بسیاری از مخاطبان، متن شما را تا انتها نمی‌خوانند. اما همان تعداد کمی که تا انتهای متن با شما همراه می‌شوند، مخاطب اصلی شما هستند؛ آن‌ها متن شما را تا پایان می‌خوانند چون به موضوع و روایت شما علاقه دارند، بنابراین بیشترین اثرپذیری را از متن شما خواهند گرفت. پس نباید به دلیل این‌که عده کمی تا پایان متن شما می‌خوانند، برای پایان‌بندی متن خود اهمیت قائل نشوید، چراکه پایان‌بندی، حرف آخر شما است و در ذهن مخاطب اصلی شما ماندگار خواهد شد. در هر نوع محتوای روزنامه‌نگاری، نکات خاصی برای جذاب‌تر شدن پایان‌بندی متن وجود دارد. برای مثال همان‌طور که در مقاله «یک شروع و صد پایان / نگارش پایان گزارش صوتی» ذکر کردیم، در پایان‌بندی برای گزارش صوتی سعی کنید از نقل‌قول استفاده نکنید. اما نکات ساده و کاربردی وجود دارند که به شما کمک می‌کنند تا در هر قالب روزنامه‌نگاری، بتوانید پایان‌بندی جذاب و اثرگذاری داشته باشید.
مخاطب، متن شما را فراموش نمی‌کند!
معمولاً متن‌های روزنامه‌نگاران، کمی طولانی هستند. کسی که متن شما را می‌خواند، وقتی به پایان مطلب می‌رسد، نکات زیادی را دریافت است. پس شما در پایان‌بندی، باید او را متوجه مهم‌ترین نکات متن خود کنید و آن‌ها را از سایر نکات تمیز دهید. بنابراین پایان‌بندی، تنها اختتامیه متن شما نیست، بلکه فرصتی است تا مخاطب، متوجه شود که اصلی‌ترین حرفهای شما چه بوده‌است. برای این که به این هدف برسید، باید در پایان متن خود، نکات مهم را به صورت مختصر و کوتاه بیان و از توضیح مفصل پرهیز کنید. هم‌چنین حواس‌تان باشد که نکات را به صورت زنجیره‌وار روایت کنید و پایان متن خود را به یک جزوه نکات مهم تبدیل نکنید.
علاوه بر آن توجه داشته باشید که جملات را عینا تکرار نکنید و با بیانی نو و تازه، نکات مهم را یادآوری کنید. اگر بازگویی نکات اصلی را به درستی انجام دهید، متن شما با ساختاری دسته‌بندی شده در ذهن مخاطب جا می‌گیرد و هرگاه به موضوعی مرتبط با مطلب شما برخورد کند، می‌تواند به سرعت، متن شما را به خاطر آورد. این اثرگذاری، یکی از بهترین اتفاقات ممکن برای هر روزنامه‌نگار است؛ پس بازگویی نکات مهم به شیوه درست را جدی بگیرید.
به مخاطب، پاداش بدهید!
یک روزنامه‌نگار حرفهای، همیشه در پایان‌بندی متن خود، اهمیت مسئله را مرور می‌کند؛ چراکه می‌داند مخاطب، ارزشمندترین دارایی خود یعنی زمان را صرف کرده و متن را تا پایان مطالعه کرده است. بنابراین باید توجه داشته باشید که مخاطب، وقت و انرژی خود را در اختیار شما قرار داده تا شما در متن خود به او اطلاعاتی بدهید که ارزش داشته باشند. در پایان متن، او را از اهمیت موضوعی که درباره‌ی آن صحبت کرده‌اید، آگاه کنید. در واقع مخاطب با خواندن متن تا انتها، برای شما ارزش قائل شده است و حالا در پایان مطلب، نوبت شماست که به او پاداش بدهید. وقتی در پایان‌بندی، اهمیت مسئله را مررور می‌کنید، به مخاطب یک حس مثبت منتقل می‌کنید. با این کار او پس از خواندن متن شما، احساس می‌کند که کار مفید و مؤثری انجام داده و از زمان گذاشتن برای شما پشیمان نیست. هم‌چنین مشتاق می‌شود سایر مطالبی را که شما منتشر می‌کنید هم مطالعه کند. برای رسیدن به این هدف، کافی است چند جمله ابتدایی در آخرین پاراگراف متن خود را به مرور اهمیت مسئله اختصاص دهید. سعی کنید با جملات کوتاه، به صورت واضح، بیان کنید که چرا این موضوع مهم است؟ برای این کار باید اثرات مسئله بر زندگی فردی و اجتماعی او را شرح دهید. هم‌چنین می‌توانید شرح وقایع تاثیرگذار گذشته و هم‌چنین آینده‌نگری‌های حساسیت‌زا درباره مسئله را بیان کنید.
