شبکه‌های اجتماعی به بخش عمده‌ای از زرندگی روزمره‌ی ما تبدیل شده‌اند و ما را با دوستان،خانواده، کسانی که نمی‌شناسیم و حتی موقعیت‌های شغلی مرتبط می‌کنند. این شبکه‌ها به ما امکان می‌دهند افکار، تجربیات، احساسات و روزمرگی خود را با دیگران به اشتراک بگذاریم. در حالی که رسانه‌های اجتماعی می‌توانند منبع خوبی برای سرگرمی و ارتباط باشند، می‌توانند بر سلامت روان ما تأثیرات منفی هم بگذارند؛ به ویژه وقتی از رشد شخصیت رسانه‌های اجتماعی صحبت می‌شود.
شخصیت رسانه‌های اجتماعی چیست؟
شخصیت یک فرد مجموعه‌ای از خصوصیاتی است که باعث گرایشاتی در رفتار فرد می‌شود. این گرایش در طول زمان و موقعیت تغییر نمی‌کند. شخصیت رسانه‌های اجتماعی، بر خلاف شخصیت حقیقی فرد، یک شخصیت آنلاین است که افراد از آن برای ابراز خود و تعامل با دیگران در پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی مانند فیسبوک، توئیتر و یوتیوب استفاده می‌کنند. این شخصیت ممکن است با واقعیت در تضاد باشد؛ اما برای کسانی که در این حیطه فعالیت می‌کنند مهم است که بتوانند دیده شوند.
برخی از ویژگی‌های کلیدی برای موفقیت شخصیت رسانه‌های اجتماعی شامل خلاقیت، کاریزما، شوخ طبعی و اصالت است. اگر به نمونه‌هایی که می‌شناسید فکر کنید می‌توانید این ویژگی‌ها را در اکثر بلاگران و فعالان فضای مجازی پیدا کنید. اغلب آن‌ها شخصیتی کاریزماتیک دارند که حرف و نظرشان بر مخاطبانشان بسیار کارگر است.
چرا شخصیت رسانه‌های اجتماعی مهم است؟
ایجاد یک شخصیت رسانه اجتماعی در دنیای امروزی لازم است و در آینده احتمالاً بخش جداناپذیر زندگی انسان‌ها می‌شود. ساخت یک شخصیت آنلاین به ما فرصت می‌دهد بدون توجه به جغرافیا بتوانیم با دیگران ارتباط بگیریم و یک زندگی کاملاً مجازی برای خودمان بسازیم. شبکه‌های اجتماعی ممکن است برای ما کاربردی شخصی یا حرفه‌ای داشته باشند. داشتن یک شخصیت خوب در این فضا به ما کمک می‌کند از دیگران متمایز شویم و به روش‌های مختلفی آن اثری که می‌خواهیم و احتمالاً در دنیای حقیقی نداریم، را بر دیگران بگذاریم. علاوه بر این، داشتن یک شخصیت معتبر و جذاب در رسانه‌های اجتماعی می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس منجر شود و حتی در خیلی از مواقع یک منبع درآمدی خوب باشد.
ویژگی‌های شخصیت رسانه‌های اجتماعی، بسته به موقعیت، هدف و ترجیحات فرد می‌تواند متفاوت باشد. مجموع این ویژگی‌ها؛ مانند شوخ طبعی، کاریزما، اعتبار و خلاقیت و... ۱۲ تایپ شخصیتی در فضای مجازی ایجاد می‌کند. به احتمال زیاد ما در فضای مجازی با بیشتر این شخصیت‌ها برخورد داشته‌ایم و یا حتی ممکن است خودمان هم در یکی از این گروه‌ها قرار بگیریم. پیش از پرداختن به تایپ‌های شخصیتی در فضای مجازی لازم است این نکته را یادآوری کنیم که همه‌ی افراد فعال در رسانه‌های اجتماعی محدود به این ۱۲ مدل نمی‌شوند؛ اما آن‌ها رایج‌ترین انواع شخصیت در فضای مجازی هستند.
