از بی اعتمادی به اخبار تا ترس از فیک نیوزها / بررسی برخی از یافته‌های گزارش خبری دیجیتال رویترز

همانطور که در گزارش قبلی مطرح شد، این گزارش شواهدی را ارائه می‌کند که نشان می‌دهد مخاطبان اخبار به پلتفرم‌های دیجیتال و اجتماعی وابسته‌تر می‌شوند. این مسئله فشار بیشتری را بر مدل‌های تجاری مبتنی بر آگهی و اشتراک سازمان‌های خبری در زمانی که مخارج خانواده‌ها و شرکت‌ها  به دلیل مشکلات اقتصادی جهانی تحت فشار هستند، وارد می‌کند.

این گزارش نشان می‌دهد، علاقه و اعتماد به اخبار در بسیاری از کشورها همچنان در حال کاهش است، زیرا سطح ارتباط بین روزنامه‌نگاری و بسیاری از مردم به سمت بهبود حرکت نمی‌کند. شواهدی حاکی از آن است که مخاطبان همچنان به طور انتخابی از داستان‌هایی که رسانه‌های جهانی برجسته می‌کنند مانند جنگ در اوکراین و بحران هزینه زندگی اجتناب می کنند؛ بنظر می‌رسد دلیل این پدیده هم بی‌علاقگی مردم به اخبار ناامیدکننده است و آن‌ها بیشتر به دنبال آرامش و حفظ سلامت روان خود هستند.

این‌ها بخشی از یافته‌هایی است که این گزارش در اختیار ما قرا می‌دهد. در گزارش قبلی به برخی از نتایج این نظرسنجی مثل میزان تمایل مردم به شبکه‌های اجتماعی به جای وب سایت‌های خبری اشاره کردیم. در این شماره نگاهی به سایر یافته‌های این گزارش خواهیم کرد و به هفت یافته‌ی اصلی آن می‌پردازیم.

جایگزینی وب سایت‌های خبری با شبکه‌های اجتماعی 

۱. میزان اعتماد مردم به اخبار

اعتماد به اخبار در سال گذشته ۲ درصد دیگر در بازارها کاهش یافته است و در بسیاری از کشورها دستاوردهایی را که در اوج همه‌گیری ویروس کرونا به دست آمده را معکوس کرده است. در طول بیماری کرونا، نیاز مردم به اخبار سلامت موجب شده بود کمی از اعتماد مردم به رسانه‌ها احیا شود ولی در طول سال گذشته روند کاهشی مجدد آغاز شده است.

به طور متوسط، چهار نفر از ده نفر از کل نمونه (۴۰٪) می‌گویند که بیشتر اوقات به اکثر اخبار اعتماد دارند. در این میان، فنلاند همچنان کشوری با بالاترین سطح اعتماد کلی (۶۹٪) است، در حالی که مردم یونان (۱۹٪) کمترین میزان اعتماد به اخبار را دارند. ایالات متحده (۳۲٪) شاهد افزایش ۶ درصدی در اعتماد به اخبار بوده است؛ یکی از دلایل این موضوع می‌تواند کاهش اختلاف نظرها در دوره ریاست جمهوری فعلی باشد. با این حال این میزان همچناندر میان پایین‌ترین میزان اعتماد مردم به اخبار در میان کشورهای این نظرسنجی است.

برندهای رسانه عمومی در بسیاری از کشورهای اروپای شمالی جزو برندهایی هستند که بالاترین سطح اعتماد را دارند، اما نکته جالب توجه این جا است که در میان مخاطبان جوان‌تر، میزان دسترسی کاهش یافته است.

۲. الگوریتم‌های ارائه اخبار

بسیاری از مردم نسبت به الگوریتم‌های مورد استفاده برای انتخاب آنچه از طریق موتورهای جستجو، رسانه‌های اجتماعی و دیگر پلتفرم‌ها می‌بینند، تردید دارند. کمتر از یک سوم (۳۰٪) افراد بیان می‌کنند که نمایش داستان‌های جدید برای آن‌ها بر اساس مصرف قبلی راه خوبی برای دریافت اخبار است، که ۶ درصد کمتر از آمار دریافت شده در سال ۲۰۱۶ را نمایش می‌دهد.

با این وجود، به طور متوسط، کاربران همچنان اخبار انتخاب شده از این طریق را به اخبار انتخاب شده توسط سردبیران یا روزنامه‌نگاران ترجیح می‌دهند (۲۷%)، که نشان می‌دهد نگرانی در مورد الگوریتم‌ها تنها بخشی از نگرانی گسترده‌تر در مورد اخبار و نحوه انتخاب آن است.

۳. اطلاعات نادرست و فیک نیوزها

بیش از نیمی از نفرات شرکت کننده در نظرسنجی (۵۶٪) اظهار می‌کنند که نگران تشخیص تفاوت بین اخبار واقعی و جعلی در اینترنت هستند که این عدد، افزایش ۲ درصدی نسبت به سال گذشته را تجربه کرده است.

در این میان کسانی که می‌گویند عمدتاً از رسانه‌های اجتماعی به عنوان منبع اخبار استفاده می‌کنند بسیار نگران این موضوع هستند (۶۴%). این میزان در افرادی که اصلاً از رسانه‌های اجتماعی برای دریافت اخبار استفاده نمی کنند (۵۰%) کمتر است. بعلاوه جالب است که افراد بسیاری از کشورهایی که بالاترین سطح نگرانی را دارند هم تمایل بالایی برای استفاده از اخبار رسانه‌های اجتماعی دارند.

