محمد عکاف، روزنامه‌نگار و مدرس روزنامه‌نگاری با اشاره به تأکید معاون مطبوعاتی جدید بر لزوم بازآرایی نظام رسانه‌ای کشور به شفقنا رسانه می‌گوید: برای بازآرایی نظام رسانه‌ای نیازمند چند اتفاق مهم هستیم؛ اول کاهش تصدی‌گری دولت در فرایندهای رسانه‌ای است. در واقع دولت باید در جهت مستقل شدن رسانه‌ها تلاش کند. معمولاً ابزارهایی مثل یارانه و بسته‌های حماتی در دست دولت‌هاست که عامل وابستگی ناخواسته رسانه‌ها به دولت است. به عبارتی رسانه با گرفتن یارانه از دولت، خودش را مدیون دولت می‌داند و برای اینکه بتواند از بسته‌های حمایتی استفاده کند، در نقد دولت احتیاط به خرج می‌دهد. به هرحال دولت‌ها در هر جامعه و نظامی باید از رسانه‌ها حمایت کنند، اما این حمایت‌ها و شکل آن نباید به‌گونه‌ای باشد که رسانه‌ها خودشان را مدیون دولت‌ها بدانند و در کاهش نقد و نظارت بر رفتار دولت تأثیر بگذارد.
او ادامه می‌دهد: دولت‌ها باید زمینه نقد خودشان را در رسانه‌ها فراهم کنند. به عبارتی زمینه‌هایی ایجاد کنند تا رسانه‌ها و مطبوعات بدون نگرانی بتوانند دولت، رفتار دولت و فعالیت‌های آن را نقد کنند.
عکاف بزرگ‌ترین آفت رسانه‌های داخلی را رپورتاژ محور شدن به‌جای نقد محور شدن می‌داند و می‌گوید: این آفت، رسانه‌های ما را به رسانه‌های منفعل تبدیل کرده است.
او تأکید می‌کند: باید شبه رسانه‌ها و شبه خبرنگاران که عموماً فعالیت‌های حرفه‌ای خبری ندارند و صرفاً آگهی‌نامه و آگهی بگیر هستند، از چرخه خدمات و حمایت معاونت مطبوعاتی خارج شوند. علاوه بر آن باید رانت خبری برداشته شود و همه رسانه‌ها بتوانند بدون رانت و واسطه به اخبار دست‌اول دست پیدا کنند.
تدوین آیین‌نامه‌های صنفی از نکاتی بود که در حکم وزیر خطاب به معاون مطبوعاتی جدید آمده. عضو شورای سردبیری «جام جم» می‌گوید: متأسفانه نظام صنفی رسانه‌ها در کشور ما از ضعیف‌ترین اصناف است. به نظرم در این باره باید به دو نکته اشاره کرد؛ اول باید مراقبت کرد تا اصنافی که در حوزه رسانه تشکیل می‌شوند، رفتارشان در نهایت به فعالیت‌های جناحی و سهم خواهی تبدیل نشود. یکی از مشکلات عدم موفقیت نظام صنفی رسانه در کشور ما این است که در ادامه کار، متولیان و افرادِ در رأس به‌جای احقاق حقوق اصحاب رسانه صرفاً به دنبال مطامع جناحی خود و سهم خواهی از دولت می‌روند و عملاً مسیر صنف را مختل می‌کند. نکته دوم؛ نظام‌های صنفی که در کشور فعالیت می‌کنند باید اولویتشان احقاق حقوق اصحاب رسانه باشد، اما در عمل تنها چیزی که موردتوجه قرار نمی‌گیرد، حقوق اصحاب رسانه و مطالبات و مشکلاتشان است.
توسعه مبادلات رسانه‌ای با سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی با عنایت به رویکردهای رسانه‌ای و فرهنگی دولت مردمی از نکات مهمی بود که در حکم وزیر آمده است. عکاف دراین‌باره می‌گوید: متأسفانه رسانه‌های داخلی از کمترین ارتباط با رسانه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برخوردارند. ما در این حوزه کمترین انتقال دانش، تجربه و مبادله نیروی انسانی متخصص داریم. برخلاف خیلی از کشورها که رسانه‌هایشان با رسانه‌های کشورهای پیرامون ارتباط تنگاتنگی دارند، متأسفانه در کشور شاهد تبادل خبرنگار با رسانه‌های کشورهای پیرامون برای انتقال تجربه نیستیم. حتی در حوزه تئوریک و آموزش همچنان منابعی که در دانشکده‌های ارتباطات و رسانه تدریس می‌شود منابع قدیمی هستند. به عبارتی کتاب‌ها و منابع روزنامه‌نگاری همانند رشته پزشکی به‌روز نیستند، ترجمه‌های ما قدیمی هستند و هم‌زمان با پیشرفت رسانه در دنیا، بلافاصله تکنیک‌های جدید را به روزنامه‌نگاران منتقل نمی‌کنیم. تکنیک‌ها بافاصله منتقل می‌شود و این یکی از بحرانی‌ترین موضوعاتی است که در حوزه رسانه نسل جدید خبرنگار و روزنامه‌نگار را تهدید می‌کند و نیاز است که دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها چاره‌ای برای این معضل بیندیشد. باید منابع جدید و به‌روز سفارش دهند و در حوزه انتقال تجربه خیلی جدی‌تر وارد شوند.
نظر شما