انواع شخصیت‌های رسانه‌های اجتماعی
۱. تماشاچی‌ها
تماشاچی‌ها دسته‌ی بزرگی از کاربران شبکه‌های اجتماعی هستند که ترجیح می‌دهند همه چیز را از دور نظاره کنند. این‌ها افراد زیادی را در شبکه‌های اجتماعی دنبال می‌کنند و اغلب از همه چیز اطلاع دارند؛ اما فعالیت خودشان بسیار محدود است. با اینکه تماشاچی‌ها حساب‌های کاربری شخصی دارند؛ اما چون عکس یا ویدئویی از خودشان به اشتراک نمی‌گذارند کسی جز اسمشان چیزی از آن‌ها نمی‌داند. مثلاً اگر یک تماشاچی توئیتر داشته باشد، فقط توئیت دیگران را ری‌توئیت می‌کند و هیچ محتوایی را خودش تولید نمی‌کند.
۲. انکارگران
دسته‌ی دیگری از کاربران فضای مجازی، انکارگران یا منکران هستند. آن‌ها در واقعیت به شدت مخالف فضای مجازی هستند و معمولاً به دیگران می‌گویند هیچ حساب کاربری ندارند؛ چرا که فکر می‌کنند اعتراف به حضور در فضای مجازی به معنای اعتراف به اعتبار فضای مجازی است. ولی اتفاقاً بیشتر از بقیه فعال هستند، از تک تک فعالیت اطرافیانشان مطلع‌اند ولی کسی از فعالیت آن‌ها خبر ندارد. انکارگران به شدت منکر این هستند که پست، استوری و پروفایل دیگران را چک می‌کنند؛ ولی بدانید که آن‌ها هیچ چیز را برای رصد کردن از دست نمی‌دهند.
۳. افراطی‌ها
این گروه در فضای مجازی به شدت مشهور هستند و بیشترین تعداد فالوئر را در شبکه‌های اجتماعی مختلف مانند توئیتر و اینستاگرام دارند. آن‌ها در همه چیز افراط می‌کنند. حساب‌های کاربری بی‌انتهایی در همه‌ی شبکه‌های اجتماعی دارند، با افراد بی‌شماری که نمی‌شناسند ارتباط می‌گیرند و بارزترین ویژگی آن‌ها اظهار نظر درباره‌ی همه چیز است. افراطی‌ها از مسائل سیاسی جنوب غرب آسیا تا مسائل مربوط به آموزش و پرورش ژاپن و آتش سوزی در استرالیا را کامل پوشش می‌دهند و معتقدند نظرشان هم قطعاً درست است. اگر چنین کسی را می‌شناسید چه در فضای مجازی و چه در زندگی حقیقی با سرعت از او دور شوید.
۴. ذهن بسته‌ها
از عنوان گروهشان مشخص است که درباره چه کسانی صحبت می‌کنیم. این گروه از رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند؛ ولی نه بلدند با آن‌ها چه کار کنند و نه فضای رسانه‌های اجتماعی را می‌شناسند. به راحتی به هرکسی اعتماد می‌کنند و هر مطللبی که بخوانند را باور می‌کنند. این گروه بسیار مناسب کلاه‌برداران فضای مجازی هستند.
۵. کاربران خاموش
این دسته از کاربران بسیار جالب هستند؛ هیچ وابستگی به شبکه‌های مجازی ندارند و اصلاً وقتی برای استفاده و یادگیری آن‌ها نمی‌گذارند. از شبکه‌های اجتماعی جدید هم مطلع نیستند. فقط به دلیل حفظ ارتباط با افرادی که در فیسبوک یا اینستاگرام با آن‌ها در ارتباط‌اند و یا به ضرورت یک حساب کاربری خاک گرفته در شبکه‌های اجتماعی دارند.
۶. طاووس‌ها
همه‌ی ما با این گروه برخورد داشته‌ایم. گروهی که فقط دوست دارند خودنمایی کنند. آن‌ها از تمام لحظات زندگی‌شان عکس و فیلم پست می‌کنند. برای گرفتن این عکس‌ها هم مدت‌ها برنامه ریزی می‌کنند که مثلاً یک عکس خاص از باشگاه یا تولدشان با دیگران به اشتراک بگذارند. هویت این گروه در شبکه‌های اجتماعی تصویر محور مانند اینستاگرام یا یوتیوب تعریف می‌شود و بدون این زیست غیرواقعی مجازی‌شان نمی‌توانند زندگی کنند. اصلاً لازم به توضیح بیشتری نیست، شما همین الان هم یک لیست بزرگ از این افراد را در ذهن دارید.
