همیشه جنایاتِ بزرگ نیستند که جالب‌ترین اخبار را می‌سازند. مانند تمامی اخبار، گزارش‌های جنایی باید جدید، غیرعادی، جالب و در رابطه با مردم باشند. در این متن به این مسئله که چه چیزی جرم و جنایت را خبرساز می‌کند، خواهیم پرداخت. ما برخی اصول اساسی گزارش جنایی را توضیح خواهیم داد و به شما می‌گوییم که چگونه می‌توانید یک گزارشگر جنایی تاثیرگذار باشید. در ادامه راجع به جمع‌آوری مطالب، نوشتن گزارش و نحوه‌ی جلوگیری از برخی خطرات در گزارشات جنایی، به شما توصیه‌هایی خواهیم کرد.
گزارش جنایی برخی از تکنیک‌های ضروری روزنامه‌نگاری را آموزش می‌دهد. شما یاد می‌گیرید که چطور برای یک گزارش تحقیق کنید؛ چگونه سرنخ‌ها را دنبال کنید و چگونه با افراد مصاحبه کنید تا اطلاعات به دست بیاورید و اینکه چگونه می‌توانید در یک زمان کوتاه گزارش‌هایی دقیق، واضح و جالب بنویسید. در روزنامه‌های کوچک، ایستگاه‌های رادیویی و تلویزیونی، گزارش‌های جنایی را خبرنگاران عمومی پوشش می‌دهند؛ در حالی که سازمان‌های بزرگ‌تر ممکن است یک گزارشگر تخصصی جنایی یا تیمی از خبرنگاران داشته باشند که فقط جنایات را پوشش می‌دهند.
این خبرنگاران متخصص گاهی «خبرنگاران پلیس» نامیده می‌شوند؛ در حالی که این عنوان تصوری اشتباه از وظیفه‌ی آنان به مخاطب القا می‌کند. این عنوان نشان می‌دهد که تنها کاری که آنان انجام می‌دهند این است که فعالیت‌های پلیس را گزارش کنند؛ در حالی که در واقع گزارش جرم باید تمام جنبه‌های قانون‌شکنی افراد اعم از پلیس، جنایتکاران و قربانیان را پوشش دهد.
در این متن و متن‌های آتی، جرم را هر عملی تعریف می‌کنیم که در آن، افراد قانون را زیر پا بگذارند.
چرا گزارش جنایی؟
گزارش جنایی مدت‌هاست که در بخش مرکزی اخبار جوامعی است که آزادی مطبوعات دارند. به این علت که گزارش‌های جنایی معمولا ارزش خبری بالایی دارند. دلایل متعددی وجود دارد که چرا باید جنایت را گزارش داد و چرا مردم علاقمندند که گزارش‌های جنایی را بخوانند یا به آن گوش بدهند:
- خوانندگان اغلب برای وقوع یک جنایت به دنبال توضیح می‌گردند. آن‌ها می‌پرسند: «ممکن است این اتفاق برای من هم بیفتد؟» آن‌ها می‌خواهند در این رابطه بدانند تا از وقوع اتفاقات مشابه برای خودشان جلوگیری کنند.
- خوانندگان و شنوندگان باید بدانند که قوانین چگونه شکسته شده‌اند و چگونه افرادی که قانون را شکسته‌اند، دستگیر و مجازات می‌شوند. این اطلاعات به آن‌ها کمک می‌کند تا متوجه شوند قوانین چه چیزی هستند و چه مجازاتی برای نقض آن‌ها وجود دارد.
- اکثر مردم از قانون پیروی می‌کنند؛ بنابراین گزارش‌های جنایی در رابطه با رویدادهایی غیرعادی هستند (که خودش یکی از ارزش‌های خبری است).
- برخی مردم به دانستن روشی که مجرمان با آن بدون تلاشِ زیاد چیزی را به دست می‌آورند، علاقمند هستند؛ برای مثال با وجود آنکه یک گروه کلاهبردار ممکن است هفته‌ها و یا ماه‌ها صرف برنامه‌ریزی برای یک سرقت کنند تا ۱۰۰ هزار دلار به دست بیاورند، کارگران عادی ممکن است سال‌ها تلاش کنند تا این مقدار پول را از راه قانونی به دست بیاورند. برخی جرم‌ها ممکن است افراد را مجذوب خود کنند؛ افرادی که از قانون پیروی می‌کنند اما می‌خواهند بدانند شکستن قوانین چگونه است.
