برای برقراری ارتباط از طریق گوش، صدا لازم است. این ارتباط صدامحور روزگاری از طریق رادیو و اکنون با رشد تکنولوژی از طریق پادکست نیز میسر شده است. دگرگونی در ابزار و واسطه ارائه پیام تغییراتی در ماهیت فرستنده پیام، قابلیت‌های گیرنده پیام و محتوا ایجاد کرده است.
در سال ۱۸۸۷، «هنریش هرتز» مهندس و فیزیکدان آلمانی، نظریه «ماکس دل» را تأیید کرد. او موفق شد از نوسانات الکترونیکی برای انتقال امواج از محلی به محل دیگر بدون سیم استفاده کند. وی برای اولین بار موفق شد، امواج رادیویی را در آزمایشگاه تولید کند. در سال ۱۸۹۷ به ایتالیا برگشت و یک ارتباط بی‌سیم بین دو کشتی جنگی در یک مسافت ۱۲ کیلومتری ایجاد کرد و بالاخره در سال ۱۹۰۱ در تکمیل اختراع خود موفق شد، علائم بی‌سیم را از یک طرف اقیانوس اطلس یعنی از شهر «پل‌دو» در انگلستان به آن طرف اقیانوس اطلس، شهر «سن ژان» امریکا بفرستد. سال ۱۹۱۰ برای اولین بار صدای موسیقی و آواز اپرا (متروپولیتن - نیویورک) در سراسر امریکای شمالی شنیده شد. تاریخ شروع بهره‌برداری عمومی از رادیو در سال ۱۹۲۰، یعنی ۸۴ سال قبل از پادکست است.
اولین دستگاه‌های پخش منظم رادیویی در سال ۱۹۲۰ در انگلستان به راه افتاد. این در حالی بود که مردم ایران با حدود بیست سال تأخیر رسانه رادیو را شناختند. در سال ۱۳۰۳ هجری شمسی (۱۹۲۴ م) وزارت جنگ مقدمات استفاده از بی‌سیم را فراهم کرد. در سال ۱۳۰۵ بی‌سیم به ایران وارد شد که نهایتاً به ایجاد رادیو منتهی شد. هیئت‌وزیران مهرماه ۱۳۱۳ استفاده از رادیو را تصویب کرد و مقرراتی وضع شد که برای نصب آنتن و استفاده از رادیو اجازه وزارت پست و تلگراف و تلفن لازم بود. در سال ۱۳۱۶ مقدمات ایجاد مرکز رادیو به‌وسیله وزارت پست و تلگراف و تلفن فراهم و به دنبال این اقدام در سال ۱۳۱۷ سازمان پرورش افکار تأسیس شد. در چهارم اردیبهشت ۱۳۱۹ اولین فرستنده رادیویی در ایران در محل بی‌سیم در جاده قدیم شمیران افتتاح شد.
در گذر تاریخ از رادیو به‌عنوان یک رسانه صدامحور به پادکست می‌رسیم. نخستین بار یک روزنامه‌نگار انگلیسی‌زبان به نام «باب همرزلی» واژه پادکست را به‌کار برد. در سال ۲۰۰۱ اولین ابزار نشر آوا به شکل پادکست فراهم شد، ولی تا سال ۲۰۰۳ که به‌صورت جدی توسط مردم جهان استفاده نشده بود مورد توجه قرار نگرفت.
در سال ۲۰۰۴ گسترش و محبوبیت این پدیده به حدی رسید که حتی کاخ سفید هم تعدادی از سخنرانی‌های جرج بوش را به‌صورت پادکست آماده کرد و بر روی سایت رئیس‌جمهور امریکا قرار داد.
واژه پادکست از طرف لغت‌نامه امریکایی آکسفورد به‌عنوان واژه سال ۲۰۰۵ انتخاب شد. این لغت‌نامه پادکست را این‌طور معرفی کرده است: «برنامه‌ای رادیویی که دیجیتالی ضبط شده و برای دانلود و قرار دادن در دستگاه‌های شخصی پخش صدا در اینترنت گذاشته می‌شود.»
در لغت‌نامه اینترنتی و ویکی‌پدیا هم در توضیح کلمه پادکست این‌طور آمده است: «پادکست یا پادپخش یکی از روش‌های انتشار پرونده بر روی اینترنت است و نام عمومی نوعی برنامه آوایی است که توسط کاربران معمولاً بر روی یک پخش‌کننده موسیقی دیجیتال و عموماً یک آی‌پاد به شکل یک فایل صوتی ساخته شده است و با استفاده از اینترنت بر روی رایانه‌های خانگی یا پخش‌کننده‌های دیجیتال پیاده می‌شود» (مجله اینترنتی هفت‌سنگ).
تاریخچه پادکستینگ به ابداع این شیوه از سوی شرکت اپل برمی‌گردد. کلمه پادکستینگ از ترکیب دو واژه آی‌پاد و برودکستینگ به‌وجود آمده است. آی‌پاد نام بخش‌کننده موسیقی شرکت اپل و «برودکستینگ» به زبان انگلیسی به معنای انتشار است. در ابتدا لازم بود از مدیاپلیر آی‌پاد برای دریافت و پخش این فایل‌ها استفاده شود، اما از آنجا که کل ماجرای پادکستینگ چیزی جز یک ایده ساده نیست و مبتنی بر فنّاوری‌های باز و عمومی مانند ام‌پی‌تری و آراساس است، دیری نپایید که این تکنیک در اینترنت عالم‌گیر شد. این روش با افزایش محبوبیت دستگاه پخش موسیقی دیجیتالی آی‌پاد به‌عنوان روشی آسان برای به اشتراک گذاشتن محتویات صوتی از طریق اینترنت، به‌وجود آمد.
پیشرفت چشمگیری در پادکست را می‌توان مرهون تولیدکننده‌های ام‌پی‌تری دانست. این نوع نرم‌افزار ضبط و پخش صدا (ام‌پی‌تری) را چند دانشجوی ایتالیایی اختراع کردند. در عین سبک بودن، حجم زیادی از حافظه کامپیوتر را نمی‌گیرد و به‌راحتی می‌شود ذخیره‌اش کرد. روش ام‌پی‌تری، حجم صدا را به یک‌پانزدهم رساند بدون اینکه کیفیتش چندان تفاوتی داشته باشد.
نخستین پادکست در ایران در اواخر سال ۸۳ راه‌اندازی شد. در این میان به رادیو هودر، عبدالقادر بلوچ و محمود بشاش به‌عنوان پیشگامان این موضوع می‌توان اشاره کرد.
منبع:
پادکست صدایی خاموش در فضای مجازی، معصومه شهبندی، مرکز آموزش و پژوهش موسسه همشهری
نظر شما