این بحث، یک بحث داغ در دنیای رسانه است. برخی کارشناسان میگویند آینده روزنامهنگاری در دنیای دیجیتال، وبسایتها و اپلیکیشنهای مختلف است- نه کاغذ روزنامه. اما عدهی دیگری از کارشناسان هم اصرار دارند که روزنامهها صدها سال است که با ما بودهاند، اگرچه ممکن است روزی تمام اخبار در اینترنت پپیدا شوند اما روزنامهها هنوز نقش مهمی خواهند داشت. پس کدام یک از این دو گروه درست میگویند؟
زوال رادیو و تلویزیون
روزنامهها تاریخچهای طولانی و تاریخی دارند که به صدها سال قبل بازمیگردد. درحالی که ریشه روزنامهها در دهه 1600 است اما تا قرن بیستم به رشد خود ادامه دادهاند. با ظهور رادیو و بعدها با ظهور تلویزیون، تیراژ روزنامهها به تدریج کاهش پیدا کرد. در اواسط قرن بیستم، مردم دیگر مجبور نبودند برای دریافت اخبار تنها به روزنامهها مراجعه کنند. این امر به ویژه در مورد اخبار فوری صدق میکرد که میتوانست بسیار سریعتر منتقل شود. با پیچیدهتر شدن برنامههای خبری تلیزیونی، تلویزیون به رسانه عمومی غالب تبدیل شد.
روزنامههای بعد از ظهر اولین قربانیان بودند. افرادی که از محل کار به خانه میآمدند به طور فزایندهای به جای آنکه روزنامه را باز کنند تلویزیون را روشن میکردند. تلویزیون روز به روز برای تبلیغات درآمد بیشتری به دست آورد. اما حتی با توجه به جذب بیشتر مخاطبان تلویزیون، روزنامهها همچنان توانستند زنده بمانند.
روزنامهها از نظر سرعت نمیتوانند با تلویزیون رقابت کنند اما میتوانند پوشش خبری عمیقی ارائه دهند. زمان اندک و نیاز به ارائهی اطلاعات به صورت جذاب در نتیجه کوتاه، نمیتوانند سطح تحلیلی که روزنامه بوجود میآورد را ارائه کند. تلویزیون هم پایان روزنامه را رقم نزد.
ظهور اینترنت
اگر تلویزون بر بدنهی روزنامه ضربه وارد کرد، اینترنت میتواند آخرین میخ بر تابوت روزنامه باشد! با ظهور اینترنت در دهه 1990، حجم وسیعی از اطلاعات به طور ناگهانی آزاد و در اختیار همه قرار گرفت.
اکثر روزنامههایی که نمیخواستند عقب بمانند، وبسایتهایی را راهاندازی کردند و محتوایشان را بصورت رایگان و مانند یک هدیه در اختیار مخاطبین قرار دادند. این مدل هنوز هم درحال استفاده است که به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران یک اشتباه مهلک بودهاست. زمانی که خوانندگان روزنامهها متوجه شدند میتوانند اخبار را بصورت آنلاین و رایگان مطالعه کنند، دیگر کمتر علتی داشت که روزنامه فیزیکی را خریداری کنند. با کاهش سود روزنامهها، بسیاری از اتاقهای خبر نیروهای خود را اخراج کردند و اوضاع بدتر و بدتر شد.
بسیاری معتقدند که روزنامهها اگر میخواهند زنده بمانند باید هزینه مطالب خود را دریافت کنند برخی هم میگویند روزنامههای چاپی محکوم به نابودی هستند.
پیشبینی مرگ روزنامهها
تیراژ روزنامهها نسبت به گذشته کاهش پیدا کردهاست، درآمدهای تبلیغاتی از این طریق کم شدهاست و اتاقهای خبر در سالهای اخیر موج بی سابقهای از اخراج کارمندان را تجربه کردهاند. یک سوم از نیروهای اتاقهای خبر بزرگ در کشور آمریکا، تنها بین سال 2017 تا 2018 اخراج شدهاند. برخی روزنامههای مطرح از بین رفتهاند و شرکتهای بزرگتر خبری مانند شرکت Tribune ورشکسته شدهاند. از این بررسیهای تجاری غمانگیز که بگذریم، برخی میگویند که اینترنت مکان بهتری برای دریافت اخبار است. Jeffrey I. Cole، مدیر مرکز دیجیتال USC گفته است: «در وب، روزنامهها زنده هستند و میتوانند پوشش خبری خود را با صدا، تصویر و منابع آرشیوی متعدد تکمیل کنند.»
