چند مرد در کنار اجساد هفت کودک ایستاده‌اند. این فیلمی بود که یک روزنامه‌نگار فرانسوی، از فردی ناشناس دریافت کرد. کیفیت پایین ویدیو، لرزش دست فیلمبردار و زاویه‌دید دوربین، حاکی از آن بود که این فیلم مخفیانه و با موبایل ضبط شده است. در این فیلم 83 ثانیه‌ای، هفت کودک در حالی‌که دستشان از پشت بسته شده است، خون‌آلود روی زمین افتاده‌اند و هیچ علائم حیاتی از آن‌ها مشاهده نمی‌شود. یک گروه از مردان با پوشش نظامی، در اطراف اجساد این کودکان، حضور دارند و خستگی در صورت و بدن آن‌ها موج می‌زند. فقط به دلیل این حضور در کنار جسد، نمی‌توان آن‌ها را به قتل آن کودکان متهم کرد. اما در ثانیه‌های آخر ویدیو یک نفر از این گروه مشخص است که با سنگ به سر یکی از کودکان می‌کوبد.
دریافت و تماشای این فیلم برای همه‌ی ما دردناک است. اما این روزنامه‌نگار فرانسوی، غم خود را کنترل کرد تا بتواند با تحقیقات خود، مجرمان را رسوا و از قتل سایر کودکان بی‌گناه جلوگیری کند. او یک ماه، زمان صرف کرد و فیلم را به دقت مورد بررسی قرار داد. نتایج این یک ماه تحقیق، از حقایق تعجب‌آوری پرده برداشت.
روزنامه‌نگار یا کارآگاه؟
روزنامه‌نگار فرانسوی، در قدم اول این فیلم را صحت‌سنجی کرد تا جعلی و ساختگی نباشد. بعد از اطمینان از واقعی بودن ویدیو، جزئیات فیلم را ریز به ریز بررسی کرد. او موفق شد با استفاده از برنامه سان کلاک، که با توجه به مسیر نور خورشید و سایه‌ها می‌تواند فصل، روز و موقعیت جغرافیایی را مشخص کند، زمان و مکان حدودی از این جنایت را کشف کند. این خبرنگار متوجه شد این اتفاق در شمال غربی منطقه‌ی اواهیگویا در شمال کشور بورکینافاسو رخ داده است. این منطقه را مورد بررسی قرار داد و به یک اردوگاه نظامی برخورد که در نزدیکی مرز کشور مالی قرار داشت. او وسایل نقلیه و ساختمان‌هایی که به سختی در ویدیو قابل تشخیص هستند را با تصاویر ماهواره‌ای موجود از آن اردوگاه مقایسه کرد و مطابقت آن‌ها را تایید کرد.
این روزنامه‌نگار پس از مشخص شدن مکان دقیق جنایت، تحقیقاتی را آغاز کرد تا بفهمد این اردوگاه در اختیار چه گروهی است. او اطلاعات آشکار و پنهان موجود در اینترنت را بررسی کرد و متوجه شد ارتش بورکینافاسو در این پایگاه نظامی مستقر است. هم‌چنین خودروها و لباس‌های افراد حاضر در ویدیو، دارای نشان ارتش بورکینافاسو هستند. هم‌چنین روی شانه سمت چپ این سربازان، پرچم بورکینافاسو قابل مشاهده است. البته این نشان‌ها چیزی را اثبات نمی‌کند زیرا ممکن است گروه دیگری این تجهیزات را از ارتش ربوده باشد. اما چیزی که این اتهام را تقویت می‌کند، اظهاراتی است که اخیرا علیه ارتش بورکینافاسو منتشر می‌شود.
چراغ انداختن روی صورت مجرم
در طول سال‌های اخیر فعالیت گروه‌های تروریستی در بورکینافاسو افزایش پیدا کرده است. این گروه‌ها در مناطق مختلفی از این کشور حضور دارند و در بورکینافاسو و کشورهای همسایه‌ی آن، اقدامات تروریستی انجام می‌دهند. برای مثال در روز جمعه 2 مارس 2018 به سفارت فرانسه در بورکینافاسو حمله کردند که منجر به کشته شدن 7 نفر شد. یکی از اصلی‌ترین این گروه‌ها، گروهک تکفیری النصر الاسلام وابسته به القاعده است.