- جنایتکاران ریسک می‌کنند و در صورت دستگیری با مجازات روبرو می‌شوند. چنین موقعیتی ممکن است خواندن در رابطه با آن را جذاب کند.
نقش شما در ارائه‌ی اطلاعات «مقابله با شایعات» است. مردم از طریق مکالمات معمولی یا شایعه‌ها از جنایات مطلع می‌شوند؛ یا ممکن است در حالی که ماشین پلیس در جاده حرکت می‌کند، صدای آژیر آن را بشنوند. آن‌ها از این قضیه نیمه‌مطلع خواهند بود. وظیفه شما به‌عنوان یک روزنامه‌نگار این است که حقیقتِ جرم‌هایی را که در رابطه با آن‌ها شایعه‌پراکنی شده است، بگویید و توضیح دهید که چرا ماشین پلیس از آنجا رد شده است. اگر بتوانید در این زمینه اعتبار کسب کنید، مردم گزارش‌های شما را می‌خرند تا مطمئن شوند که چه اتفاقی در حال رخ دادن است.
انواع جنایات
جنایات، جنایتکاران و قربانیان انواع مختلفی دارند. هم جرایم سنگین داریم و هم جرایم کوچک. هم جنایتکاران حرفه‌ای و هم مردم عادی گاهی قانون را زیر پا می‌گذارند. برخی جرایم قربانیان مشخصی دارند و برخی جرایم هم اصطلاحا بدون قربانی هستند؛ البته در آینده خواهیم گفت که تمام جنایات در جایی قربانی خواهند داشت!
همیشه جنایات بزرگ نیستند که جالب‌ترین اخبار را می‌سازند. مطمئنا خوانندگان یا شنوندگان شما علاقه خواهند داشت در رابطه با سرقت مسلحانه افرادی که یک میلیون دلار به دست آورده‌اند، بدانند؛ اما آن‌ها ممکن است به گزارش دزدی که به خانه‌ی یک بیوه فقیر نفوذ کرده و گربه‌ی دوست داشتنی او را کشته است نیز علاقه نشان دهند! مانند تمامی اخبار، گزارش‌های جنایی هم باید جدید، غیرعادی، جالب و در رابطه با مردم باشند. در ادامه به توضیح هر یک از این موارد توجه کنید.
جدید بودن- گزارش‌های جنایی باید تا حد امکان جدید باشند. این مسئله تا حدی به این علت است که ارزش خبری برخی جرایم به معاصر بودن آن‌هاست. برای مثال، گزارش در رابطه با یک قاتل خشن و آزاد، پس از دستگیری او تاثیر خودش را از دست خواهد داد و ارزش خبری این گزارش در هشدار دادن به مخاطبان در رابطه با خطر است. همچنین با توجه به آنکه در برخی از جوامع جرایم عادی شده‌اند، اتفاقات امروز، به سرعت جایگزین اتفاقات دیروز می‌شوند. گزارش‌های جنایی به سرعت کهنه می‌شوند.
جنایات از لحاظ خبری اواع بسیاری دارند:
- غیرعادی بودن- قتل یا سرقت مسلحانه در بسیاری از جوامع یک رویداد عادی نیستند و به همین علت ارزش خبری دارند. با این حال جرایم کم‌خطرتر هم می‌توانند عنصر غیرعادی داشته باشند. کسی که بدون پرداخت هزینه سوار اتوبوس میشود یا در خیابان آشغال می‌اندازد هم قانون را زیر پا می‌گذارد ولی کارش چندان خبرساز نیست؛ اما اگر شخصی به‌صورت قاچاقی وارد یک پرواز بین‌المللی شود، آن پروازِ رایگان ارزش خبری خواهد داشت. اگر زباله‌هایی هم که یک فرد می‌ریزد، سه کامیون زباله را پر کند، آن وقت این اتفاق هم ارزش خبری خواهد داشت.
- جالب بودن- همانطور که قبل‌تر گفتیم، اکثر شهروندان قانونمند به افرادی که به روش‌های غیرعادی قانون را زیر پا می‌گذارند، علاقمند هستند. جرایمی که به خودی خود معمولی هستند، وقتی در یک بستر معنایی قرار بگیرند، مهم می‌شوند. به‌عنوان مثال، سرقت خودرو می‌تواند یکی از صدها سرقتی باشد که در شهر اتفاق می‌افتد اما اگر صدمین خودروی سرقت شده در سال جاری باشد، ممکن است جالب توجه باشد.