متنی‌که مخاطب آن را رها نمی‌کند
روزنامه‌نگار خوب، کسی است که می‌تواند مخاطب را از ابتدای متن تا پایان همراه کند و اجازه ندهد تا قبل از تمام شدن مطلب، از آن خارج شود. اما روزنامه‌نگار حرفهای، علاوه بر آن، کاری می‌کند که مخاطب حتی بعد از پایان متن هم از موضوع متن، جدا نشود. شما نیز برای اثرگذاری بیشتر متن خود، باید کاری کنید تا مخاطب بعد از خواندن متن، تا مدت‌ها با آن درگیر باشد. برای این هدف، دو راهکار اصلی وجود دارد:
- شما می‌توانید سؤالاتی را درباره موضوع مطرح کنید تا مخاطب پس از مطالعه متن، به آن‌ها فکر کند و حتی برای یافتن پاسخ آن‌ها، تحقیق و مطالعه بیش‌تری انجام دهد. این‌گونه، مخاطب تا مدتی درگیر موضوع شما قرار می‌گیرد. البته این طرح سؤال، نباید باعث شود مطلب شما مبهم بماند. شما در متن، همه‌ی آن مواردی که لازم است را به طور کامل توضیح دهید و در پایان، یک مسئله مرتبط با موضوع متن را به صورت سءالی مطرح کنید که در متن به آن اشاره نکردید و نگفتن آن نکته، هم متن شما را ناقص و مبهم نمی‌کند.
- راهکار دومی که به شما کمک می‌کند تا مخاطب، بعد ازخواندن متن هم با موضوع درگیر باقی بماند، این است که در پایان‌بندی متن، از پیونددهی (لینک‌سازی) استفاده کنید. برای این کار در پایان‌بندی متن خود مخاطب را برای مطالعه بیشتر به منابع معتبر یا سایر محتواهای خودتان، ارجاع دهید و لینک آن را نیز در متن قرار دهید تا به راحتی به آن‌ها دسترسی پیدا کند. البته این راهکار به اندازه طرح سؤال، اثرگذار نیست اما تا حدودی می‌تواند مخاطب را روی موضوع نگه دارد؛ به شرطی‌که بتوانید مخاطب را قانع کنید تا روی لینک ضربه بزند.
اگر از این دو راهکار به درستی استفاده کنید، مخاطب نمی‌تواند از فکر کردن درباره‌ی متن شما دست بکشد.
پایان‌بندی، مهم و اثرگذار
خیلی از روزنامه‌نگاران به پایان‌بندی متن خود اهمیت زیادی نمی‌دهند چون می‌دانند که مخاطبان خیلی کمی تا پایان متن را می‌خوانند. به همین دلیل بیشتر روی کیفیت تیتر، لید و مقدمه تمرکز می‌کنند. در صورتی که پایان‌بندی از سایر قسمت‌های متن، مهم‌تر است؛ زیرا مخاطب هدف شما، دقیقاً همان کسی است که تا پایان متن را می‌خواند و شما وقتی موفق خواهید بود که بتوانید روی آن مخاطب اثر داشته باشید. برای یک پایان‌بندی خوب و اثرگذار شما باید اهمیت مسئله‌ای را که درباره‌ی آن صحبت کردید به صورت مختصر برای مخاطب مرور کنید. سپس نکات اصلی و مهم متن را به صورت زنجیره‌وار و با ساختاری دسته‌بندی شده بازگو کنید و در آخر با طرح سؤالاتی، سعی کنید مخاطب را به تفکر و تحقیق بیشتر درباره‌ی موضوع وادار کنید. هم‌چنین از پیونددهی (لینک‌سازی) غافل نشوید. رعایت این نکات برای پایان‌بندی انواع قالب‌های خبرنگاری مناسب و حتی لازم هستند اما هر کدام از این قالب‌ها مثل مصاحبه، فیچرنویسی و... راهکارهای خاصی برای بهترشدن پایان‌بندی دارند که با مطالعه و تحقیق، می‌توانید درباره‌ی آن‌ها بیشتر بدانید.
نظر شما