۷. یاوه‌گویان
گلام سفرهای گالیور را می‌شناسید؟ همان آدم کوچولویی که تمام مدت می‌گفت: «من می‌دونستم... کارمون تمومه...» یاوه‌گویان فضای مجازی هم به شدت شبیه گلام هستند. البته اگر گلام فقط انرژی منفی می‌داد، این گروه علاوه بر این اهل توهین هم هستند. خیلی رندم اگر یک پست در اینستاگرام را باز کنید احتمالاً با کامنت یکی از آن‌ها مواجه شوید. مهم نیست محتوای پست چه چیزی باشد، یک یاوه‌گو حتماً موردی برای اهانت یا ایراد گرفتن و یا تزریق انرژی منفی پیدا می‌کند. آن‌ها هرچیزی که برخلاف خواسته‌های خودشان باشد را بد می‌دانند و به خودشان این اجازه را می‌دهند که به همین خاطر به دیگران توهین کنند.
۸. چند شخصیتی‌ها
این گروه هم حساب‌های کاربری زیادی با نام‌های مختلفی دارند. علت این کارشان این است که گروه‌های دوستی و علاقه‌مندی‌های مختلف و بعضاً بی‌ربط بهم دارند و نمی‌خواهند که دوستانشان از سایر ارتباطات و علاقه‌هایشان مطلع شوند. مهم‌ترین ویژگی آن‌ها ترس از رانده شدن است و به همین دلیل نمی‌توانند آنچه که واقعا هستند را بپذیرند و به دیگران نشان دهند.
۹. ارواح
ممکن است ارواح شبیه به کاربران خاموش به نظر بیایند؛ ولی تفاوت‌هایی با آن‌ها دارند. شبکه‌های اجتماعی برای ارواح یک ابزار است و سبک زندگی نیست. آن‌ها حتی برای ارتباط با دوستانشان هم از فیسبوک یا اینستاگرام استفاده نمی‌کنند. شبکه‌های اجتماعی را دارند؛ چون همه مردم آن‌ها را دارند و نه چون احساس نیاز می‌کنند. اهل خرید آنلاین یا ارتباط گرفتن با دیگران نیستند و ترجیح می‌دهند در فضای واقعی زندگی کنند. اغلب افراد این گروه افراد مسنی هستند که اگر پست‌های اینستاگرامی فامیل یا دوستان را نشانشان دهید، خوششان می‌آید؛ ولی تمایلی به فعالیت کردن ندارند.
۱۰. خبررسان‌ها
تنها دلیل حضورشان در فضای مجازی، کسب اطلاعات و رساندن آن‌ها به دیگران است. برخی از فراد این گروه مایل‌اند اطلاعاتی از دوستان و آشنایان پیدا کنند و به دیگران بگویند و برخی خبرهایی از آب شدن یخ‌های قطبی و پیروزی فلان کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری یکی از کشورهای آمریکای لاتین را با دیگران به اشتراک می‌گذارند.
۱۱. کوئیزرها
این گروه بیشتر شامل نوجوان‌ها می‌شود. آن‌ها بسیار مشتاق‌اند تا تست‌های خودشناسی بدهند یا سؤالاتی را پاسخ دهند تا بدانند شبیه به کدام شخصیت انیمه‌ی محبوبشان هستند و یا اگر در یک کتاب زندگی می‌کردند، چه ویژگی‌هایی داشتند. بعضی از افراد این گروه هم دوست دارند سؤالات دانستی یا هوش را پاسخ دهند.
۱۲. تأییدجویان
جویندگان تأیید حتی از دور هم قابل شناسایی هستند. نظر فالوئرها برای آن‌ها بسیار اهمیت دارد. اگر کسی از آن‌ها ایراد بگیرد بسیار ناراحت می‌شوند و هر لایک برایشان مهم است. آن‌ها از هشتگ‌های ترند استفاده می‌کنند تا تأیید آدم‌های بیشتری را بگیرند؛ تمام روز و شب را فقط به فضای مجازی و تأیید دیگران فکر می‌کنند.
ممکن است شخصیت شما ترکیبی از چند شخصیت نام برده در بالا باشد. در فضای امروز جامعه ما نمی‌توانیم زندگی بدون رسانه‌های اجتماعی را متصور شویم؛ حتی اگر در گروه ارواح باشیم. ساخت یک شخصیت مثبت و اثرگذار در فضای مجازی بسیار مثبت و اثرگذار است و به راحتی نمی‌توانیم آن را بسازیم. ولی خواه ناخواه همه ما یک شخصیت مجازی مجزا از شخصیت حقیقی‌مان داریم.
نظر شما