در دورانی به سر می‌بریم که همزمان با پیشرفت گسترده تکنولوژی و پدید آمدن نرم‌افزارها و برنامه‌های هوشمند، اجرای دقیق و صحیح بسیاری از امور انسانی بدون همراهی فناوری‌های نوین، امکان‌پذیر نیست. هر کدام از رسانه‌های مکتوب و غیرمکتوب، قواعد و ویژگی منحصربه‌فردی دارند اما هر رسانه‌ای به حضور حداقل یک گروه ویراستاری خبره نیاز مبرم دارد.
علی‌رغم اینکه ویراستاری محتوا با مهارت، تجربه، هنر و تخصص انسان گره خورده است، اما پیچیدگی، فشردگی و سرعت فرایند تولید و نشر محتوا در پلتفرم‌های مختلف، شرایط بسیار دشواری را برای نویسندگان و ویراستاران به‌وجود آورده و آنها را ناگزیر به استفاده از راهکارهای سریع و هوشمند کرده است.
چارچوب استفاده از نرم‌افزارهای ویراستاری
بسیاری از نرم‌افزارهای ویرایش متن، طراحی و فضای کاربری ساده‌ای دارند که ویراستار می‌تواند به‌راحتی و بر مبنای شرایط زمانی، بخشی از وظایف خود را به دستیار هوشمند خود محول کند. اساساً، دستیاران هوشمند ویرایش متن به منظور بازنگری در ساختار دستوری، علائم نگارشی و نادرستی‌های املایی به‌کارگرفته می‌شوند. استفاده از این نرم‌افزارها پیامدهای مثبت فراوانی در شبکه‌های خبری و اجتماعی به همراه داشته است. در این پلتفرم‌های خاص، عامل زمان بسیار تعیین‌کننده است و حضور یک دستیار هوشمند و دقیق، از بروز اشتباهات رایج و کلافه‌کننده پیشگیری می‌کند که به دنبال آن صاحبان رسانه و کاربران نیز مجبور به ارسال پیام‌های اصلاحیه نخواهند شد.
افرادی که بیشتر با تولید محتوا سر و کار دارند، اهمیت زمان را به‌خوبی درک می‌کنند. یکی از مهم‌ترین عواملی که افراد مختلف را به استفاده از یک دستیار هوشمند و برخط ویراستاری وادار می‌کند، محدودیت‌های زمانی است.
ویرایش گرامری در حد لالیگا!
بزرگ‌ترین مزیت و جذاب‌ترین بخش استفاده از اپلیکیشن‌های ویراستاری، عملکرد قدرتمند و حرفه‌ای آنها در اجرای اصلاحات گرامری (دستوری) است. این نرم‌افزارها، زیر و زبر محتوا را آنالیز می‌کنند. این در حالی‌ست که هرکدام از مواردی که توسط نرم‌افزار به‌عنوان یک اشتباه شناسایی شده، به‌ترتیب به کاربر نشان داده می‌شود و تصمیم‌گیری نهایی بر عهده کاربران است؛ بنابراین هر آنچه که اتفاق می‌افتد تحت نظارت کامل ویراستاران خواهد بود.
خوشبختانه اپلیکیشن‌های ویراستاری کاربری متنوع و گسترده‌ای دارند و کاربران به اقتضای شرایط و خواسته‌های خود، از آنها استفاده می‌کنند. دانشجویان و کاربران عمومی سهم بزرگی در تولید محتوای متنی دارند. بدون تردید تمام کاربران دنیای مجازی که به نوعی در تعاملات و مبادلات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و تجاری حضور دارند، تا حدودی با فرایند تولید و انتشار محتوا آشنا هستند.
بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی به خاطر قرار گرفتن در موقعیت‌های مختلف شغلی و تحصیلی، به تولید محتوای روان، شیوا و بدون غلط نیاز مبرم پیدا می‌کنند. بنابراین استفاده از چنین نرم‌افزارهایی به تخصص و مهارت ویژه‌ای احتیاج ندارد. به‌عنوان مثال، دانشجویان در طول دوران تحصیل، مقالات و متون علمی-تخصصی گوناگونی را به استادان خود ارائه می‌دهند و استفاده از یک دستیار هوشمند می‌تواند حتی مهارت‌های کلامی و ارتباطی کاربران را نیز ارتقا دهد.
