دیتا ژورنالیسم از تولد تا بلوغ

بسیاری از متخصصان شروع کار گزارش رایانه ای و دیتاژورنالیسم را سال ۱۹۵۲ میدانند، زمانی که شبکه CBS در ایالات متحده تلاش کرد تا از کارشناسان کامپیوتر برای پیشبینی نتیجه انتخابات ریاست جمهوری استفاده کند.

اما به ثمر رسیدن این اتفاق تا سال ۱۹۶۷ به طول انجامید. سال ۱۹۶۷ بود که تجزیه تحلیل داده ها واقعا شروع به کار کرد. در آن سال فیلیپ مایر در روزنامه Detroit Free Press از یک کامپیوتر مرکزی (معروف به آهن بزرگ) برای نظرسنجی از ساکنان دیترویت به منظور بررسی و توضیح شورش های شدیدی که تابستان در آن شهر رخ داده بود استفاده کرد. چندین دهه بعد، The Guardian در بریتانیا از برخی از آن روش ها برای بررسی شورش های نژادی در آنجا استفاده کرد و به کار مایر استناد کرد.

مایر در دهه ۱۹۷۰ با خبرنگاران Philadelphia Inquirer دونالد بارلت و جیمز استیل برای تجزیه و تحلیل الگوهای صدور حکم در دادگاه های محلی و در Miami Herald با ریچ مورین برای تحلیل سوابق ارزیابی املاک همکاری کرد.

مایر همچنین کتابی با عنوان «روزنامه نگاری دقیق» نوشت که در آن استفاده از تحلیل داده و روش های تحقیق اجتماعی در گزارش را توضیح میداد. ویرایش جدید این کتاب که اکنون «روزنامه نگاری دقیق جدید» نامیده میشود از آن زمان به چاپ رسیده است.

با این وجود، تنها تعداد کمی از روزنامه نگاران از این روش ها استفاده میکردند؛ تا دهه ۱۹۸۰، زمانی که الیوت جاسپین در ایالات متحده به علت تحلیل داده ها برای گزارش هایی از جمله مواردی در رابطه با رانندگان اتوبوس های خطرناکِ مدارس و یک رسوایی بزرگ مربوط به وام های مسکن، در نشریه The Providence Journal Bulletin مورد قبول عامه مردم قرار گرفت.

جاسپین برای نوشتن یک گزارش سنتی در رابطه با فساد در اتحادیه های کارگری برنده ی جایزه پولیتزر شده بود، او همچنین برای یادگیری نحوه استفاده از داده ها از دانشگاه کلمبیا بورسیه تحصیلی دریافت کرد. دانشگاه کلمبیا همان دانشگاهی بود که سال ها پروفسور استیو راس، تکنیک های تجزیه و تحلیل داده ها را در آن تدریس میکرد. در اواخر دهه ۱۹۸۰، حدود ۵۰ روزنامه نگار دیگر در سراسر ایالات متحده که اغلب از مایر، جاسپین یا استیو دوگ (از Miami Herald ) مشورت میگرفتند، شروع به استفاده از تحلیل داده ها برای گزارش های خود کردند.

 کمک و کوشش دیتاژورنالیست ها در دهه ۱۹۸۰ سبب شد، کامپیوتر های شخصی و نرم افزاری بسیار کاربردی –  به نام Nine Track Express - قابل استفاده باشد؛ این نرم افزار توسط جاسپین و روزنامه نگار- برنامه نویسی به نام دنیل وود نوشته و ساخته شده بود؛ تا انتقال نوارهای رایانه ای را (که حاوی ۹ نوار داده بود) بر روی کامپیوترهای شخصی تسهیل کند.

این یک پیشرفت قابل توجه بود به آن علت که به روزنامه نگاران اجازه داد که کاغذبازی های داخلی و تاخیرهای مربوط به استفاده از پردازنده های مرکزی در روزنامه ها و دانشگاه ها را دور بزنند و به جای آن کارشان را پشت میز انجام دهند.

