سخنرانی‌ها در یک مناظره، مواضع مختلف را در مورد یک موضوع مشخص می‌کنند، اما چه چیزی سخنرانی را برای یک طرف متقاعدکننده‌تر و به یاد ماندنی‌تر می‌کند؟ این سؤال هزاران سال پیش، زمانی که ارسطو فیلسوف یونانی در سال ۳۰۵ قبل از میلاد متعجب بود که چه چیزی می‌تواند ایده‌های بیان شده در بحث را چنان متقاعد کننده کند که براحتی از فردی به فرد دیگر منتقل شود، پرسیده شد.
امروزه معلمان ممکن است همین سؤال را در مورد اشکال مختلف گفتار موجود در رسانه‌های اجتماعی امروزی از دانش آموزان بپرسند. به عنوان مثال، چه چیزی باعث می‌شود یک پست فیس بوک، اینستاگرام، روبیکا یا... آنقدر قانع کننده و به یاد ماندنی باشد که یک کامنت دریافت کند یا "لایک" شود؟ چه تکنیک‌هایی باعث می‌شود که کاربران توییتر یک ایده را از فردی به فرد دیگر بازتوییت (ریتوئیت) کنند؟ چه تصاویر و متن‌هایی باعث می‌شود دنبال‌‍کنندگان اینستاگرام پست‌هایی را به فید رسانه‌های اجتماعی خود اضافه کنند؟
در بحث فرهنگیِ ایده‌ها در شبکه‌های اجتماعی، چه چیزی ایده‌های بیان شده را جذاب و فراموش نشدنی می‌کند؟ ارسطو سه اصل را برای استدلال کردن پیشنهاد می‌کند: اخلاق، پاتوس (احساسات) و لوگوس (منطق).
این اصول در نحوه متقاعد کردن آن‌ها متفاوت است:
اخلاق یک درخواست اخلاقی است.
پاتوس یک جذابیت عاطفی است.
لوگوس یک جذابیت منطقی است.
از نظر ارسطو، یک استدلال خوب شامل هر سه خواهد بود. این سه اصل پایه و اساس بلاغت است که در سایت Vocabulary.com به این صورت تعریف شده است:
"بلاغت عبارت است از سخن گفتن یا نوشتن که به قصد متقاعد کردن است".
حدود ۲۳۰۰ سال بعد، سه اصل ارسطو در محتوای آنلاین رسانه‌های اجتماعی حضور دارند که در آن پست‌ها با اعتبار (اخلاق)، منطق (لوگوس) یا احساس (پاتوس) برای جلب توجه رقابت می‌کنند. از سیاست گرفته تا بلایای طبیعی، از نظرات افراد مشهور تا کالاهای تجاری، لینک‌ها در رسانه‌های اجتماعی به‌عنوان قطعات متقاعدکننده طراحی شده‌اند تا از طریق ادعای عقل، فضیلت یا همدلی، کاربران را متقاعد کنند.
کتاب «"درگیر کردن" نویسندگان قرن بیست و یکم با رسانه‌های اجتماعی» نوشته کندرا ان. برایانت مطرح می‌کند که دانش‌آموزان در مورد استراتژی‌های مختلف استدلال از طریق پلتفرم‌هایی مانند توییتر یا فیس‌بوک به طور انتقادی فکر خواهند کرد؛ به عقیده برایانت: «رسانه‌های اجتماعی می‌تواند به عنوان یک ابزار آکادمیک برای راهنمایی دانش‌آموزان در تفکر انتقادی مورد استفاده قرار گیرد، به ویژه از آنجایی که بسیاری از دانش‌آموزان در استفاده از رسانه‌های اجتماعی از قبل خبره هستند. با استفاده از ابزارهایی که دانش‌آموزان از قبل در جعبه ابزار خود دارند، آن‌ها را برای موفقیت بیشتر آماده می‌کنیم.»
آموزش دادن به دانش‌آموزان که چگونه فیدهای رسانه‌های اجتماعی خود را برای اخلاق، منطق و احساسات تجزیه و تحلیل کنند، به آن‌ها کمک می‌کند تا اثربخشی هر استراتژی را در استدلال بهتر درک کنند. برایانت بیان می‌کند که پست‌ها در رسانه‌های اجتماعی به زبان دانش‌آموز ساخته می‌شوند و "این ساخت‌وساز می‌تواند راه ورود به افکار دانشگاهی را فراهم کند که بسیاری از دانش‌آموزان ممکن است برای یافتن آن تلاش کنند." در لینک‌هایی که دانش‌آموزان در پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی خود به اشتراک می‌گذارند، لینک‌هایی وجود دارد که می‌توانند آن‌ها را به عنوان درگیر در یک یا چند استراتژی بلاغی تشخیص دهند.
به کفته برایانت نتایج درگیر کردن دانش آموزان در این مطالعه جدید نیست. استفاده از لفاظی توسط کاربران شبکه‌های اجتماعی صرفاً یک نمونه است چراکه شعار همیشه در طول تاریخ به عنوان یک ابزار اجتماعی مورد استفاده قرار گرفته است.
