۸۲ درصد از ترافیک اینترنت در جهان برای پخش ویدیوها صرف می‌شود. این آمار نشان می‌دهد مردم امروز به ویدیو علاقه‌ی بیش‌تری دارند. آن‌ها برای آگاه شدن از مسائل مختلف، ترجیح می‌دهند ویدیو ببینند و حاضر هستند برای آن حجم بیش‌تری از اینترنت و در نتیجه هزینه‌ی بیش‌تری خرج کنند. حتی محتواهای متنی که شامل ویدیو هستند ۶ برابر سایر متن‌ها دیده و به اشتراک گذاشته می‌شوند.
رسانه، سرمایه‌ای به جز مخاطبان خود ندارد. بنابراین باید برای جذب و حفظ مخاطب، بر اساس ذائقه‌ی عموم مردم، محتوا تولید کند. به همین خاطر طی سال‌های اخیر ویدیو به جزء اصلی محتواهای رسانه‌ای تبدیل شده است. روزنامه‌نگار تحقیقی نیز برای روایت داستان سوژه‌ی خود می‌تواند از این ابزار باارزش استفاده کند تا گزارشی پرمخاطب خلق کند. این نوع روایت، اما الزامات خاصی دارد که در مقالات قبلی از مجموعه‌ی «ویدیو روایت می‌کند» به بعضی از آن‌ها پرداختیم. در ادامه راهکارهای دیگری را برای جذاب‌تر شدن گزارش ویدیویی مورد بررسی قرار خواهیم داد.
قدم اول را محکم بردارید
سوژه‌یابی، اولین گام برای تهیه‌ی یک گزارش تحقیقی است. بدون سوژه، شما هیچ قدمی در روزنامه‌نگاری تحقیقی نمی‌توانید بردارید و اگر سوژه‌ی شما مناسب نباشد، گزارش شما دیده نخواهد شد و تلاش‌هایتان بی‌ثمر می‌ماند. این اهمیت، زمانی که بخواهید با استفاده از ویدیو، روایتگری کنید، دوچندان می‌شود.
سوژه‌ی شما باید نو و بکر باشد. پرداختن به مسائل تکراری، باعث می‌شود مخاطب، شما را انتخاب نکند. هم‌چنین سوژه‌ی شما باید مردم‌محور باشد. مسئله‌ای را انتخاب کنید که اولاً برای مردم اهمیت داشته باشد. برای مثال ایمن نبودن خودروها و جاده‌ها که جان مردم را به خطر می‌اندازد، سوژه‌ی مناسبی است. ثانیاً سوژه‌ی شما باید فراگیر باشد، یعنی شامل تعداد زیادی از مردم شود. هرچه این تعداد بیش‌تر باشد، روایت شما تاثیرگذارتر خواهد بود. برای مثال نایاب شدن یا گرانی کالاهای اساسی مانند روغن خوراکی یا سرم درمانی، می‌تواند سوژه‌ی خوبی باشد، اما پرداختن به مسئله‌ای مانند گرانی غذای حیوانات خانگی، مردم زیادی را درگیر نمی‌کند. با انتخاب یک سوژه‌ی خوب، مسیر تهیه‌ی یک گزارش تحقیقی را برای خود هموار خواهید کرد.
راز ماندگاری
اگر گزارش ما در ذهن مخاطب ماندگار شود و تا مدت‌ها بعد، فکر او را درگیر نگه دارد، ما به هدف خود رسیده‌ایم. این درگیری، احتمال واکنش نشان دادن مخاطب نسبت به مسئله را افزایش می‌دهد. هرچه مطالبه‌گری مردمی درباره‌ی سوژه‌ی شما بیش‌تر شود، مسئله، زودتر و سریع‌تر حل خواهد شد. برای ماندگار شدن گزارش در ذهن مخاطب، مهم‌ترین کار، نگارش یک پایان اثرگذار است. پایان ویدیوی شما باید مخاطب را به تفکر وادار کند و به او انگیزه‌ی کافی برای کنش در برابر مسئله را بدهد. با این کار مخاطب را حتی بعد از ویدیو همراه با خود نگه می‌دارید.
صریح باشید
ویدیو جایی برای حاشیه رفتن نیست. شما باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن مخاطب را از داستان سوژه آگاه کنید. بنابراین فرصتی برای مقدمه‌چینی طولانی، پرداختن به حواشی یا استفاده از استعاره و کنایه ندارید. صریح باشید و حرف خود را بدون بدون ذره‌ای اضافه‌گویی بزنید.