در سال ۱۹۸۹، روزنامه نگاری در ایالات متحده زمانی ارزش گزارش نویسی به کمک رایانه را دانست که به Atl santa Journal-Constitution به خاطر نوشتن گزارش درمورد تاثیر اختلافات نژادی در وام مسکن، جایزه ی پولیتزر اهدا کرد. این پروژه یکی از اولین همکاری ها در زمینه گزارش داده بود که توسط یک گزارشگر تحقیقی، یک گزارشگر داده و یک استاد دانشگاه صورت گرفت.

در همان سال، جاسپین در مدرسه روزنامه نگاری Missouri چیزی را که اکنون به عنوان موسسه ملی گزارش نویسی به کمک رایانه ( NICAR ) شناخته میشود را تاسیس کرد. سپس در سال ۱۹۹۰، جیمز براون، استاد دانشگاه Indiana اولین کنفرانس گزارش نویسی به کمک رایانه را در Indianapolis برگزار کرد و اینکار را تا چندسال ادامه داد.

از دهه ۱۹۹۰ تا اوایل قرن ۲۱، عمدتا به دلیل سمینارهایی که در Missouri و سراسر جهان توسط ویراستاران تحقیقی (IRE) و NICAR برگزار میشد، استفاده از رایانه برای گزارش رونق پیدا کرد.

IRE اولین کنفرانس گزارش به کمک رایانه را در سال ۱۹۹۳ برگزار کرد و بعد از آن، کنفرانس ها پروژه ی مشترک IRE و NICAR بودند.

بعد از تشکیل NICAR در سال ۱۹۹۴، جنیفر لافلور یک برنامه ی جاه طلبانه و پویا را آغاز کرد و به کمک همکارانی که داوطلبانه از سراسر کشور گرد آمده بودند و وقت و تخصص خود را صرف این کار کردند، شامل ۵۰ سمینار در سال شد.

فرایند ایجاد این آموزش پویا، با ظهور شبکه جهانی وب تقویت شد، که به خبرنگاران در فهم و تسهیل کار آنها با داده ها و فضای دیجیتال کمک زیادی کرد. تا سال ۱۹۹۶ موفقیت های ایالات متحده به کشورهای دیگر هم رسید و روزنامه نگارهای خارجی در Boot Camp «سمینارهای مهیج و یک هفته ای» NICAR شرکت کردند. به علاوه، IRE با حمایت بنیاد McCormick برنامه را در Mexico City راه اندازی کرد که آموزش داده در آمریکای لاتین را برعهده داشت. هدایت این برنامه بر عهده ی لیز اولسن، یک فرد کارکشته و مجرب بود که به سراسر آمریکای جنوبی سفر میکرد.

جهانی شدن

زمانی که روزنامه نگاران خارج از ایالات متحده در دهه ۱۹۹۰ تردید داشتند که آیا میتوانند در کشورهای خودشان از داده ها استفاده کنند یا نه، این دوره ها به آنان نشان داد که چگونه از داده های ایالات متحده یا داده های بین المللی میتوانند برای نوشتن گزارش استفاده کنند، چگونه میتوانند مجموعه ای از داده ها بسازند و چگونه میتوانند اطلاعات و داده های دولت خودشان را برای نوشتن گزارش پیدا کنند.

با تلاش های بسیاری که در حوزه آموزش صورت گرفت، روزنامه نگاران در سال ۱۹۹۹ گزارشهایی در رابطه با تحلیل داده ها در کشورهایی از جمله فنلاند، سوئد، نیوزیلند، ونزوئلا، آرژانتین، هلند، نروژ، برزیل، مکزیک، روسیه، بوسنی و کانادا تهیه کردند.

