هرچه زمان به جلو میرود میزان استفاده ما از اینترنت بیشتر میشود. اینترنت امکانات زیادی برای ما فراهم و درنتیجه کارکرد بیشتری در زندگی ما پیدا میکند؛ از خریدهای اینترنتی و آنلاین تا پیدا کردن هر مطلبی که میخواهیم با یک سرچ سریع در جستجوگرها. این نیاز روزمره به اینترنت میتواند باعث وابستگی شدید ما به آن شود. گاهی داشتن درجات کم افسردگی یا اضطراب هم به این مشکل دامن میزند و ما بیش از پیش زمانمان را در اینترنت میگذرانیم. برخی روانپزشکان معتقدند که وابستگی شدید به اینترنت را میتوانیم به صورت مستقل نوعی اعتیاد درنظر بگیریم؛ اعتیاد به اینترنت!
در متن گذشته بصورت مفصل راجع به اعتیاد به اینترنت، انواع و درمان آن صحبت کردیم. که میتوانید آن را مطالعه کنید.
بنظر شما ممکن است اعتیاد به اینترنت یک اتفاق مثبت و خوب باشد؟ چندسال قبل روزنامهی The Washington Post که یکی از بزرگترین و پرتیراژترین روزنامههای ایالاتمتحده است و اعتبار ویژهای در جهان رسانه دارد، گزارشی منتشر کرد با عنوان «وقتی اعتیاد به اینترنت درواقع چیز خوبی است».
اعتیاد به اینترنت از هر نوع آن که باشد باعث تلف شدن زمان و بحرانهای سلامت روانی میشود؛ از افزایش اضطراب و وسواس فکری تا افزایش خشونت در جامعه. با این حال این روزنامه در گزارش خود ادعا کردهاست که اعتیاد به اینترنت میتواند یک اتفاق مثبت باشد. اما نه برای مردم آمریکا! آنها بصورت خاص اعتیاد به اینترنت در «خاورمیانه» را مورد توجه قرار دادند و عنوان کردند این اعتیاد در منطقه خاورمیانه میتواند اتفاقات خوبی را رقم بزند. اما چرا این اعتیاد در منطقه خاورمیانه به اعتقاد واشنگتن پست اتفاق خوبی است؟!
اعتیاد به اینترنت خوب است؟!
واشنگتن پست در این گزارش ابتدا به میزان اعتیاد به اینترنت در سراسر جهان پرداخته است:
«یک مطالعه جدید توسط محققان دانشگاه هنگ کنگ ادعا میکند که ۴۲۰ میلیون نفر به اینترنت معتاد هستند که حدود ۶ درصد از جمعیت کل جهان هستند. عدد ۶ درصد ممکن است زیاد بنظر نرسد، اما اینطور نیست؛ درواقع بیش از سه برابر نرخ اعتیاد به قمار است! این آمار حتی از میزان قمار در کشورهایی که شیفته آن هستند هم بیشتر است. این مطالعه از این ایده پشتیبانی میکند که فناوری در جهان سریعاً رشد پیدا میکند و از کنترل خارج میشود. درنتیجه ما در تلفنهای همراه و دستگاههای دیجیتال غرق شدهایم. اما یک سناریوی دیگر را هم درنظر بگیرید؛ عدد ۶ درصد درواقع نشانهی این است که افراد بیشتری نسبت به گذشته از اینترنت برای ایجاد تغییرات سریع و سیستماتیک اجتماعی و اقتصادی استفاده میکنند. به طور خلاصه نرخ سریع پذیرش اینترنت توسط جوانان جهان دلیلی است که ما شاهد انقلابهایی مانند بهار عربی هستیم.»
طبق تحقیقی که محققان هنگ کنگی انجام دادهاند و در گزارش آورده شدهاست دو فرضیه مطرح است. فرض اول اینکه «در دسترس بودن» یک قانون اعتیاد است و در دسترس بودن اینترنت موجب اعتیاد کاربران به آن میشود. هرچه بیشتر به اینترنت دسترسی داشته باشید بیشتر به آن اعتیاد پیدا میکنید!
