از ثبت اولین عکس تا فوتوژورنالیسم مدرن

تاریخچه فوتوژورنالیسم- عکاسی خبری- بسیار به تاریخِ عکاسی مرتبط است. از زمانی که مردم موفق شدند که تصاویری دائمی ثبت کنند، شروع به مستندسازی زندگیشان و ارائه آن به سایر نقاط جهان کردند. شاید وقتی به شروع فوتوژورنالیسم فکر می‌کنیم، جنگ‌ جهانی دوم به عنوان اولین رویدادی که توسط عکاسان پوشش داده‌شد، در ذهنمان تداعی شود.

درحالی که فوتوژورنالیسم بسیار زودتر از جنگ جهانی دوم متولد شده‌است و بسیار گسترده‌تر از چیزی است که فکر می‌کنیم. تاریخچه عکاسی به دهه ۱۸۴۰ میلادی برمی‌گردد. این مسئله بسیار شگفت‌آور است چون در آن زمان دوربین‌های عکاسی آنقدر ابتدایی بودند که وجود ژانر فوتوژورنالیسم بعید بنظر می‌رسد. در ادامه تاریخچه عکاسی خبری از دهه ۱۸۴۰ میلادی تا امروز را بررسی خواهیم‌کرد.

سال ۱۸۴۰ – ثبت اولین عکس

قبل از ظهور اولین عکس‌ها با عنوان فوتوژورنالیسم، تصاویری وجود داشتند که رویدادهای تاریخی خاصی را به تصویر می‌کشیدند. اولین عکسی که به فوتوژورنالیسم نسبت داده‌شد، سنگرهای Saint-Maur-Popincourt در ۲۵ ژوئن سال ۱۸۴۸ بود. این عکس توسط یه عکاس آماتور گرفته‌شد چون در آن زمان عکاسی به سختی یک حرفه به حساب می‌آمد! این عکس همان سال در روزنامه L’Illustration منتشر شد. این عکس نه‌تنها در عکاسی تاثیر زیادی گذاشت بلکه روی نقاشان هم تاثیر گذاشت!

تصویر منتشر شده در L'Illustration

گفته می‌شود که نقاشان در دهه ۱۸۶۰ اغلب سبکی مشابه این عکس داشتند که در آن افراد در پشت تصویر به صورت نقطه‌هایی بسیار کوچک قابل مشاهده هستند. این یافته بسیار جالب است چون در آن زمان عکاسی به عنوان هنری سطح پایین تلقی می‌شد و نقاشان و دیگر هنرمندان با آن مخالف بودند.

سال ۱۸۵۵- جنگ کریمه و ساخت اولین مجموعه فوتوژورنالیسم

تا این لحظه عکاسی خبری کار آماتورها بود و تصاویر اندکی که به روزنامه‌ها راه پیدا کرده‌بودند به صورت مستقل گرفته می‌شدند. درواقع هیچ تلاشی برای ساختن یک مجموعه منسجم وجود نداشت. دوربین‌ها هنوز خیلی سنگین بودند و ساخت مجموعه فوتوژورنالیسم کار بسیار پرهزینه‌ای بود.

در طول جنگ کریمه سال ۱۸۵۵، دولت بریتانیا، عکاس راجر فنتون را برای مستندسازی جنگ استخدام کرد. در آن زمان هیچ عکاس مستندی وجود نداشت. کار در آن زمان در مقایسه با برداشتی که امروز از عکاسی خبری داریم کمی متفاوت بود.

تصاویر ثبت شده توسط Roger Fenton از جنگ کریمه

به دلیل محدودیت‌های فنی دوربین‌های اولیه، مردم اغلب در پرتره‌هایی از صحنه نشان داده می‌شدند. مناظر برای دوربین‌های اولیه مناسب‌تر بود و می‌شد با سه پایه از آن‌ها عکس گرفت. راجز فنتون در خط مقدم جنگ عکاسی نکرد، بلکه بر همه چیز پیرامون جنگ تمرکز کرد. از سربازان ساده گرفته تا تدارکات جنگ. اما اینکه او ظلم‌هایی که در این جنگ وجود داشت را نشان نداد به دلیل محدودیت‌های فنی تجهیزات او نبود. دولت بریتانیا درواقع راجر فنتون را استخدام نکرد که جنگ را مستندسازی کند. او قرار بود جنگ را به شکلی مثبت به تصویر بکشد!

تصاویر ثبت شده توسط Roger Fenton از جنگ کریمه

بنابراین اولین مجموعه کامل در تاریخ عکاسی خبری وسیله‌ای برای تبلیغات شد و نشان داد که دولت‌ها از همان ابتدا به اهمیت و قدرت عکس پی‌برده‌بودند.

با عکاسی راجر فنتون در تلاش بودند تا توجهات را از سوءمدیریت و مشکلات‌شان را منحرف کنند و تصویری مثبت از جنگ کریمه ترسیم کنند. در تاریخ عکاسی خبری، راجر فنتون را می‌توان اولین عکاس جنگ معرفی کرد.

