سیاست حوزه گستردهایست و بخش بزرگی از اخبار رسانهها را تامین میکند. سیاست در رابطه با روابط درون و بیرون جوامع، در رابطه با استفاده از قدرت و اقتدار است. برای روزنامهنگاران، سیاست میتواند گزارش در رابطه با افرادی که برای قدرت رقابت میکنن باشد تا ملتی که با ملت دیگر در مسائل بین الملل رقابت میکند.
اصول روزنامهنگاری سیاسی
مهمترین چیزی که در رابطه با سیاست وجود دارد این است که مردم زیادی را درگیر میکند. سیاست درواقع شامل سیاستمدارانی است که تصمیم میگیرند، کارمندان دولتی که تصمیمات آنها را اجرا میکنند و مهمتر از همه افرادی که تحت تاثیر اقدامات آنها قرار میگیرند.
وظیفه شما این است که مردم را آگاه کنید و توضیح دهید که چگونه تصمیمات بر زندگی آنها تاثیر میگذارد. همچنین باید در مناظرات انتخاباتی به آنان اطلاعاتی بدهید تا بتوانند بهترین فرد را انتخاب کنند.
هر زمان که درمورد یک موضوع سیاسی گزارش مینویسید از خودتان بپرسید:« این موضوع چگونه بر زندگی خوانندگان یا شنوندگان من تاثیر میگذارد؟» مسئله دیگری که مهم است این مسئله است که اگر به مردم بگویید چه اتفاقی دارد میافتد آنها میتوانند نسبت به آن موضوع واکنش نشان دهند. آنها میتوانند نظراتشان را با شما درمیان بگذارند یا مستقیما به خود سیاستمداران و کارمندان دولتی بگویند.
به این ترتیب صاحبان قدرت میدانند افرادی که بر آنها حکومت میکنند در رابطه با تصمیم آنان چه فکری میکنند. این مسئله در موکراسی بسیار مهم است.
مسائل را توضیح دهید، نصیحت نکنید!
یکی از وظایف اصلی شما به عنوان روزنامه نگار این است که رویدادها و مسائل را به گونه ای توضیح دهید که خوانندگان یا شنوندگان شما بتوانند موضوع را درک کنند. اگر فقط آن چیزی که اتفاق میافتد یا گفته میشود را گزارش کنید، تصویری تکه تکه از جهان به مخاطبان خود ارائه میدهید. آنها باید بدانند چرا و چگونه اتفاقی افتاده است.
لازم نیست توضیحات طولانی باشند؛ اغلب یک یا دو جمله برای آن کافیست.
تفاوت مهمی بین توضیح وقایع و توصیه کردن وجود دارد. توضیح به وضوح وظیفهی یک روزنامهنگار است اما مشاوره دادن به فعالین سیاسی را به کارشناس آن حوزه بسپارید. وظیفه شما به عنوان روزنامهنگار، گزارش دادن نظرات مختلف است نه قضاوت کردن آنها. منصف و بیطرف باشید.
برای مثال، شما گزارش میکنید که کشورتان یک معاهده تجاری و قرارداد جدید با کشور ژاپن امضا کردهاست و بعد توضیح میدهید که این معاهده چه معنایی برای صادرات، واردات، مشاغل، قیمتها و... دارد اما نباید نظر شخصیتان راجع به اینکه این قرارداد خوب است یا بد ارائه کنید.
شما باید تنها اخبار و نظرات کارشناسان را گزارش دهید و موضعگیری را به خود مخاطبان بسپارید.
مخاطب خود را بشناسید
مانند هر حوزه دیگری از اخبار، مهم است که خوانندگان یا شنوندگان خود را بشناسید. بعد میتوانید سبک روزنامهنگاری خودتان را با علاقه و درک مخاطبان تطبیق دهید. همیشه به یاد داشته باشید که هدفتان اطاع رسانی هم به افراد تحصیلکرده است و هم افراد کمسواد.
ذکر این نکته مهم است که برخی جوامع از برخی جوامع دیگر «سیاسی تر» هستند. اطلاع داشتن از سطح آگاهی سیاسی مردم به شما کمک میکند تا تعیین کنید چه موضوعاتی را باید پوشش بدهید.
