فرآیند تولید روایت و گزارش یک خبرنگار باید به صورتی شکل گیرد که در نهایت محصول آن، به یک روایت قانعکننده تبدیل شود. برای افزودن عناصر متقاعدکننده و انسانی به روایت خود، یکی از راهها این است که مجموعه مصاحبههایی را برای هر روایت انجام دهید. مصاحبه کردن یک مهارت است که برای موفقیت باید هر چه بیشتر آن را تمرین کنید.
خوشبختانه امروزه راه حلهایی وجود دارد که امکان مصاحبه با مردم در سراسر جهان را از درون خانه هم برای شما فراهم میکند. این امکان قطعاً فرآیندی نیست که روزنامهنگاران دورههای قبل از آن لذت میبردند. البته به مسئولیتهای شما هم تا حدی افزوده است؛ به عنوان مثال، هر روزنامهنگار مدرن باید مصاحبههای خود را ضبط کند. یک دستگاه ضبط صدا یا اپلیکیشن ضبط صدا را همیشه همراه یا بر روی تلفن خود داشته باشید تا هرگز جزئیات را فراموش نکنید. در حالت ایدهآل، میخواهید فیلمهای ضبط شده را به روایت خود اضافه کنید، اما همه در جلوی دوربین راحت نیستند، بنابراین صدا مطمئنترین ابزار شما خواهد بود.
یک دستگاه ضبط صدا را همیشه همراه خود داشته باشید تا هرگز بخشی از جزئیات را فراموش نکنید.
اگر منابع مالی کافی در اختیار دارید در مورد چند دستگاه ضبط تحقیق کنید. راحتی حمل آن را با خود، کیفیت ضبط صدا به ویژه در مکانهای شلوغ و پر سر و صدا و سهولت انتقال فایلها را در نظر بگیرید. ممکن است در حال حاضر این موارد جزییات کوچکی به نظر برسند، اما کارهایی هستند که اغلب انجام میدهید؛ بنابراین اگر فرآیند و خروجی حاصل ناخوشایند یا دشوار باشند، ناامید کنندهترین موارد همینها خواهند بود.
اگر در حال حاضر آماده سرمایه گذاری روی یک دستگاه مستقل نیستیداز راه دوم استفاده کنید. اکثر گوشیهای هوشمند راهی برای ضبط صدا به طور مستقیم در دستگاه شما دارند. همچنین برنامههایی وجود دارند که فایلهای صوتی را نیز برای شما ضبط و ذخیره میکنند.
نکات هوشمندانه ضبط صدا
همانطور که روایت شما پیشرفت میکند و صداهای بیشتری به ترکیب اضافه میکنید، راهی میخواهید که به راحتی گوینده را شناسایی کرده و به مهمترین پاسخهای او برسید. اینجاست که رونوشتهای دقیق وارد عمل میشوند و نقل قولها و گزارش حقایق را بسیار آسانتر میکنند.
برای کمک به آینده خود، مطمئن شوید که قبل از پرسیدن یک سوال، هر مصاحبه را با ذکر تمام دادههای مرتبط شروع میکنید. شما میخواهید یک رکورد از اطلاعات اولیه مانند نام، مکان و ارتباط با روایت داشته باشید. در طول مصاحبه، همچنین ممکن است مفید باشد که نکاتی از اطلاعات مهم را به عنوان سرنخی برای شما در مرحله نوشتن ذکر کنید.
این کار را با ایجاد چند عبارت کلیدی که همیشه به خاطر خواهید داشت انجام دهید. برای مثال، هر چیزی که سوژه مصاحبه نمیخواهد در ضبط باشد، میتوانید «نقطه ویرایش» را در ضبط صدا بزنید تا یادتان باشد آن را از روایت خود حذف کنید. برای هر نقطه عطف اصلی در مصاحبه آنها را «برجسته» صدا کنید تا بتوانید بعداً به راحتی آن را پیدا کنید. اینها را از روایتی به روایت دیگر ثابت نگه دارید تا تبدیل به روش شما شوند و روند کارآمد بماند.
رونویسی در مصاحبه
رونویسی یک مرحله اتصال ضروری است که بین مرحله مصاحبه و نوشتن قرار میگیرد. رونویسی مکتوب مصاحبههای شما کمک میکند تا عبارات کلیدی را که در طول مصاحبه خود شنیدهاید را پیدا کنید و همچنین اطلاعات مهم را به سرعت برجسته کرده و انتقال دهید. اگر در یک روایت با افراد دیگر همکاری میکنید، رونویسی، اشتراک گذاری سریع اطلاعات را آسان میکند.