بله روزنامهها با دوران بسیار سختی رو به رو هستند. اینترنت امکانات زیادی را فراهم کردهاست که روزنامهها از ارائهی آن عاجزند؛ اما باید این مسئله را درنظر داشته باشیم که کارشناسان دههها است که مرگ روزنامه را پیشبینی میکنند اما روزنامهها هنوز هستند!
برخلاف انتظار، بسیاری از روزنامهها همچنان سودآور هستند، با اینکه دیگر آن سود گذشته را ندارند اما بازهم سود دارند. کسانی که ادعا میکنند اخبار آنلاین با کمک تبلیغات درآمد خواهد داشت باید بدانند که علاوه بر ضررهای تبلیغات بر حرفه روزنامهنگاری درآمد تبلیغات به تنهایی برای حمایت از یک سازمان خبری کافی نیست.
خرید اشتراک
یک ویژگی که در رسانههای خبری آنلاین و چاپی درحال گسترش است، رواج خرید اشتراک است. اشتراک به درآمد رسانهها کمک بسیاری میکند. گزارش مرکز تحقیقات Pew در سال 2013 نشان داد که در ایالات متحده خرید اشتراک از 450 روزنامه به 1380 روزنامه افزایش داشته است. جان میکلت ویت در سال 2018 برای بلومبرگ نوشت: «در عصر نتفلیکس و اسپاتیفای، مردم برای دریافت محتوا پول خرج میکنند.» بسیاری از روزنامهها با همین وسوسه هر روز به سمت فروش اشتراک حرکت میکنند. هرچند این اتفاق مسیر جدیدی برای تأمین سرمایهی روزنامهها گشود اما در برخی موارد نیز به باتلاقی ترسناک بدل گشت. برخی از رسانههایی که در پس اینترنت و حق اشتراک، پایان رسانهی چاپی را میدیدند ضربهی سختی دریافت کردند.
تجربهی نیوزویک، واقعیتی دور از انتظار
در تلاطم روزهای سرد و نه چندان روشن رسانههای چاپی، در 25 جولای سال 2012 مجلهی Newsweek تصمیم گرفت انتشار نسخهی چاپی خود را منتشر کند. نیوزویک دومین مجلهی آمریکایی است که قدمت آن به بیش از 80 سال میرسید و در آن تاریخ تیراژش به بیش از یک و نیم میلیون نسخه میرسید. تصمیم مدیران نیوزویک مهر تأییدی بر نظریهی مرگ روزنامه بود. حالا دیگر میشد با قطعیت گفت دههی آینده پایان روزنامههاست.
اما در کمال تعجب، انتظارات به هیچ وجه محقق نشد؛ در آوریل 2013 مدیر و بنیانگذار IAC و مالک نیوزویک، بری دیلر، در کنفرانس جهانی میلکن (Milken Global Conference) اظهار داشت «ای کاش هیچگاه نیوزویک را نمیخرید». او پول مجله را از دست داده بود و خرید آن را اشتباه و «کاری احمقانه» عنوان کرد. نقشهی تبدیل نیوزویک به یک رسانهی تمام دیجیتالی به شکستی فاجعه بار برای بری دیلر تبدیل شد.
در همان سال IBT Media نیوزویک را از IAC خریداری کرد و بلافاصله انتشار نسخهی چاپی مجله را از سر گرفت. احیای مجدد دومین مجلهی پرسابقهی آمریکایی با بازگشت نسخهی چاپی به دکهی روزنامهها، غیر قابل باور بود. ظاهراً اینترنت هنوز نمیتواند روزنامه را از صحنهی رقابت محو کند.
روزنامهها با ظهور اینترنت و تلویزیون ضربه سنگینی را متحمل شدند اما هنوز هم نمیشود گفت که روزنامه چاپی درحال مرگ است. روزنامهها باید بتوانند با کسب درآمد حیات خود را حفظ کنند اما این نکته نباید فراموش شود که روزنامهها و بصورت کلی رسانههای خبری، نمیتوانند خود را با تبلیغات حفظ کنند. تبلیغات حتی میتوانند ضربه بدی به بدنهی رسانههای خبری وارد کنند.
نظر شما