روزنامه‌نگاری آنلاین شاخه‌ای از روزنامه‌نگاری نوین و مولود جهان اطلاعاتی است که با ظهور خود دامنه‌ی روزنامه‌نگاری را به نحو چشم‌گیری گسترش داده‌است. یادگیری مزایا و معایب این نوع از روزنامه‌نگاری بخشی از الزامات ورود خبرنگاران به دنیای رسانه‌های جدید است.

در عصر حاضر، تمام وجوه زندگی تغییر کرده‌اند و به نوعی دیجیتال شده‌اند. تصور زندگی بدون اینترنت برای اکثر ما بسیار دشوار است. در این جهان باید تلاش کرد تا پابه‌پای پیشرفت‌ها حرکت کرد. روزنامه‌نگاری هم برای آنکه از زندگی مردم حذف نشود، با این تغییرات همراه بوده است. روزنامه‌نگاری آنلاین، شکل مدرن روزنامه‌نگاری در عصر دیجیتال است.

پیشرفت در فناوری اطلاعات و ارتباطات، فرصت‌های زیادی را در حرفه‌ی روزنامه‌نگاری ایجاد کرده است. این امر، نوع جدیدی از روزنامه‌نگاری، روزنامه‌نگاری آنلاین را بوجود آورده است. روزنامه‌نگاری سنتی، با ظهور این شکل دیجیتالی روزنامه‌نگاری در معرض تهدید جدی قرار گرفته‌است. به مرور روزنامه‌های سنتی برای رقابت با روزنامه‌نگاری آنلاین تلاش کردند نسخه‌ی دیجیتالی خود را هم داشته باشند. در بسیاری از کشورها مانند نیجریه، روزنامه‌هایی که فقط تحت وب هستند، محبوبیت بیشتری نسبت به روزنامه‌های کاغذی دارند. روزنامه‌های آنلاین Premium Times و The Cable جزء منابع خبری پیشرو در این کشور هستند. بسیاری از مخاطبان خبر در جهان، ترجیح می‌دهند از پلتفرم‌های آنلاین خبری استفاده کنند.

اما روزنامه‌نگاری آنلاین چیست؟ به زبان ساده روزنامه‌نگاری آنلاین، جمع‌آوری و انتشار خبر از طریق اینترنت است که به آن روزنامه‌نگاری دیجیتال هم می‌گویند. روزنامه‌نگاران آنلاین، محتوای برخط را از طریق اینترنت توزیع می‌کنند و آن‌ها را به چاپ نمی‌رسانند. روزنامه‌نگاری دیجیتال به دلیل امکان تعامل مخاطب و استفاده از منابع چندرسانه‌ای مثل ویدئو، پادکست، فایل صوتی و البته متن، جذابیت خبر را بیشتر می‌کند. همچنین اینترنت، پایگاهی را برای مخاطبان نامحدود فراهم می‌کند که هم باعث سود خبرگزاری هستند و هم برای خودشان از نظر اقتصادی به صرفه‌تر است.

اینترنت از جهات مختلف برای صنایع خبری سنتی چالش‌ ایجاد کرده است. آن‌ها می‌ترسند مخاطب خود را در وب سایت‌های خبری آنلاین از دست بدهند. این اتفاق منجر به تغییر گسترده‌ی صنایع خبری سنتی و ورود آن‌ها به پلتفرم‌های آنلاین شده است.

مزایای روزنامه‌نگاری برخط

روزنامه‌نگاری آنلاین، به سرعت میان مردم و روزنامه‌نگاران محبوب شد و روزبه‌روز گسترش پیدا کرد. اما این سبک از روزنامه‌نگاری چه مزایایی نسبت به روزنامه‌نگاری سنتی دارد؟

در دسترس بودن

هرکسی که بتواند با لپتاپ تا تلفن همراه هوشمند کار کند، می‌تواند مخاطب روزنامه‌ی آنلاین یا یک روزنامه‌نگار آنلاین باشد. دسترسی به اینترنت، موجب پیشرفت این سبک از روزنامه‌نگاری شده است؛ اما همین دلیل، عامل تضعیف آن هم هست. افراد به صرف آن‌که می‌توانند در فضایی گزارش بنویسند، بدون آموزش‌های لازم به عنوان یک روزنامه‌نگار شروع به فعالیت می‌کنند. درحالی که روزنامه‌نگاری آنلاین هم مانند شیوه‌های سنتی آن، نیاز به آموزش و مطالعه دارد.

کاهش هزینه‌های تولید

داستان یا گزارشی که شما بنوسید بدون توجه به مرزهای جغرافیایی، در دسترس همه هستند. در گذشته برای انتقال روزنامه‌ها به مکان‌های مختلف باید هزینه‌ی زیادی برای حمل و نقل می‌شد؛ اما در روزنامه‌نگاری آنلاین هزینه‌ی تولید حداقلی است و فقط نیاز به اینترنت مناسب دارید.

اخبار در اختیار همه

در گذشته جمع‌آوری و انتشار اخبار در اختیار رسانه‌های سنتی از جمله روزنامه‌ها، مجلات، رادیو و تلویزیون بود. در حال حاضر، خبر در دسترس همه قرار دارد و حتی مردم عادی هم می‌توانند آن را تولید کنند.