مهمتر از همه، دانستن اینکه متن مصاحبه خود را خواهید داشت، به شما این فضا را میدهد تا در گفتگوهای مصاحبه خود حضور بیشتری داشته باشید. میتوانید از رفتار سوژههای خود یادداشت برداری کنید. میتوانید حالات چهره یا واکنشهای احساسی آنها را به خود یادآوری کنید. به جای نگرانی در مورد دریافت یک نقل قول دقیق، میتوانید بیشتر درگیر باشید و به جزئیات کوچکتری توجه کنید که واقعاً سوژههای شما را برای خوانندگان در روایت نهایی زنده میکند.
در است است که هیچ ابزاری نمیتواند جایگزین روزنامهنگاری ماهر شود که میداند چگونه اطلاعات درست را از موضوعات خود دریافت کند، اما مطمئناً کار را آسانتر و کارآمدتر میکند.
نکات و ابزار مصاحبه
ما فرض میکنیم که اگر در حال خواندن این نوشته هستید، اهمیت روزنامهنگاری اخلاقی را که رد شمارههای قبل به آن اشاره کردیم را درک میکنید، بنابراین بیشتر روی این موضوع نمیمانیم. بیایید به چند نکته عملی برای نحوه انجام یک مصاحبه اخلاقی که اطلاعاتی مورد نیاز برای ایجاد یک روایت تاثیرگذار را فراهم کند، ارائه کنیم.
اولین قدم برای یک مصاحبه خوب، هماهنگ کردن اصطلاحات، جزئیات، موضوع و روند مصاحبه با مصاحبه شونده است. مطمئن شوید که آنها با ضبط شما موافقت میکنند و متوجهاند که آنها در حال صحبت در ضبط هستند. به آنها اطمینان دهید که اگر در طول مکالمه شما بخواهند چیزی از پرونده خارج شود، به خواستههای آنها احترام میگذارید. به آنها بگویید که فرض میکنید همه چیز ثبت شده است، مگر اینکه دستورالعملهای صریح برای مواردی که نمیتوان استفاده کرد ارائه دهند. البته پیشنهاد ما این است که با او توافق کنید که هرچه در جلسه گفته میشود قرار است به چاپ برسد پس با توجه به این موضوع دادهها را ارائه کند.
شما میخواهید مراقب باشید که مرز بین محقق و دوست یا آشنا را حفظ کنید. سوژه مصاحبه باید به شما اعتماد کند و باور داشته باشد که شما یک ناظر منصف هستید که به دنبال حقیقت است. با این حال، آنها نباید آنقدر راحت باشند که اگر سؤالات سختی بپرسید، آزرده شوند. شما به عنوان روزنامهنگار نیز نمیخواهید چنان پیوند بیش از حد صمیمانهای با مصاحبهشونده ایجاد کنید که آن سؤالات سخت را نپرسید. در طول مصاحبه رفتاری دوستانه اما حرفهای داشته باشید تا اطلاعات مورد نیاز خود را دریافت کنید.
در طول مصاحبه، مطمئن شوید که در فضایی آرام یا همراه با صدای پس زمینه کمی هستید. به یاد داشته باشید که در عصر رسانههای جدید، احتمالاً نسخههای متعددی از روایت خود را تولید خواهید کرد، از جمله یک پادکست صوتی برای گوش دادن مخاطبان. اگر کیفیت صدای شما ضعیف باشد، بلافاصله توجه مخاطبان خود را از دست خواهید داد. برای مصاحبههایی که از طریق رایانه (یا تلفن) ضبط میکنید، ابتدا صدا را آزمایش کنید تا مطمئن شوید ضبط شما واضح و بدون نویز است. همیشه قبل از مصاحبه به خودتان زمان بدهید تا تجهیزات خود را آزمایش کنید تا بدانید همه چیز در آماده به کار است. مثلاً یادتان نرود باتری ضبط صوت را چک کنید! البته گاهی ممکن است مجبور شوید در فضای باز و کمی شلوغ مصاحبه کنید؛ در این موارد مطمئن شوید دستگاه ضبط صوت شما توانایی حذف صدای محیط و دادن یک خروجی شفاف به شما را دارد.
نکته دیگری هم وجود دارد که افراد به محض فشار دادن دکمه ضبط آن را فراموش میکنند؛ اجازه دهید مکالمه به طور طبیعی جریان یابد. در مکثهای طولانی که ممکن است در طول مصاحبه ایجاد شود، راحت بنشینید. به سوژه خود زمان بدهید تا در مورد پاسخهایشان فکر کند، یا در طول یک پاسخ احساسی، خود را کنترل و بازیابی کنید. فضای مرده و سکوتهای اضافی را میتوان در مرحله ویرایش شما حذف کرد. شما نمیخواهید با عجله به سؤالاتبعدی برسید و زمینه یا افکار تکانشی را از دست بدهید.
در نهایت، به یاد داشته باشید که در طول مکالمه خود حضور داشته باشید. وقت خود را صرف نوشتن یادداشت در مورد جزئیاتی نکنید که ضبط صوتی شما ضبط میکند. فقط موارد لازم را یادداشت کنید و بقیه را به رونویسی خود بسپارید.
عکس ۶