روزنامه‌نگاران تحقیقی، در برخورد با بعضی از سوژه‌ها، نمی‌توانند با نگارش متن یک روایت کامل ارائه دهند. آن‌ها از ویدیو استفاده می‌کنند؛ گاهی چند ثانیه ویدیو به اندازه‌ی هزار کلمه کاربرد دارد. کافی است چند ثانیه از حقایق را به تصویر بکشید و سکوت کنید؛ مخاطب سوژه را به خوبی درک خواهد کرد. روایتگری با استفاده از ویدیو، انتقال مفاهیم را ساده‌تر و سریع‌تر خواهد کرد اما باید توجه داشته باشید که موفقیت در این کار، مستلزم رعایت نکات خاصی است که بدون آن‌ها گزارش شما جذاب و اثرگذار نخواهد بود. در مقالات قبلی از مجموعه‌ی «ویدیو روایت می‌کند» به بررسی بعضی از این نکات پرداختیم. در ادامه چند راهکار مهم دیگر برای تولید یک گزارش ویدیویی جذاب را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
جامع و مانع
شما باید گزارشی جامع ارائه دهید و هیچ ابهامی در ذهن مخاطب باقی نگذارید. برای رسیدن به این هدف، لازم است هنگام تنظیم سناریوی ویدیو، تمام سوالاتی را که ممکن است برای مخاطب پیش بیاید، جمع‌آوری کنید و پاسخ به آن‌ها را در گزارش خود بگنجانید. این‌که شما مستقیماً پاسخ‌ها را در طول روایت بیان کنید، یک راه حل است. اما نشان دادن یک تصویر می‌تواند چندین پرسش را با هم جواب دهد.
روزنامه‌نگار تحقیقی حین تهیه‌ی گزارش ویدیویی باید همه‌ی ابعاد مسئله را مورد بررسی قرار دهد و از زوایای مختلف به موضوع نگاه کند. تک بعدی بودن، نقطه‌ی ضعف اکثر ویدیوهای امروز است که شما می‌بایست از آن بپرهیزید. برای مثال اگر سوژه‌ی شما ساخت یک پالایشگاه در یک منطقه است، می‌توانید آثار آن را چه مثبت و چه منفی از جمله تخریب محیط زیست، افزایش اشتغال و... بیان کنید. هم‌چنین دلایل مختلف برای موافقت و مخالفت با تاسیس آن پالایشگاه را عنوان کنید. در نهایت اما نتیجه‌گیری را به عهده‌ی خود مخاطب بگذارید تا متهم به جانب‌داری نشوید. جامع بودن ویدیو عاملی است تا گزارش شما در نظر مخاطب کامل به نظر بیاید و به آن اعتماد کند. البته باید توجه داشته باشید جامعیت نباید باعث طولانی شدن گزارش شما شود. سعی کنید همه‌ی نکات را روایت کنید اما به کوتاه‌ترین شکل ممکن.
حضور موثر
یکی از نکاتی که خیلی دم‌دستی به نظر می‌آید اما در جذابیت گزارش ویدیویی، تاثیر بسزایی دارد، حضور روزنامه‌نگار در ویدیو است. شما باید جلوی دوربین حاضر شوید و چشم در چشم مخاطب، داستان را برای او روایت کنید. چراکه ذهن ما اصولاً به آدم‌هایی که خود را نشان نمی‌دهند، اطمینان ندارد. اگر در طول ویدیوی خود، حضور نداشته باشید، مخاطب احساس می‌کند شما در حال روایت یک تئوری توطئه هستید. عدم حضور شما این پیام را به مخاطبان منتقل می‌کند که من به ادعاهای خودم باور ندارم و از بیان آن‌ها می‌ترسم. روزنامه‌نگار ترسو نیز هیچ‌گاه بین مردم محبوب و اثرگذار نخواهد شد.
اگر با رفتن جلوی دوربین و روایت داستان، مشکلی دارید باید یا آن را برطرف کنید یا قید گزارش ویدیویی را بزنید و به سراغ محتواهای مکتوب بروید. چرا که بدون حضور شما در ویدیو، بعضاً گزارش، اثری معکوس خواهد داشت و به جای ایجاد حرکت به سمت حل مسئله، مخاطب را در وجود مسئله به تردید خواهند انداخت.
شما باید مراقبت کنید که در حضور در ویدیو زیاده‌روی نکنید. یعنی طوری نشود که گزارش شما از ابتدا تا انتها، فیلم روایتگری و صحبت‌کردن شما باشد. یک گزارش ویدیویی جذاب، هم شامل روایتگری روزنامه‌نگار جلوی دوربین است و هم صحنه‌هایی از سوژه را به مخاطب نشان می‌دهد. یک حضور متعادل و موثر می‌تواند ویدیوی شما را جذاب‌تر و مطمئن‌تر کند.
موسیقی ممنوع!
برای روایت داستان یک سوژه‌ی تحقیقی با ویدیو، حق ندارید از موسیقی استفاده کنید. صدای پس زمینه‌ی گزارش ویدویی شما یا سکوت است یا آمبیانس (صدای محیط) صحنه. این اصل، روایت شما را به واقعیت نزدیک‌تر می‌کند. وقتی برای تهیه‌ی گزارش به نزدیکی سوژه می‌روید، اجازه دهید صدای صحنه به شما کمک کند تا روایت خود را کامل‌تر کنید. اما اگر امکان حضور در کنار سوژه را ندارید دو راه حل وجود دارد. شما می‌توانید برای ضبط ویدیو به محیطی بروید که صدای آن محیط، سوژه را برای مخاطب تداعی کند. برای مثال سفر به غزه برای گزارش جنایات جنگی ممکن نیست اما می‌توانیم از مکان‌هایی استفاده کنیم که رنگ و بوی جنگ دارند. اگر این امکان نیز برای شما وجود ندارد استفاده از یک استودیوی ساکت، گزینه‌ی مناسبی برای روایتگری شما است.
در هر صورت استفاده از موسیقی در گزارش‌های تحقیقی ویدیویی مجاز نیست. چراکه موسیقی باعث می‌شود مخاطب، ناخودآگاه داستان شما را تخیلی فرض کند و دیرتر به آن باور پیدا کند. ذهن او عادت دارد آهنگ‌های پس زمینه را در فیلم‌های سینمایی ببینید و ناخواسته گزارش شما را در ردیف همان محتواهای غیرواقعی قرار می‌دهد.
روایت با ویدیو
برای تهیه‌ی یک گزارش ویدیویی جذاب، لازم است راهکارهای زیادی را به کار بگیرید. دقت در جامع بودن محتوای گزارش، حضور مناسب در ویدیو و عدم استفاده از موسیقی، از مهم‌ترین نکات لازم برای این کار هستند. روایتگری با ویدیو اما الزامات دیگری نیز دارد که در مقالات آینده از مجموعه‌ی «ویدیو روایت می‌کند» به آن‌ها خواهیم پرداخت.
نظر شما