خلاقیت بیشتر

فضای دیجیتال پر از خلاقیت است؛ ویژگی‌های متن، گرافیک و صوت و تصویری که در گزارش استفاده می‌شود و بخش‌های اصلی روزنامه‌نگاری آنلاین هستند همگی بخشی از این جذابیت است. خبرنگار هم به طبع، زمانی که از این ابزارها استفاده می‌کند، خلاق‌تر می‌شود.

روزنامه‌نگاری در زمان حال

روزنامه‌نگاری آنلاین، اخبار را در لحظه و در حرکت گزارش می‌دهند. یک داستان می‌تواند همان موقع که  در حال وقوع است در دسترس مردم قرار بگیرد و آن‌ها به اصل مطلب پی‌ببرند و حتی ویدئوهایی از حادثه را تماشا کنند. پخش زنده‌ی اخبار حتی از طریق پلتفرم‌های خبری آنلاین هم امکان‌پذیر است. روزنامه‌نگاران آنلاین این امکان را دارند که داستان‌ها را در زمان واقعی آن منتشر کنند و اخبار و رویدادها را با سرعت بیشتری به روزرسانی کنند.

امکان ذخیره‌سازی

یکی از جالب‌ترین ویژگی‌های روزنامه‌نگاری آنلاین این است که امکان ذخیره‌ی برنامه‌ها و گزارش‌های زنده وجود دارد. برنامه‌های رادیویی در قالب پادکست می‌توانند منتشر شوند و امکان بایگانی مقالات و نشریات آنلاین هم بسیار ساده‌تر از شکل سنتی آن وجود دارد.

ارتباط دائم با مخاطب

تعاملی بودن روزنامه‌نگاری آنلاین یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد آن است. مکانیسم اساسی برای این تعامل در وب، استفاده از پیوندها است؛ آن‌ها عناصر مختلف یک اثر طولانی و پیچیده را بهم پیوند می‌دهند، دیدگاه‌های متعددی را معرفی می‌کنند و عمق و جزئیات را به آن اضافه می‌کنند. همچنین گزارشات و مقالات مرتبط به آن گزارش را می‌توانند به آن پیوند دهند تا مخاطب از حوادث مرتبط با آن مطلع شوند. همچنین بخش نظرات وجود دارد که در آن مخاطبان به داستان‌ها واکنش نشان می‌دهند و با سایر مخاطبان هم تعامل دارند. به این ترتیب روزنامه‌نگاری آنلاین، مخاطب را از نظر اجتماعی فعال نگه می‌دارد. مخاطبان می‌توانند هر زمانی از شبانه روز و در هر نقطه‌ای از زمین، با روزنامه‌نگار ارتباط برقرار کنند و با او مشارکت داشته باشند. می‌توانند به روزنامه‌نگار ایمیل بزنند، نظرشان را در قسمت نظرات سایت مطرح کنند و از طرق دیگر ارتباط خود را با روزنامه حفظ کنند. حتی می‌توانند جزئیات یا دیدگاه خاصی را در اختیار روزنامه‌نگار قرار دهند. این از دیگر مزایای روزناه‌نگاری آنلاین نسبت به روزنامه‌نگاری سنتی است.

کاغذ بی کاغذ

برای استفاده از روزنامه‌های آنلاین، فقط نیاز به یک دستگاه الکترونیکی است که این روزها در دسترس همه قرار دارد. مزیت روزنامه‌نگاری آنلاین این است که به محیط زیست آسیب کمتری وارد می‌کند و محافظان محیط زیست از این جهت حامی روزنامه‌های آنلاین هستند. هرچند برخی عنوان می‌کنند که رسانه‌های آنلاین اگر نه بیشتر، کمتر از روزنامه‌ها به محیط زیست آسیب نمی‌رسانند که صحبت پیرامون آن در این نوشتار نمی‌گنجد.

روزنامه‌نگاری آنلاین، مانند سایر شیوه‌های روزنامه‌نگاری، معایبی هم دارد؛ از جمله آنکه به دلیل سرعت انتشار اخبار امکان صحت‌سنجی آن‌ها وجود ندارد و ممکن است خبری جعلی را به جای خبر درست، منتشر کنند. روزنامه‌نگاران ممکن است به درستی آموزش ندیده باشند و الزامات روزنامه‌نگاری را رعایت نکنند. حی ممکن است شهروند خبرنگاران برای خود پایگاه‌های خبری آنلاین ایجاد کنند و اخبار را بدون پردازش، نشر دهند.

در نهایت روزنامه‌نگاری آنلاین یک اصل در مسیر جهانی شدن است. پلتفرم‌های روزنامه‌نگاری آنلاین عمدتاً دارای مطالب مشابه‌ای در نشریات، مجلات یا روزنامه‌های سنتی و سایر رسانه‌های خبری هستند؛ اما با پیوند به مطالب مرتبط و با استفاده از ویدئو و پادکست به ارزش آن اضافه می‌شود. از آنجایی که تولیدات روزنامه‌نگاری برخط در بستر وب ارائه می‌شود، در دسترس همه مردم جهان قرار دارد. باید توجه شود که روزنامه‌نگاری آنلاین، شاخه‌ای از روزنامه‌نگاری حرفه‌ای است و باید حرفه‌ای بودن آن حفظ شود.