سال ۱۸۶۰ – جنگ داخلی آمریکا

فوتوژورنالیسم همیشه تحت تاثیر جنگ بوده و هست. جنگ کریمه تنها توسط یک عکاس پوشش داده‌شد تا دیدگاهی مثبت از جنگ ارائه کند اما در جنگ داخلی آمریکا عکاسان بسیار بیشتری حضور داشتند و این اتفاق را به پرعکس‌ترین رویداد تاریخی قرن ۱۹ ام میلادی تبدیل کردند.

به لطف عکاسان، عموم مردم برای اولین‌بار شاهد واقعیت جنگ بودند. پیش از این، بیشتر تصویرسازی‌ها یا نقاشی‌ها نمای جنگ را نشان می‌دادند که بسیار تحت تاثیر هنرمند بودند. اما در این زمان از طریق عکاسی، موقعیت‌هایی نمایش داده‌شد که باوجود آن‌که همچنان تحت تاثیر علایق عکاس بود اما چون هم جنوبی‌ها و هم شمالی‌ها آرشیوی از عکس‌ها تهیه کردند بینشی واقعی از جنگ داخلی آمریکا ارائه شد.

روزنامه‌ها دیگر چاره‌ای جز این نداشتند که نشان بدهند این جنگ یک جنگ مثبت نیست، هر دو جبهه «رنج» می‌کشند. Mathew Brady در طول جنگ داخلی آمریکا به شهرت رسید به این دلیل که نه‌تنها خودش یک عکاس بود بلکه هزینه زیادی برای گرفتن نگاتیو از سایر فوتوژورنالیست‌ها خرج کرد. او آینده‌نگری خوبی داشت و می‌دانست که توسعه و بازتولید نگاتیوها در آینده آسان‌تر خواهد بود و در پایان جنگ بیش از ۱۰۰۰۰ نگاتیو جمع‌آوری کرد که به راحتی می‌توان گفت بزرگترین مجموعه در زمان خودش بود.

سال ۱۸۷۷- تولد عکاسی اجتماعی

تاکنون عکاسی خبری تحت سلطه جنگ و مصائب آن بود. نمی‌شود گفت که هیچ موضوع دیگری برای عکاسی وجود نداشت اما وقتی صحبت از «مجموعه عکس» بود، جنگ همیشه موضوع اصلی بود. از همان ابتدای فوتوژورنالیسم، روزنامه‌ها هرنوع تراژدی که تصویربرداری می‌شد را چاپ می‌کردند. اما تا دهه ۱۹۷۰ طول کشید که بالاخره عکاسان به موضوعات دیگری غیر از جنگ بپردارند و بر جنبه‌های اجتماعی تمرکز کنند.

John Thomson  یک عکاس اسکاتلندی بود که می‌خواست شرایطی را که مردم لندن در آن زندگی می‌کنند نشان بدهد. هدف او این بود:« ارائه گزارشی از وضعیت فعلی مردم و ارائه یک مجموعه عکس از خود مردم».

او اولین پروژه مستند اجتماعی را شروع کرد و شالوده روزنامه‌نگاری را پایه‌گذاری کرد، درواقع جایی که نویسندگان و عکاسان دست به دست هم می‌دهند. «زندگی خیابانی لندن» اولین پروژه عکاسی خبری است که در آن از عکس‌ها برای انتقال پیام اصلی استفاده شده‌است.

تا قبل از این مجموعه، بیشتر عکس‌ها برای تکمیل متن‌های نوشته‌شده در روزنامه‌ها استفاده می‌شدند اما به تنهایی به عنوان منبعی ارزشمند تلقی نمی‌شدند.

 سال ۱۹۲۵- Leica و آغاز عکاسی مدرن

فوتوژورنالیسم مدرن- آنطور که ما امروز می‌شناسیم- در سال ۱۹۲۵ آغاز شد که اولین دوربین‌های متراکم و به‌هم پیوسته ساخته شدند.

Leica اولین سازنده‌ای بود که دوربین‌های ۳۵ میلیمتری با سیستم نور فلاش را تولید کرد. تا قبل از معرفی این دوربین، عکاس‌ها مجبور بودند از دوربین‌های حجیمی استفاده کنند که نسبتا کند بودند و به سختی جا به جا می‌شدند. با آن دوربین‌ها ثبت عکس‌های واضح غیرممکن بود و نمیشد آن‌ها را به سرعت به یک مکان منتقل کرد.

درواقع دوربین‌ها به عکاسان دیکته می‌کردند که چگونه به سوژه‌ها نزدیک شوند و چطور آن‌ها را به نمایش بگذارند. عکاس‌ها باید تمامی محدودیت‌های فنی را درنظر می‌گرفتند و بهترین استفاده را می‌کردند. Leica آزادی بیشتری به عکاس‌ها داد و رویکردی مدرن در فوتوژورنالیسم ایجاد کرد.