- درباره‌ی مردم بودن- جرایم شامل دو دسته افراد جنایتکار و قربانی میشود. به اصطلاح جرم بدون قربانی وجود ندارد. راننده‌ای که در یک منطقه‌ی پارک ممنوع پارک کرده است، در بهترین حالت موجب ناراحتی سایر افراد میشود و در بدترین حالت ممکن است باعث تصادف شود. همیشه سعی کنید گزارش‌های جنایی را با زبانی انسانی تعریف کنید. همیشه روی پلیس و جنایتکاران متمرکز نشوید؛ بلکه ببینید چه اتفاقی برای قربانی افتاده است.
خوانندگان یا شنوندگان شما بیش از پلیس‌ها و جنایتکاران، قربانی جرم می‌شوند. همچنین به یاد داشته باشید فردی که پلیس او را «قربانی» یا «متوفی» اعلام می‌کند، یک شخص واقعی و زنده است (یا بوده). سعی کنید تصور کنید زندگی آن‌ها قبل و بعد از جنایت چگونه بوده است و این جنایت چه تاثیری بر آن‌ها، خانواده‌شان یا جامعه داشته است.
ارزش خبری جنایات از کجا نشات می‌گیرد؟
بیشترِ گزارش‌های مربوط به جنایات، ارزش خبری دارند. اینکه دقیقا چقدر ارزش دارند، به عوامل مختلفی بستگی دارد که باید آن‌ها را در نظر بگیرید:
- شدت و جدیت
ما اغلب این‌گونه تصور می‌کنیم که جرایم شدیدتر، ارزش خبری بیشتری دارند. یک قتل مهم‌تر از یک سرقت مسلحانه است. از نظر مالی، هر قدر مقدار سرقت بیشتر باشد، جرم مهم‌تر است؛ اما به یاد داشته باشید که پول برای افراد مختلف ارزش متفاوتی دارد. دزدیدن ۱۰۰ دلار، زمانی که آن پول از یک بیوه‌ی فقیر گرفته شود، ارزش خبری بیشتری دارد تا زمانی که از یک تاجر ثروتمند گرفته شود!
- ماهیت غیرعادی جرم
جنایات غیرعادی معمولا ارزش خبری بیشتری دارند. سرقت و ورود به مدرسه ممکن است از سرقت یک خانه ارزش خبری بیشتری داشته باشد؛ اما دزدی از یک محل پرورش کروکودیل ممکن است از آن‌ها هم ارزشمندتر باشد.
- اندازه‌ی جامعه
معمولا جرایمی که در جوامع کوچک‌تر اتفاق می‌افتند، مهم‌تر به نظر می‌رسند. اگر روزنامه‌نگارِ یک روزنامه بزرگ شهری هستید، ممکن است یک سرقت معمولی ماشین اصلا ارزش خبری نداشته باشد؛ اما اگر روزنامه‌نگارِ یک جامعه کوچک‌تر باشید، سرقت ماشین ممکن است بزرگترین خبر هفته بشود. همه مردم ممکن است مالک ماشین را بشناسند. این یک واقعیت غم‌انگیز است که جنایات وحشتناک به علت رایج بودن در یک جامعه‌ی بزرگ خبرساز نمی‌شوند؛ شانس خوانندگان و شنوندگان برای شناخت قربانیان یا توجه به آن‌ها هم کمتر است.
- هویت قربانی یا مجرم
جرایم اگر شامل افرادی شوند که خودشان خبرساز هستند، ارزش خبری بیشتری پیدا می‌کنند. یک فرد معمولی که در خیابان مورد حمله قرار می‌گیرد، شاید خبر مهمی نباشد؛ اما اگر آن فرد یک رئیس محلی باشد، بسیار خبرساز خواهد شد. یک پرونده کلاهبرداری زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که یک سیاستمدار برجسته درگیر آن باشد. زمانی که پلیس فاش می‌کند که سارق، یک زندانی فراری و محکوم به قتل و تجاوز بوده است، آن سرقت به خبر بزرگ‌تری تبدیل میشود.
به‌طور کلی یک جنایت در صورتی که احتمال تکرار آن بیشتر باشد، ارزشمندتر میشود؛ معمولا به این علت که مجرم شناخته شده است و احتمال دارد دوباره به صحنه جرم برگردد!
نظر شما