احساسات در رسانه های اجتماعی
اخلاق یا جذابیت اخلاقی برای معرفی نویسنده یا گوینده به عنوان منصف، آزاد اندیش، جامعه‌گرا، اخلاقی و صادق استفاده می‌شود.
استدلالی که از اخلاق استفاده می‌کند فقط از منابع معتبر و قابل اعتماد برای ایجاد استدلال بهره می‌برد و نویسنده یا گوینده آن منابع را به درستی استناد می‌کند. چنین استدلالی موضع مخالف را نیز به طور دقیق بیان می‌کند، که معیاری برای احترام به مخاطب مورد نظر است.
در نهایت، استدلال با استفاده از اخلاق ممکن است شامل تجربه شخصی نویسنده یا سخنران به عنوان بخشی از جذابیت برای مخاطب باشد.
نمونه‌های زیر برخی از پست‌هایی است که اخلاق را نشان می‌دهند:
یک پست فیس بوک از صفحه Grow Food, Not Lawns (غذا را پرورش دهید، نه چمنزار) عکس قاصدک را در یک چمن سبز با این متن نشان می‌دهد:
"لطفاً قاصدک های بهاری را نکشید، آن‌ها یکی از اولین منابع غذایی زنبورها هستند."
به طور مشابه، در اکانت توییتر رسمی صلیب سرخ آمریکا، یک پست تعهد آن‌ها را برای جلوگیری از صدمات و مرگ و میر ناشی از آتش سوزی در خانه توضیح می‌دهد:
"این آخر هفته صلیب سرخ (#RedCross) قصد دارد بیش از ۱۵هزار هشدار دهنده دود را به عنوان بخشی از فعالیت های MLKDay# نصب کند."
منطق در رسانه های اجتماعی
در توسل به منطق، کاربر به هوش مخاطب در ارائه شواهد معتبر برای حمایت از یک استدلال متکی است. این شواهد معمولاً شامل موارد زیر است:
- حقایق- این موارد ارزشمند هستند زیرا قابل بحث نیستند. آن‌ها بیانگر حقیقت عینی هستند.
- اعتبار- این شواهد قدیمی نیستند و از یک منبع واجد شرایط آمده‌اند.
نمونه‌های زیر برای درک بهتر می‌تواند مفید باشد:
پستی در صفحه فیس بوک سازمان ملی هوانوردی و فضایی ناسا به جزئیات آنچه در ایستگاه فضایی بین‌المللی می‌گذرد، می‌پردازد:
"اکنون زمان علم در فضا است! برای محققان آسان‌تر از همیشه است که آزمایش‌های خود را در ایستگاه فضایی بین‌المللی انجام دهند و دانشمندان، از نزدیک به ۱۰۰ کشور در سراسر جهان، توانسته‌اند از مزیت آزمایشگاه در مدار برای انجام تحقیقات استفاده کنند."
در مثالی دیگر صفحه اهمیت رای دادن (votingimportance@) در اینستاگرام، اطلاعیه خدمات عمومی را برای ساکنان کانکتیکات منتشر کرد:
برای اینکه بتوانید رأی دهید، باید:
- برای رای دادن ثبت نام کنید.
- یک شهروند ایالات متحده باشید.
-حداقل سن برای شرکت در انتخابات عمومی هجده سال تمام است.
- حداقل ۳۰ روز قبل از انتخابات ساکن حوزه خود باشید.
احساسات در رسانه های اجتماعی
احساسات در ارتباطات عاطفی، از نقل قول‌های دلخراش گرفته تا عکس‌های خشمگین، به خوبی نمایان است. نویسندگان یا سخنرانانی که احساست را در استدلال‌های خود وارد می‌کنند، برای جلب همدردی مخاطبان، بر روایت داستان تمرکز می‌کنند. استدلال‌های مبتنی بر احساسات از تصاویر بصری، طنز و زبان مجازی (استعاره، هذل‌گویی و غیره) استفاده می‌کنند.
فیس بوک برای بیان احساسات مثالی ایده آل است؛ زیرا زبان پلتفرم رسانه‌های اجتماعی، زبانی است پر از "دوستان" و "لایک". شکلک‌ها نیز در پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی فراوان هستند؛ تبریک 👏 ، قلب ❤️، صورتک 🙂 و...
توسل‌های احساسی به ویژه به عنوان استدلال‌های متقاعدکننده در یک مناظره مفید هستند، زیرا هر مخاطبی دارای احساسات و همچنین عقل است. با این حال، استفاده از جذابیت عاطفی به تنهایی به اندازه زمانی که همراه با جذابیت‌های منطقی و اخلاقی استفاده می‌شود، مؤثر نیست.
شما با کمک اصول پیشنهادی ارسطو (اخلاق، لوگوس و پاتوس) به راحتی می‌توانید جریان مناظرات و حتی جریان رفتار مخاطب در شبکه‌های اجتماعی را به دست بگیرید و مطمئن شوید هیچگاه بازنده بحث نخواهید بود. بعلاوه و شاید مهم‌تر، می‌توانید بهترین ابزار را برای آموزش به دیگران در اختیار داشته باشید.