 سال ۱۹۳۰- عصر طلایی عکاسی خبری

بسیاری از عکاسانی که در دهه‌های بعدی عکاسی خبری مدرن را ابداع کردند، کار خود را در دهه ۱۹۳۰ آغاز کردند. از جمله عکاسان مشهوری مانند Henri Bresson، Robert Capa، Alfred Eisenstaedt، Margaret Wite . نیروهای نازی در آلمان اوایل دهه ۱۹۳۰ تلاش بسیاری برای سرکوب عکاسان کرد و باعث شد بسیاری از عکاسان و سردبیران روزنامه‌ها به ایالات متحده فرار کنند.

جنگ‌ها، مشکلات اقتصادی و مستندهای اجتماعی همیشه بخشی از تاریخ عکاسی خبری بوده‌اند. در آغاز، عکاسانی برای ثبت شرایط زندگی روستایی آمریکا اعزام شدند. بعدها، این نه تنها یک ارائه تصاویر بلکه یک بیانیه سیاسی بود که نشان‌دهنده سختی کشیدن مردم روستا بود. Dorothea Lange و Walker Evans دونفر از ده عکاسی بودند که توسط اداره امنیت فرستاده شدند تا شرایط زندگی در مناطق روستایی آمریکا را مستند کنند.

در طول این سفر جاده‌ای طولانی، Dorothea Lange یکی از تاریخی ترین عکس های قرن بیستم را ثبت کرد. «مادر مهاجر» به یکی از عکس‌های نمادین تبدیل شده‌است.

تصویر معروف «Migrant mother»

سال ۱۹۳۹ و جنگ جهانی دوم

Robert capa یکی از برجسته‌ترین عکاسانی بود که خط مقدم جنگ و فرود در ساحل اوماها را پوشش داد. عکس‌های او نه‌تنها جنگ را به تصویر کشید بلکه الهام‌بخش فیلم‌ها، آهنگ‌ها و بازی‌های ویدئویی بی‌شماری شد.

رابرت کاپا همچنین کمی قبل از پایان رسمی جنگ، یک عکس قابل توجه گرفت! در Leipzig، تصویری از یک سرباز آمریکایی که توسط یک تک تیرانداز مورد اصابت گلوله قرار گرفته‌بود را ثبت کرد.

سال ۱۹۴۷- عکس های Magnum

در سال ۱۹۴۷ تاثیرگذارترین آژانس عکاسی خبری قرن بیستم تاسیس شد!

بر اساس این فرض که «Magnum یک اجتماع فکری، یک کنجکاوی در مورد آن‌چیزی که در جهان می‌گذرد و احترام به آنچه درحال وقوع است» عکاسان Robert capa، David Seymour، Henri Cartier-Bresson، George Rodger و William Vandivert این آژانس را در پاریس تاسیس کردند. در آن زمان، Magnum یکی از برجسته‌ترین مجموعه‌های عکاسی خبری قرن گذشته را ساخت و تاثیر زیادی بر بسیاری از عکس‌های معروفی که امروزه گرفته می‌شوند گذاشت.

عکاس-خبرنگار بودن کار آسانی نیست. کار کردن روی پروژه‌های مهم، برای مجموعه‌ای که شایسته‌ی مردم باشد، از خودگذشتگی و زمان زیادی لازم دارد. بسیاری از عکاسان خبری از نداشتن بودجه لازم رنج می‌بردند. Magnum به آن‌ها خانه جدیدی داد و امکان بازاریابی آثارشان را به آن‌ها داد.

با کمک آن‌ها فوتوژورنالیسم از عکاسان مستقل و کوچکی که تلاش بسیاری می‌کردند و مجبور بودند شغل یا حرفه دیگری را دنبال کنند، به یک محیط حرفه‌ای تبدیل شد که در آن عکاس‌ها می‌توانستند روی کارشان تمرکز کنند. آن‌ها توانستند سفر کنند و رویدادهای تاریخی را ثبت کنند.

تصویر معروفی که Magnum  از «ارنستو چه گوارا» ثبت کرد

عکاسی خبری مدرن

فوتوژورنالیسم مدرن دیگر صرفا برای اطلاع رسانی به مردم نیست، بلکه داستانی را بیان می‌کند که قدرتمندتر از هر شکل دیگری از روزنامه‌نگاری است. فوتوژورنالیسم مدرن نه تنها روی منطقه‌های بحرانی یا بی عدالتی‌های اجتماعی تمرکز میکند بلکه تمام جنبه‌های جامعه مدرن را پوشش می‌دهد. از آسیب‌های محیطی گرفته تا رویدادهای ورزشی.

البته در هسته‌ی خود، عکاسی جنگ همچنان محرک اصلی فوتوژورنالیسم است. عکاسان خبری هنوز هم جان خود را به خطر می‌اندازند تا تصاویری از درگیری‌ها را به اشتراک بگذارند.