در ضمن در سال ۱۹۹۷ در لندن، میلورتون والاس، استاد روزنامه نگاری، برگزاری کنفرانس های سالانه ای به نام Net Media را آغاز کرد، او کلاس هایی درباره ی گزارش نویسی به کمک کامپیوتر و نشست هایی در بستر اینترنت به رهبری NICAR و روزنامه نگاران دانمارکی برگزار کرد.  این کلاس ها کاربردهای اساسی اینترنت، مهندسی فناوری اطلاعات، اسپرید شیت (نرم افزار کامپیوتری) را پوشش میداد و روزنامه نگارانی از بریتانیا و سایر کشورهای اروپایی و آفریقایی در آن شرکت میکردند.

نیلز مولواد و فلمینگ سویث، روزنامه نگارانی که سال ۱۹۹۶ در NICAR boot camp میسوری شرکت کرده بودند، سال ۱۹۹۷ و ۱۹۹۸ سمینارهایی را با همکاری NICAR در دانمارک برگزار کردند.

آنها همچنین یک کتاب راهنمای دانمارکی برای گزارش نویسی به کمک کامپیوتر نوشتند و مرکز بین المللی گزارش های تحلیلی دانمارک (DICAR) را در سال ۱۹۹۸ به ریاست تامی کاس ایجاد کردند. آنها همچنین اولین کنفرانس جهانی روزنامه نگاری تحقیقی را با IRE در سال ۲۰۰۱ برگزار کردند.

CAR همراه با هلنا بنگستون از سوئد و جان بونز از نروژ، به یکی از اصلی ترین کنفرانس ها در سوئد، نروژ، فنلاند و هلند تبدیل شد.

در برزیل، انجمن روزنامه نگاری تحقیقی، Abraji را در سال ۲۰۰۲ تاسیس کرد که آموزش دیتاژورنالیسم را به عنوان بخشی از ماموریت اصلی خود میدانست. دو رهبر کلیدی در آموزش دیتاژورنالیسم در برزیل، روبرتو دِ تولدو و مارسلو سوارس بودند.

دیتاژورنالیسم به بلوغ میرسد

در سالهای اولیه قرن بیست و یکم، شبکه جهانی روزنامه نگاری تحقیقی، نقش مهمی را در یک جنبش ایفا کرد و اولین کنفرانس خود را سال ۲۰۰۱ در کپنهاگ برگزار کرد که راه های گزارش نویسی قوی به کمک رایانه و جلسات آموزش عملی در رابطه با گزارش های تحقیقی سنتی ارائه میکرد.

از طریق کنفرانس های تحقیقاتی جهانی، استفاده از داده ها به سرعت در سراسر اروپای شرقی گسترش پیدا کرد. در اروپای شرقی، درو سالیوان، یکی از مدیران اصلی NICAR پروژه گزارش دهی جرائم سازمان یافته و فساد را تشکیل داد که به راهنمایی در دیتاژورنالیسم تبدیل شده است.

سالیوان و پل رادو، روزنامه نگار رومانیایی، حامیان و برگزارکنندگانی بسیار قوی برای پروژه ها و جلسات آموزشیِ داده ها بودند. سمینارها هم ابتدا در چین از طریق دانشگاه Missouri و در هند از طریق World Press Institute (موسسه مطبوعاتی جهانی) به رهبری جان اولمان که اولین مدیر اجرایی تمام وقتِ IRE بود، برگزار شد.

اولمان همچنین بر روی آموزش در آمریکای لاتین نظارت داشت و من و سایر مربیان NICAR را برای کمک به خود استخدام کرد.

در همان دوره، دیوگ، پیشکسوت CAR و استاد گزارش نویسی به کمک رایانه در دانشگاه ایالتی آریزونا، برای آموزش CAR در سطح بین المللی سفر کرد؛ مانند سایر مدیران آموزشی NICAR، سارا کوهن، اندی لرن، جو کراون مک گینتی، تام مک گینتی، ران نیکسون، نیل رایزنر و سارا کوهن که همه روزنامه نگاران حرفه ای بودند که در New York Times، The Wall Street Journal، Washington Post و Miami Herald کار میکردند.

منبع: مرکز روزنامه‌نگاری اروپا