سطح آگاهی سیاسی جامعه را با علاقه خودتان به مسائل سیاسی اشتباه نگیرید (علاقه شما به سیاست ممکن است به دلیل فعالیت در حوزه رسانه باشد) اگر خوانندگان و شنوندگان شما علاقه چندانی به سیاست ندارند نباید آنها را مجبور کنید.
با این وجود، حتی علاقه نداشتن آنان به سیاست نباید آنان را از دریافت اخبار سیاسی مهم که بر زندگی شان تاثیرگذار است محروم کند.
همیشه شکاک باشید
بدیهی است که نمیتوانید هرچیزی را که درباره سیاست به شما میگویند باور کنید. همیشه نسبت به مطالبی که به شما میگویند شکاک باشید. وقتی یک سیاستمدار یا فعال سیاسی برای اینکه خوب بنظر برسد (خصوصا نزدیک انتخابات و برای مورد توجه مردم قرار گرفتن) فقط از اتفاقات مثبت صحبت میکند، باید آن چیزی را که میگوید تبلیغات شخصی تلقی کنید.
هنگامی که آنها در رابطه با یک موضوع صحبت میکنند باید بپرسید که آیا صحبت آنها به درک مردم از موضوع کمک میکند یا نه. اگر اینگونه بود خبر است و اگر نبود صرفا تبلیغات شخصی است.
منابع و روابطتان را گسترش بدهید
حتی اگر به انگیزه ی سیاستمداران مشکوک هستید، باز هم سعی کنید ارتباطتان با آنها را گسترش بدهید. ممکن است لازم باشد تنفر شخصیتان از یک سیاستمدار را کنار بگذارید. شما باید با سیاستمدارانی که دوست ندارید همانگونه رفتار کنید که با دیگر سیاستمداران رفتار میکنید. هر زمان آنها در رابطه با موضوعی صحبت میکنند باید بپرسید:
- آیا آنها قدرت انجام کاری که میگویند دارند؟ آیا میتوانند حرف را به عمل تبدیل کنند؟
- آیا آنها در شکل دادن به عقاید دیگران تاثیرگذار هستند؟
- آیا اظهارنظر آنها درک مخاطب شما از موضوع را افزایش میدهد؟
اگر پاسخ هریک از سوالات بالا «بله» است، ممکن است ارزش گزارش دادن داشته باشد. در عمل، حتی اگر با سیاستمدارانی که از آنها خوشتان نمیآید منصفانه رفتار کنید، آنها هم مطالبی برای شما ارائه میدهند.
در اکثر کشورها انتقاد معمولا تا زمانی مجاز است که هدف آن اصلاح سیستم باشد، نه صرفا مخالفت ایدئولوژیک! مسئولین و مردم هم تلاش میکنند برای بهبود جامعه با یکدیگر همکاری کنند. سعی کنید بین گزارش دستاوردهای مسئولین و گزارش ناکارآمدیها سیستمها تعادل برقرار کنید.
از منابع محرمانه محافظت کنید
شما موظف هستید به محرمانه بودن منابع احترام بگذارید و باید به هر قولی که برای حفظ اطلاعات خاص میدهید عمل کنید. اگر مردم احساس کنند میتوانند به شما اعتماد کنند، اغلب مطالب زیادی به شما ارائه خواهند داد.
راجع به موضوعتان اطلاع جمع آوری کنید
دانستن دقیق موضوع برای روزنامهنگاری حیاتی است. قبل از انجام هر مصاحبهای، باید در رابطه با موضوع و تاریخچه و آخرین تحولات آن بدانید. مثلا پیشینه و سابقه کار مصاحبه شونده.
برخی گزارشها بسیار انتقادی هستند و برخی دیگر ممکن است فقط به توضیح برخی مسائل و سوالات بپردازد. شما باید همیشه یک سیر سوال را دنبال کنید تا زمانی که پاسخی به دست بیاورید که خوانندگان و شنوندگانتان را راضی کند. آنها اغلب نمیتوانند سوالاتشان را مستقیما از رهبر یک حزب یا رئیس یک انجمن بپرسند و برای این کار به شما تکیه میکنند.
ممکن است شما فکر کنید از قبل پاسخها را میدانید اما باید به پرسیدن سوالات ادامه دهید.
نظر شما