در تمام نقاط جهان، در سالهای اخیر روزنامهنگاری محلی به شدت ضربه خورده و آسیب دیده است. در بریتانیا حداقل 198 روزنامه محلی بین سالهای 2005 تا 2018 بسته شدند؛ در پی این واقعه ترزا می، نخست وزیر وقت انگلستان، اعلام کرد که این اتفاق تهدیدی برای دموکراسی است. یک راه حل برای جلوگیری از افول روزنامهنگاری محلی، استفاده از رباتهاست.
انجمن مطبوعات- (PA) آژانس خبری بریتانیایی که در سال 1868 تاسیس شده است- اخیرا نوشتن اخبار خود را خودکار کرده است. Pere Clifton، سردبیر PA میگوید که روزنامهها در این روزها درخواست پوشش بیشتری از مناطق خود نسبت به گذشته دارند. «ما میتوانیم با Radar داستانهای محلی بیشتری تولید کنیم.».
اما Radar چیست؟
هدف پروژهی Radar PA ایجاد 30000 گزارش در ماه توسط الگوریتمهاست. این پروژه با مشارکت PA و یک استارتاپ به نام Urbs Media انجام شد. شرکت Google’s Digital News Initiative هم از این نوع پروژهها حمایت میکند و به همین جهت نزدیک به 700000 یورو به آنان کمک مالی کرد. Radar درواقع نوعی روزنامهنگاری با کمک رباتهاست. آنها با استفاده از مجموعه دادههایی که در دسترس عموم مردم قرار دارد راجع به موضوعات مختلف گزارش تولید میکنند. از نرخ زاد و ولد تا چاقی کودکان و آمار جرم و جنایت.
گزارشی که در صفحه نخست این روزنامه آورده شده است توسط یک ربات نوشته شده. انسانها فقط تیتر آن را تغییر دادهاند.
شروع کار رباتها
PA اولین سازمانی نیست که رباتها را به کار گرفته است. خبرگزاریهای بزرگتر در اروپا هم این مسئله را پذیرفتهاند. حتی قبل از اینکه PA پروژه خود را شروع کند، تحقیقاتی توسط Reuters انجام شد که نشان میداد حداقل هفت خبرگزاری در کشورهای اروپایی از رباتها برای نوشتن اخبار استفاده میکنند. گزارشی در سال 2017 توسط Alexander Fanta ، نوشته شد که در آن میگوید: «آژانسهای خبری رباتها را جایگزین انسانها نکردهاند، بلکه صرفاً برای گسترش پوشش گزارشها از آنها استفاده میکنند.»
در بسیاری از خبرگزاریها، دادههای محلی در دسترس است اما درمورد آنها گزارشی نوشته نشدهاست. در چنین مواردی رباتها به نوشتن گزارشهای محلی بسیار کمک میکنند و از فشار بر روی روزنامهنگاران کم میکنند. دونمونه از این مثال در کشورهای شمال اروپا اتفاق افتاده است:
خبرگزاری نروژی NTB یک ربات روزنامهنگار ایجاد کرده است که هرسال برای 20000 بازی لیگ فوتبالِ محلی، گزارش تهیه میکند.
خبرگزاری سوئدی TT برنامه و رباتی ایجاد کرد که ارقام عملکرد مدارس و قیمت املاک را با میانگین ملی مقایسه میکند و متن کوتاهی از آن را برای خوانندگان مینویسد.
Lars Eide و Magnus Aabech توسعهدهندگان خبرنگاری ورزشی بوسیله ربات در NTB. متنی که در کنار آنها قرار دارد توسط رباتشان نوشته شدهاست.
پروژه Radar آمار را در سطح محلی پوشش میدهد. آماری که قبلا فقط به صورت ملی گزارش شده بود.
Pete Clifton بیان میکند که این دادهها راهی خوب برای تمرین دموکراسی در جوامع هستند. آن چیزی که امروز شاهد آن هستیم، آغاز گسترش روزنامهنگاری رباتی است. در حال حاضر PA با سازمانهای خبری کشورهای فنلاند، اتریش و کره هم همکاری میکند و پروژههایی برای روزنامهنگاری دادهمحور را آغاز کرده است. سایر سازمانهای خبری جهان هم درحال کار کردن روی این پروژه هستند. بنظر میرسد رباتها آمدهاند که بمانند.
قالب اخبار محلی
در دنیایی که زمانی میشناختیم، هر روزنامه محلی شیوه خاص خود را برای گزارش داشت. حالا همه خبرها در قالبی یکسان منتشر میشوند. این مسئله برای گفتمان عمومی چه معنایی دارد؟
رباتی در یکی از محلههای آمریکا گزارش کرده بود که تنها 16 درصد از کودکانی که خانوادهای محروم دارند، وارد دانشگاه میشوند. درحالی که این گزارش به آمارهای ملی توجه کرده است و سایر دادهها مثل کاهش بودجه شوراها را درنظر نگرفته بود. این مسئله برای آنها تعجبآور بود به این دلیل که قبلاً این ربات کاهش 98 درصدی بودجه را گزارش کرده بود که بر خدمات محلی تاثیر میگذارند و احتمالاً زندگی کودکان محلی را سختتر میکنند.
رباتها به وضوح از شرایط محلی آگاهی کمی دارند!
بیمارستان سلطنتی Royal United Hospital بعد از اینکه یک ربات گزارش کرد که پزشکان چهار عمل فوری برای نجات جان بیمار را از دست دادهاند، بصورت رسمی عذرخواهی کرد. یافتهای که از آمار سرویس بهداشت ملی بریتانیا بدست آمده بود.
این نشان میدهد که رباتها نه تنها میتوانند گزارش بنویسند بلکه میتوانند نهادهای محلی را مجبور به واکنش نشان دادن کنند. درنتیجه آنها با یافتههای خود، واقعیتهای سیاسی خلق میکنند. این ما را به چند نتیجه میرساند:
- اول، گزارشهایی که توسط رباتها نوشته میشوند هرگز کاملا خنثی نخواهند بود و الگوهای آنها منعکس کننده سوگیری سیاسی سازندگان آن است. به این معنی که رباتها هنگام نگاه کردن به دادهها، یک زاویه را بر زاویه دیگر ترجیح میدهند.
- دوم، دادهها نه خنثی هستند و نه بدون پیش زمینه. اگر روزنامهنگاری رباتها توسط خبرنگاران انسانی با دانش محلی ترکیب نشوند، تبدیل به گزارشهایی میشوند که حقایق را به درستی دریافت میکنند اما در نشان دادن وقایع بزرگتر و ارتباط آنها ناموفق هستند.
اغلب رسانههای خبری زمانی که گزارشی توسط رباتها نوشته میشود، به غیرانسانی بودن گزارش در پایان آن اشاره میکنند. ظهور ربات خبرنگاران مستلزم سطح بالاتری از بررسی کار روزنامهنگاری است. مقالهای در سال 2016 درمورد «اخلاق روزنامهنگاری خودکار» نوشته شد و در آن اشاره شد که باید به چالش شناسایی تعصب و نقص در الگوریتمها توجه ویژه کرد و همچنین در استفاده از رباتها شفافیت داشت.
روزنامهنگاران و پژوهشگران باید رویکردهای جدید و استانداردهای اخلاقی را توسعه دهند. واقعیت آن است که دنیای گزارش دیتاژورنالیسم توسط رباتخبرنگارها آتشی است که هنوز مهار کردن آن را یاد نگرفتهایم ...