دولت و ارتش بورکینافاسو، دیگر تحمل اقدامات تروریستی را نداشتند و برای سرکوب آن‌ها، ده هزار نیروی داوطلب را استخدام کردند تا کشورشان را برای همیشه از شر تروریست‌ها خلاص کند. ارتش فقط نابودی گروه‌های تروریستی را در دستور کار نداشت. بلکه قصد داشت ریشه‌ی تروریسم در منطقه را بخشکاند تا در آینده هیچ گروه تروریستی نتواند تشکیل شود. اقدامات خشن ارتش در راستای رسیدن به این هدف، دولت بورکینافاسو را متهم کرد؛ فقط تروریست‌ها به دست سربازان ارتش کشته و دستگیر نمی‌شوند بلکه هر کسی که مظنون به کوچک‌ترین ارتباط با این گروه‌ها باشد، امنیت جانی و مالی نخواهد داشت.
فولانی‌ها، یک اقلیت قومی در بورکینافاسو هستند. این مردم، مسلمان هستند و مانند عشایر زندگی می‌کنند. آن‌ها در اثر فقر و جنگ، آواره هستند و این آوارگی باعث شده تا تعدادی از آن‌ها، به استخدام تروریست‌ها دربیایند. همین امر باعث شده تا ارتش بورکینافاسو، مردم فولانی را بدون اثبات جرم و فقط با احتمال این‌که ممکن است به تروریست‌ها ملحق شوند، مرود هدف قرار دهد. همین امر، اتهامات علیه ارتش بورکینافاسو برای کشتار غیر نظامیان را تقویت می‌کند.
روزنامه‌نگار فرانسوی، شواهد موجود در فیلم را در کنار رفتارهای گزارش‌شده از ارتش قرار داد و آن‌ها را به عنوان متهم اصلی کشتار کودکان معرفی کرد. با وجود قرائنی که ارتش بورکینافاسو را به احتمال زیاد مسئول قتل هفت کودک حاضر در ویدیو نشان می‌دهد؛ اما رئیس‌جمهور و فرماندهان ارتش این کشور، حاضر نشدند به سوالات در این زمینه پاسخ دهند. این عدم اظهار نظر، آن‌ها را در موضع متهم اصلی نگه می‌دارد. البته پس از گذشت چند ماه که اعتراضات به دولت و ارتش برای سرکوب مردم بی‌گناه و بی‌دفاع، کاهش پیدا کرد ستاد فرماندهی ارتش این کشور، بیانیه‌ای صادر کرد و هرگونه مسئولیت درباره‌ی قتل کودکان در ویدیوی مذکور را رد کرد.
گزارش تحقیقی، روایتی برای پایان ترور
مقصرین اصلی جنایت‌هایی مانند کشتار کودکان در بورکینافاسو ممکن است هیچ وقت رسوا نشوند. آن‌ها هر ظلم و جنایتی را انجام می‌دهند و خیال‌شان راحت است که هیچ‌گاه حقیقت برملا نخواهد شد. اما یک روزنامه‌نگار تحقیقی، می‌تواند اعمال زشت آن‌ها را افشا کند با این امید که مجازات شوند و از جنایات بعدی جلوگیری شود. کم‌ترین اطلاعات موجود حتی 80 ثانیه فیلم بی‌کیفیت، می‌تواند شما را به حقایقی برساند که دست خیلی‌ها را برای مردم رو می‌کند. بنابراین هیچ سرنخی را رها نکنید تا به یک گزارش تحقیقی اثرگذار تبدیل شود. البته برای موفق شدن در تحقیقات خود به مهارت‌هایی مانند صحت‌سنجی و تحقیقات دیجیتال نیاز دارید که به صورت مفصل در مقالات متعددی از ایرنا مدرسه به آن‌ها پرداخته‌ایم.
نظر شما