فرضیه دیگر که البته بصورت واضح راجع به آن صحبت نشدهاست «کیفیت زندگی» است. هرچه کیفیت زندگی واقعی شما بدتر باشد شما بیشتر بدنبال جایگزین کردن دنیای مجازی با دنیای واقعی هستید. سپس در گزارش بررسی کردهاند که نرخ بالای اعتیاد به اینترنت نتیجهی «در دسترس بودن» است و یا نتیجهی «کیفیت پایین زندگی»؟
در ادامه گزارش واشنگتن پست آمده است:
«کشورهای فقیر به احتمال زیاد نسبت به کشورهای ثروتمند نرخ اعتیاد به اینترنت بالاتری دارند. به گفته محققان، اعتیاد به اینترنت در کشورهایی که کیفیت زندگی پایینتری دارند (تولید ناخالصی پایین و ترافیک زیاد) بیشتر از کشورهایی است که دسترسی بالایی به اینترنت دارند. به عبارت دیگر مردم به این دلیل به اینترنت معتاد میشوند که زندگی در دنیای واقعی آنها بسیار وحشتناک است و آنها میخواهند به شکلی از این زندگی فرار کنند.»
در ادامه گزارش آمده است که خاورمیانه بالاترین میزان اعتیاد به اینترنت را دارد. واشنگتن پست مدعی شدهاست که اعتیاد به اینترنت در منطقه خاورمیانه که به گفته آنان مردم کیفیت زندگی بسیار پایینی دارند، نه تنها اتفاق بدی نیست بلکه یک اتفاق مثبت است؛ چراکه باعث میشود که مردم خاورمیانه کیفیت زندگی خود را با کشورهای اروپایی و آمریکایی مقایسه کنند و با «انقلاب» کیفیت زندگی خود را بالا ببرند:
«جوانان در خاورمیانه به اینترنت سر میزنند، آزادیهای غربی و دموکراسی را میشناسند و با استفاده از ابزارهایی مانند تلفن هوشمند، توییتر و پیامرسانها سازماندهی خود را به صورت طبیعی آغاز میکنند. زمانی که آنها به پلتفرمهای مختلف دسترسی پیدا میکنند، پلتفرمهای جدید برای آنها تبدیل به انگیزهای برای تغییرات اجتماعی گسترده و بهبود وضعیت اجتماعی میشود.»
و در پایان گزارش از شما میخواهند که در برابر اعتیاد به اینترنت لبخند بزنید:
«بنابراین دفعه بعد که کسی از میزان اعتیاد بالا به اینترنت ناراحت شد، لبخند بزنید و بدانید شاید اعتیاد به اینترنت اتفاق خوبی باشد! این اعداد (اعتیاد به اینترنت) از وقوع انقلاب در کشورهایی میگوید که نوجوانها و جوانها بدون هیچ چشمانداز اقتصادی زندگی میکنند. این خیلی مهم نیست که آنها «معتاد» هستند؛ مهم این است که آنها از توانایی استفاده از اینترنت برای تغییر استانداردهای زندگی خود سرمست هستند.»
بله؛ واشنگتن پست در این گزارش وضعیت اقتصادی و اجتماعی خود را الگویی برای جوانان و نوجوانان در سرتاسر جهان، به خصوص خاورمیانه، قرار داده و معتقد است اگر نوجوانان به اینترنت اعتیاد پیدا کنند نه تنها بد نیست بلکه بسیار خوب است. نوجوانها شروع به مقایسه زندگی خود با زندگیای که غرب برای آنان ترسیم کردهاست میکنند که با واقعیت فاصله زیادی دارد و تلاش میکنند با انقلاب، خود را به آرمانهای غربی نزدیک کنند!