آماده به خدمت حتی در زمان جنگ!
خبرنگار یا گزارشگری را تصور کنید که در بحرانی‌ترین شرایط هم باید به سرعت پیام‌های خود را با مخاطبان به اشتراک بگذارد. بدیهی است که در برخی موقعیت‌ها، استفاده از تجهیزاتی مانند لپ‌تاپ برای انتشار فوری اخبار ممکن نیست و گوشی هوشمندی که مجهز به یک نرم‌افزار قدرتمند ویراستاری است، حکم طلا را پیدا می‌کند!
متاسفانه هنوز هم عده بسیاری از گزارشگران و حتی صاحبان رسانه، استفاده از چنین ابزارهایی را بیهوده می‌دانند و همین رویکرد منفعلانه می‌تواند ویراستاران و سردبیران را با مشکلات بزرگی مواجه کند. یکی از مهم‌ترین دلایل انتشار اخبار پراشتباه به لحاظ ساختاری و معنایی، مخابره سریع و فشرده پیام‌هاست که ابزارهای هوشمند ویرایش هم تاکنون نتوانسته‌اند راه‌حل جامعی برای حل این معضل باشند.
گرامرلی؛ یک دوست خوب برای ویراستاران
اپلیکیشن گرامرلی (Grammarly) یکی از بهترین و محبوب‌ترین نرم‌افزارهای ویرایش آنلاین محسوب می‌شود. این نرم‌افزار حتی در قسمت ضمیمه مرورگر گوگل کروم نیز به راحتی نصب و اجرا می‌شود. این نرم‌افزار قادر است تا هرگونه اشتباه گرامری و نگارشی را در تمام صفحات مرتبط تشخیص دهد. زمانی که گرامرلی در حالت فعال قرار داشته باشد، هر افزونه‌ای را که باز می‌کنید، به‌طور خودکار آنالیز می‌کند. این قابلیت به بلاگرها و مدیران سایت اجازه می‌دهد تا در فضای وردپرس هم تمام جزئیات محتوای خود را تحت کنترل قرار دهند. شاید تنها ایرادی که به این نرم‌افزار وارد است، محدود کردن دسترسی کاربرانی است که به‌طور رایگان از آن استفاده می‌کنند. ورژن کامل گرامرلی قابلیت‌هایی مانند تغییر لحن و تعیین سبک نوشتاری را برای ویراستاران فراهم کرده است.
نرم‌افزار ویراستیار نیز در ویرایش متن به زبان فارسی بسیار کارآمد و موثر عمل می‌کند و می‌تواند به‌صورت (Add-on) به برنامه ورد(Word)متصل شود.
خلاقیت انسان هنوز حرف اول را می‌زند
با وجود پیشرفت‌های چشمگیر و متعدد عرصه فناوری‌های دیجیتال، هنوز هم هوش، آگاهی و تخیل انسان برتری قابل ملاحظه‌ای دارد. انسان هنوز قدرتمندترین منبع اطلاعاتی برای دسترسی سریع به گفتمان روز جامعه است. هنوز هیچ نرم‌افزاری نمی‌تواند جایگاه یک نویسنده خوش‌ذوق یا یک ویراستار ماهر را تصرف کند!
یک نرم‌افزار ویراستاری هوشمند با تمام قابلیت‌ها و مزایایی که دارد، تاکنون نتوانسته است که اشتباهات معنایی، محتوایی و علمی یک نوشته را به طور دقیق شناسایی و مشخص کند. ضمن اینکه صحت و اعتبار منابع استفاده در یک نوشته، باید توسط نویسنده یا ویراستار تأیید شود. به همین خاطر است که هنوز مسئولیت بروز اشتباهات بزرگ و تأثیرگذار علمی و معنایی بر عهده شخص نویسنده و ویراستار است.