قسمت نظرات مخاطبان، محل خوبی است تا متوجه شویم مخاطبان با چه نوع محتوایی، ارتباط بیش‌تری برقرار می‌کنند. آمارها نشان می‌دهند نظرات یک محتوای ویدیویی، ۸۰ درصد بیش‌تر از یک متن است. ویدیو بیش‌تر از سایر قالب‌های رسانه‌ای، مخاطب را ترغیب می‌کند تا با مسئله تعامل برقرار کند. هرچه تعامل افزایش پیدا کند، اثرگذاری متن شما نیز بیش‌تر خواهد شد.
یک روزنامه‌نگار تحقیقی، یعد از یافتن و ارزیابی سوژه‌ی خود به سراغ روایتگری داستان آن سوژه می‌رود. این سوژه‌ها باید مشکلات اساسی و عمومی مردم باشند. استفاده از ویدیو برای روایت این داستان‌ها، باعث می‌شود مخاطبان بیش‌تری با گزارش شما تعامل برقرار کنند و شما با خواندن نظرات آن‌ها، پاسخ دادن و ایجاد گفتگو، راهی برای ایجاد یک موج مطالبه‌گری مردمی ایجاد کنید و مسئله را به سمت حل شدن حرکت دهید. هم‌چنین مخاطبان به شما می‌فهمانند که از شما چه می‌خواهند. همین امر باعث می‌شود گزارش‌های بعدی شما به حرف دل مردم نزدیک‌تر باشد.
تولید ویدیو برای روزنامه‌نگاری که به نگارش متن عادت کرده، کمی دشواراست و ممکن است محتوای ویدیویی او از متن‌هایش کیفیت کم‌تری داشته باشد. لازمه‌ی تولید یک گزارش ویدیویی جذاب، رعایت نکاتی است که در مقالات قبلی از مجموعه‌ی «ویدیو روایت می‌کند» به بررسی بعضی از آن‌ها پرداخیتم. در ادامه راهکارهای مهم دیگری برای خلق یک روایت جذاب ویدیویی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
زبان روزنامه‌نگار
برای تولید یک گزارش ویدیویی باید زبانی متناسب با سوژه‌ی خود انتخاب کنید. این زبان هم شامل نوع گویندگی شما می‌شود هم شامل زبان بدن شما. اگر مسئله‌ای را روایت می‌کنید که باعث ایجاد غم و ناراحتی عمیقی در مخاطب می‌شود. باید زبان بدن شما و نوع روایتگری‌تان، این حس را منتقل کند. یا اگر در حال مطالبه‌گری از مسئولین برای حل مسئله هستید، باید استواری و جدیت، در کلام و رفتار شما مشهود باشد.
شما باید به بالا یا پایین آوردن بلندی صدای خود دقت کنید. هم‌چنین ایستادن یا نشستن حین روایت را متناسب با سوژه انتخاب کنید. حتی نوع نشستن یا نوع ایستادن را با دقت مشخص کنید. این‌که پوشش شما چه باشد یا نمای دوربین چگونه باشد نیز در انتقال حس موثر هستند. هم‌چنین استفاده یا عدم استفاده از زبان محاوره را با توجه به هدفی که از روایت دارید، تعیین کنید. اگر ذره‌ای تضاد یا تناقض بین زبان روایت با نوع سوژه حس شود، اثرگذاری ویدیو تا حد زیادی از بین خواهد رفت، بنابراین این مسئله را با تمرکز زیاد مورد بررسی قرار دهید.
نه افراط نه تفریط
یکی از راه‌های تشخیص یک ویدیوی خوب از بد، بررسی میزان تعادل در آن است. در مقاله‌ی «ویدیو روایت می‌کند ۳» ذکر شد که گزارش ویدیویی نباید خاکستری باشد. اما منظور از خاکستری نبودن، این نیست که تعادل را رعایت نکنیم و به افراط و تفریط برسیم. خاکستری نبودن یعنی روزنامه‌نگار باید تماماً طرف مردم باشد و از حقوق آن‌ها حمایت کند. اما این بدان معنی نیست که مردم هر خواسته‌ای دارند، حق است و باید پی‌گیری و اجرا شود. گاهی این درخواست‌ها بر خلاف صلاح خود آن مردم یا به ضرر منافع ملی است.
برای مثال مردم در مناطق مرزی، متوقع هستند که شهرستان آن‌ها نیز مانند بعضی از مرزها، منطقه‌ی آزاد شود تا رونق اقتصادی و تجاری در محل زندگی‌شان شکل بگیرد. آن‌ها این‌که بعضی از مرزها منطقه‌ی آزاد هستند و خیلی از آن‌ها نیستند را تبعیض و ظلم می‌دانند. اما از طرفی دولت نمی‌تواند همه جا را منطقه آزاد اعلام کند. چراکه کشور از نظر درآمدهای گمرکی و مالیاتی با مشکلات شدید مواجه خواهد شد. اگر دولت با مشکل مالی روبه‌رو شود مردم همان منطقه نیز آسیب می‌بینند. به همین خاطر این مسئله، خواست مردم است اما حق نیست و نباید به آن پرداخت. شما باید در نمایندگی از مردم تعادل را رعایت کنید و فقط خواسته‌های به حق آن‌ها را گزارش کنید.
تعادل در روایت
علاوه بر سوژه‌یابی، باید در روایتگری نیز تعادل را رعایت کنید. رعایت تعادل در روایت یعنی علت‌ها را با جانب انصاف روایت کنیم. برای مثال اگر جاده‌ی یک شهرستان طرناک و ناایمن است و باعث مرگ عده‌ی زیادی می‌شود. علت آن را به خوبی بررسی و دلیل اصلی را روایت کنیم. مثلاً بررسی کنیم آیا اداره‌ی راه و شهرسازی کم‌کاری کرده است یا عدم اقدام آن‌ها به خاطر عدم اختصاص بودجه از وزارتخانه است. شاید هم بودجه‌ای در مجلس برای این امر مصوب نشده است یا عده‌ای سودجو که منافع اقتصادی‌شان در گذر جاده از آن مسیر است، مانع‌تراشی می‌کنند. شما باید در گزارش خود هر کس را به اندازه‌ی اشتباهاتش مورد سرزنش قرار دهید تا روایتی متعادل داشته باشید.
روایت با ویدیو
شما برای تولید یک گزارش ویدیویی جذاب، لازم است زبان متناسب با سوژه‌ی خود را انتخاب کنید و از تناقض رفتاری یا گفتاری با نوع سوژه بپرهیزید. هم‌چنین می‌بایست تعادل را در روایت خود رعایت کنید و از افراط و تفریط در سوژه‌یابی و روایتگری پرهیز کنید. روزنامه‌نگار تحقیقی نباید خواسته‌های غیرمنطقی مردم را گزارش کند. شما باید عادل باشید و هر کسی را به اندازه‌ای که در مسئله مقصر است مورد عتاب قرار دهید.
روایتگری با استفاده از ویدیو نیازمند رعایت نکاتی است که تاکنون در مجموعه مقالات «ویدیو روایت می‌کند» به آن‌ها پرداخته‌ایم. در آینده نیز راهکارهای مهم دیگری برای جذاب‌تر شدن گزارش ویدیویی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
نظر شما