۴.  مشارکت در اخبار

علیرغم اینکه کشورهای اروپایی و آمریکایی امید داشتند اینترنت بتواند بحث‌های دموکراتیک و مشارکت در تولید و انتشار اخبار را گسترش دهد، افراد کمتری نسبت به گذشته در اخبار آنلاین شرکت می‌کنند. در سراسر بازارهای رسانه‌ای، تنها حدود یک پنجم افراد (۲۲%) اخبار را به صورت آنلاین پست و درباره آن اظهار نظر می‌کنند و حدود نیمی از آن‌ها (۴۷%) اصلاً در اخبار مشارکتی ندارند.

در بریتانیا، اسپانیا و ایالات متحده، نسبت شرکت کنندگان فعال بیش از ۱۰ درصد از سال ۲۰۱۶ کاهش یافته است. در سراسر کشورها، بیشتر افراد مشارکت کننده در انتشار اخبار را مردان و تحصیلات کرده‌ها تشکیل می‌دهند و این افراد بیشتر در دیدگاه‌های سیاسی خود مشارکت دارند.

در این بررسی سه دسته مشارکت‌کننده تعریف شده است؛ یک مشارکت‌کننده فعال پست می‌گذارد و نظر می‌دهد، یک مشارکت‌کننده واکنشی می‌خواند، لایک می‌کند و به اشتراک می‌گذارد و مصرف‌کننده منفعل مشارکت نمی‌کند.

۵. اجتناب از اخبار

این گزارش کاهش علاقه به اخبار را در تعداد زیادی از کشورها، به ویژه در گروه‌های جوان‌تر، در کنار سطوح بالای اجتناب از اخبار انتخابی، با نرخ ۳۶ درصدرا نشان می‌دهد. این میزان، هفت درصد بالاتر از آمار منتشره در سال ۲۰۱۷ را نشان می‌دهد. البته نسبت به سال گذشته دو واحد کاهش را تجربه کرده است.

یافته‌ی دیگر این پژوهش بیان می‌کند که از نظر بسیاری از افراد، داستان‌های خبری خیلی تکراری یا خیلی «از نظر احساسی خسته کننده» هستند.

۶. پادکست‌های خبری

پادکست‌های خبری همچنان در میان مخاطبان تحصیل‌کرده و جوان‌تر دست به دست می‌شود، اما به طور کلی یک فعالیت اقلیتی باقی مانده است. این آمار برای کشوری مانند ما که کمتر سایتی پادکست خبری تولید می‌کند قابل توجه است. حدود یک سوم افراد (۳۴٪) ماهانه به یک پادکست بر اساس گروهی متشکل از ۲۰ کشور دسترسی دارند، اما تنها ۱۲٪ به یک برنامه صوتی در مورد اخبار و امور جاری دسترسی دارند.

پادکست مجموعه‌ای چند قسمتی، سریالی یا موضوعی از فایل‌های صوتی دیجیتال است که می‌توانید آن ها را دانلود کنید یا به صورت آنلاین گوش دهید (قبلاً در مورد روش تولید پادکست هم مطالبی تحت عنوان «کاست» ارائه‌کرده‌ایم که با جستجو این کلیدواژه در سایت می‌توانید آن‌ها را مشاهده کنید).
 

این تحقیق نشان می‌دهد که پادکست‌های عمیق و برنامه‌های چت گسترده مانند مدل نیویورک تایمز بیشترین مصرف را در بازارها دارند. پادکست‌های خبری مبتنی بر ویدیو یا ترکیبی نیز روز به روز محبوبیت بیشتری پیدا می‌کنند.

۷. اقتصاد رسانه و اخبار

رکود اقتصادی جهانی بر مدل‌های کسب و کار خبری فشار زیادی وارد کرده است. این بررسی نشان می‌دهد که رشد پرداخت برای اخبار آنلاین در بسیاری از بازارها متوقف شده است، به طوری که بیش از یک سوم مشترکان (۳۹٪) می‌گویند که اشتراک اخبار خود را لغو کرده یا در حال بازنگری در آن هستند.

رونویس
نسبت مشترکین اخبار آنلاین در حال انجام که هر کدام را در سال گذشته انجام داده اند
بازارهای منتخب
۴۷٪ لغو یا مذاکره مجدد در ایالات متحده آمریکا (۳۲٪ بریتانیا، ۳۴٪ آلمان)

جنگ در اوکراین و شوک‌های اقتصادی متعاقب آن، ناشران اخبار را تشویق کرده است که انتقال خود به دیجیتال را تسریع بخشند و مدل‌های کسب‌وکار جدید، انواع مختلف داستان‌سرایی و اشکال جدید توزیع اخبار را نیز با آغوش باز بپذیرند.

در این زمان مسیرهای مختلفی برای مؤسسات خبری وجود خواهد داشت اما نوآوری، انعطاف‌پذیری و تمرکز بی‌امان بر مخاطب برخی از عوامل کلیدی موفقیت این سازمان‌ها خواهد بود.

بخش قابل توجهی از مطالب بیان شده در بالا از مقاله نیک نیومن، محقق ارشد مؤسسه رویترز اقتباس شده است. در گزارشات بعدی به نتایج دیگری از این گزارش جامع و نظرات نظرات محققین دیگری در این باره اشاره خواهیم کرد.