هم‌چنین توجه باشید که مخاطبان ویدیو، عام هستند. یک گزارش متنی را اکثراً افرادی می‌خوانند که ویژگی‌های خاصی مانند تحصیلات، دغدغه‌مندی، عادت به مطالعه و اهل تحقیق بودن دارند. اما ویدیوی شما را ممکن است هر کسی ببیند. بنابراین از اصطلاحات تخصصی و کلمات ادبی بپرهیزید. شما باید داستان خود را طوری روایت کنید که برای همه‌ی مردم قابل فهم باشد. پرهیز از اضافه‌گویی و مبهم‌گویی، روایت شما را ملموس‌تر و قابل درک خواهد کرد.
مخاطب باید شما را باور کند
یکی از ویژگی‌های لازم برای هر گزارش ویدیویی، عینی بودن است. شما باید با تصاویر واضح به مخاطب نشان دهید که درباره‌ی چه چیزی صحبت می‌کنید. این تصاویر علاوه بر آگاه کردن مخاطب از مسئله، باید به اثبات ادعاهای شما نیز کمک کنند. استفاده از نمای بسته و نمایش جزئیات باعث می‌شود مخاطب به شما اعتماد کند. هم‌چنین می‌توانید برش‌های کوتاه را در سناریوی تدوین خود قرار دهید تا احساسات مخاطب را درگیر کنید. هرچه روایت شما به واقعیت نزدیک‌تر شود، اثرگذاری بیش‌تری خواهد داشت.
خاکستری نباش
خاکستری بودن، جذابیتی ندارد. شما باید طرف خود را مشخص کنید. روزنامه‌نگار اساساً نماینده‌ی مردم است و از طرف آن‌ها صحبت می‌کند. گزارش شما باید گزنده باشد یعنی اهمال‌کاری، فساد و خیانت‌ها را افشا و حل شدن مشکلات مردم را مطالبه‌گری کند. البته باید توجه داشته باشید که روایت ما تبدیل به یک سیاه‌نمایی نشود. ما حقیقیت را هرچقدر هم که تلخ باشد، نشان می‌دهیم. برای دور شدن از سیاه‌نمایی می‌بایست دو اصل را رعایت کنیم. اولاً فقط حقیقیت را نشان دهیم و همه‌ی حقیقیت را به نمایش بگذاریم. ثانیاً گزارش ما علاوه بر بیان مسئله باید راهکارمحور هم باشد. یعنی با تحقیق، راهی برای برون رفت از وضعیت نامطلوب معرفی کنیم. اگر این دو اصل را رعایت کنیم و از آن‌ها منحرف نشویم، گزارشی خواهیم داشت که حرف دل مردم است اما سیاهی و ناامیدی از حل مسئله در آن وجود ندارد.
روایت با ویدیو
ویدیو ابزاری است که اکثر رسانه‌ها به سمت آن رفته‌اند. اگر تاکنون تولید محتوای ویدیویی را در دستورکار خود نداشته‌اید، باید بدانید که دیر یا زود مجبور خواهید شد ویدیو تولید و منتشر کنید. چراکه اقبال عمومی، به این قالب رسانه‌ای است.
برای تولید یک گزارش ویدیویی مناسب باید سوژه‌ای نو و غیرتکراری باشد. هم‌چنین سوژه‌ی شما باید مشکل اصلی تعداد زیادی از مردم باشد. پایان‌بندی مناسب از الزامات بی چون و چرای ویدیو است. چراکه منجر به ماندگاری محتوا می‌شود. شما باید از اضافه‌گویی بپرهیزید و مطلب خود را در کوتاه‌ترین شکل ممکن روایت کنید. زیرا مخاطبان ویدیو کم حوصله هستند. هم‌چنین لازم است داستان سوژه‌ی خود را طوری روایت کنید که همه‌ی مردم آن را بفهمند. سعی کنید ویدیوی خود را پر از اسناد و مدارک کنید تا واقعی بودن ادعاهایتان برای مخاطب اثبات شود.
نکته‌ی دیگری که رعایت آن برای روایت با ویدیو واجب است، این است که شما باید به مخاطب بفهمانید طرف او هستید و از طرف او مشکلاتش را پی‌گیری و گزارش می‌کنید. البته باید از سیاه‌نمایی دوری کنید. این راهکارها به شما کمک می‌کنند تا یک ویدیوی جذاب و پرمخاطب تولید و منتشر کنید. راه‌های دیگری نیز برای افزایش جذابیت محتوای ویدیویی وجود دارند که در مقالات آینده از مجموعه‌ی «ویدیو روایت می‌کند» به آن‌ها خواهیم پرداخت.
نظر شما