول یک سال و نیم جنگ، نصف تعداد شهدای غزه در یک ماه است.

یکی دیگر از جنگ‌هایی که برای خبرنگاران بسیار مرگبار بود، حمله ایالات متحده به عراق است. در طول این جنگ 9 ساله، 283 خبرنگار شهید شدند. این جنگ تا قبل از این، قله‌ی کشتار خبرنگاران در صحنه‌ی نظامی بود. با این حال کشتار خبرنگاران در ماه ابتدایی این جنگ در مقایسه با اولین ماه تجاوز اسرائیل به غزه، بسیار کم‌تر است. در مدت یک ماه بعد از شروع حمله آمریکا به عراق، 11 خبرنگار به شهادت رسیدند.

کشتار اسرائیل در طول 30 روزه ابتدایی حتی از داعش هم فراتر است؛ در ماه ابتدایی حمله داعش به سوریه، هیچ خبرنگاری کشته نشده است. وقتی بزرگی تعداد شهدای خبرنگار غزه را بیشتر درک می‌کنیم که بدانیم در طول 20 سال جنگ ویتنام، 63 خبرنگار و در زمان جنگ جهانی دوم با میلیون‌ها کشته، 69 خبرنگار کشته شدند. مقایسه آمار کشتار خبرنگاران در ماه ابتدایی حمله اسرائیل به غزه با خونین‌ترین جنگ‌های تاریخ باعث شد تا این ماه به عنوان مرگبارترین ماه تاریخ برای خبرنگاران نام‌گذاری شود.

دستور رسمی کشتار

در هفته اول جنگ، اسرائیل بیانیه‌ای صادر و در آن به خبرگزاری‌های دنیا اعلام کرد که نمی‌تواند امنیت خبرنگاران در نوار غزه را تضمین کند. این بیانیه به نوعی اعتراف به این واقعیت است که اسرائیل به کشتار دسته‌جمعی غیرنظامیان دست می‌زند و طبیعی است که در کشتاری با این وسعت، نمی‌توان خبرنگاران را از سایر مردم عادی تشخیص داد؛ کشته شدن خبرنگاران هم مانند مردم عادی بخشی از مدل جنگ اسرائیل است. هدف اسرائیل از این اعلام، ایجاد ترس در خبرنگاران و تخلیه‌ی محل از رسانه‌های خبری است. اما با وجود خطر مرگ، خبرنگارهای زیادی هستند مه با مسئولیت‌پذیری، تعهد و فداکاری، در غزه به کارشان ادامه می‌دهند. آن‌ها جنایات جنگی اسرائیل را روایت می‌کنند و حقیقت را به مردم دنیا نشان می‌دهند. مردم فلسطین در فضای حقیقی، مظلوم هستند اما خبرنگاران تلاش می‌کنند تا این مردم در فضای رسانه، کم‌تر سرکوب و سانسور شوند.

خبرنگاران در غزه چگونه کشته می‌شوند؟

روایت کشته شدن خبرنگاران در غزه (چه در نبرد فعلی و چه در طول تمام سال‌های اشغال فلسطین) نشان می‌دهد که این کشتار، امری اتفاقی و صرفاً بر اثر حضور در میان نبرد و آتش اهداف نظامی نیست؛ برخی از آن‌ها وقتی در حال تهیه گزارش هستند، مورد اصابت گلوله مستقیم سربازان اسرائیلی قرار می‌گیرند. شهید شیرین ابوعاقله، خبرنگار الجزیره، وقتی در حال تهیه گزارش از حمله اسرائیل به شهر جنین بود، با شلیک تک‌تیرانداز اسرائیلی به سرش به شهادت رسید. هم‌چنین گزارشات اثبات می‌کند که اسرائیل مراکز رسانه‌ای و خبری را هم با موشک‌های نقطه‌زن مورد هدف قرار می‌دهد و خبرنگاران را به صورت دسته‌جمعی به شهادت می‌رساند. برای مثال ارتش اشغالگر اسرائیل، ساختمانی را در غزه موشک‌باران کرد که دفتر الجزیره و آسوشیتدپرس، در آن قرار داشت و جمع زیادی از خبرنگاران و کارمندان این خبرگزاری‌ها، در طی آن شهید و مجروح شدند.

 هر روز جنگنده‌های اسرائیل، مناطق غیرنظامی غزه را بمباران می‌کنند و در این میان، مردم زیادی به شهادت می‌رسند که در بین آن‌ها، تعداد قابل توجهی از خبرنگاران وجود دارند. تعداد زیادی از خبرنگاران وقتی در خانه خود و کنار خانواده‌هایشان بودند، در اثر این بمب‌باران‌ها به شهادت رسیدند؛ مانند شهید محمد الجاجا که در جریان بمب‌باران شمال غزه، در خانه‌اش به همراه همسر و دو دخترش به شهادت رسید.

غزه، قلتگاه رسانه

غزۀ امروز، عامل رسوایی رسانه‌های بزرگ دنیا است؛ رسانه‌هایی که مدعی آزادی بیان، بی‌طرفی، حقوق بشر و... بودند، به راحتی از کنار جنایات اسرائیل عبور می‌کنند و حقیقت را از مخاطبان‌شان پنهان می‌کنند. هدف اسرائیل این است که هیچ کسی از واقعیت غزه، آگاه نشود اما تعداد کمی از خبرنگاران که هنوز انسانیت و وجدان خود را حفظ کرده‌اند، در غزه حضور دارند و این نقشه اسرائیل را ناکام گذاشته‌اند. آن‌ها با دوربین و قلم خود پنجره‌ای کوچک از حقیقت را به روی مردم دنیا باز می‌کنند. این خبرنگاران، به مرگبارترین شکل تاریخ، توسط ارتش اسرائیل به شهادت می‌رسند اما صدایشان را به جهان می‌رسانند.