رعایت اصول اخلاق روزنامهنگاری همیشه یکی از دغدغههای اصلی در رسانههای با سابقه و در مطالعات خبری است. تصور کنید از میان دهها خبری که در روز به شما میرسد و با انها برخورد میکنید بیش از نیمی از آنها دروغ باشند یا با جانبداری افراطی و به نوعی لاپوشانی مسائل همراه باشد؛ در چنین فضایی آیا میتوانید به اخبار اعتماد کنید و یا زندگی خود را بر اساس دادههای آنها به درستی تنظیم کنید؟ اصول اخلاقی یا حرفهای روزنامهنگاری یا معادل لاتین آن Ethical Journalism اصطلاحی است که ما را از چنین جهانی دور میکند و موجب میشود بتوان به اخبار عتماد کرد.
بسیاری از مؤسسات خبری برای تعریف و حفظ این اصول کتابچههای راهنمایی را ارائه میکنند که به نوعی دستورالعمل خبرنگاران برای ارائهی اخبار صحیح و حرفه است. روزنامهی نیویورک تایمز، به عنوان یکی از روزنامهها و رسانههای اصلی و تأثیرگذار ایالات متحده کتابچهی راهنمایی را تحت عنوان «روزنامهنگاری اخلاقی» [i]منتشر کرده است. این کتابچهی تقریبا مفصل، به تعریف اصول حرفهای خبری و مشخص کردن قوانین که یک خبرنگار باید رعایت کند پرداخته است. بخشی از این راهنما به «حفاظت از بیطرفی (عدم جانبداری) نوشته» اختصاص دارد. این اصول نمونهی قابل توجهی است که بررسی آن میتواند بسیار مفید و آموزنده باشد. در ادامه به بررسی برخی از این اصول میپردازیم:
قوانین حفاظت از بیطرفی نوشتار نیویورک تایمز
دریافت هدایا، تخفیفات و سهمیههای شرکتی
اعضای کارکنان نمیتوانند هدایا، بلیطها، تخفیفها، بازپرداختها یا سایر مشوقها را از افراد یا سازمانهایی که تحت پوشش تایمز هستند یا احتمالاً تحت پوشش تایمز قرار میگیرند، بپذیرند. (ممکن است برای زیورآلات با ارزش اسمی، مثلاً ۲۵ دلار یا کمتر، مانند یک لیوان یا کلاه با آرم شرکت، استثنا قائل شوند.) هدایا باید با توضیح مودبانه برگردانده شوند.
کارمندان نمیتوانن به استخدام افراد یا شرکتهایی که خبر آنها را پوشش میدهند یا ممکن است تحت پوشش قرار دهند (به هر نحوی)، درآیند و یا مبلغی را از آنها بپذیرندکارکنان نباید چیزی را که می تواند به عنوان پرداختی برای پوشش مطلوب یا انگیزه ای برای تغییر یا چشم پوشی از پوشش نامطلوب تلقی شود، بپذیرند. آنها ممکن است در هزینه های چاپ مجددی که سایر رسانه های روزنامه نگاری به تایمز می پردازند، طبق شرایط قرارداد ما با انجمن روزنامه شریک شوند. آنها همچنین ممکن است در هزینه هایی که توسط احزاب غیر روزنامه نگاری برای مجوز چاپ مجدد مطالب Times در تبلیغات یا تبلیغات می پردازند سهیم باشند، اگرچه سهم آنها از این هزینه ها ممکن است از ۲۰۰ دلار در هر مقاله تجاوز نکند.
کارکنان ممکن است هر هدیه یا تخفیفی را که برای عموم مردم در دسترس است بپذیرند. آنها همچنین آزادند از تخفیفهای شرکتی متعارفی که شرکت تایمز برای به اشتراک گذاشتن با همه کارکنان (مثلاً نرخهای کرایه اتومبیل شرکتی) ارائه کرده است، استفاده کنند. بعلاوه اعضای کارکنان میتوانند پذیرش رایگان در موزهها یا سایر مزایایی را که به همه کارمندان تایمز تعلق میگیرد، به دلیل حمایت بنیاد شرکت تایمز از مؤسسات فرهنگی مختلف بپذیرند.
با این حال، کارکنان باید توجه داشته باشند که تخفیفهای بزرگ، حتی آنهایی که توسط شرکت تایمز ارائه میشود، ممکن است جانبداری ایجاد کند؛ بهویژه توسط کسانی که دستی در پوشش شرکت یا صنعت ارائهدهنده تخفیف دارند. به عنوان مثال، اگر جنرال موتورز تخفیف های تجاری قابل توجهی را به همه کارمندان شرکت تایمز ارائه دهد، خبرنگار نباید بدون بحث در مورد ظاهر احتمالی طرفداری با سردبیر مسئول قبول کند. اگر چنین تخفیفهایی شک و شبهه ایجاد کند، کارکنان باید قبل از پذیرش آن را به اطلاع روسای بخشها و سردبیر استانداردها یا سردبیر نظر یا مدیر مسئول برسانند.
به طور خلاصه از نظر تایمز دریافت هرگونه هدیهی بیش از ۲۵ دلار و یا دریافت هرگونه پول، تخفیف و یا سهمیهی خاص میتواند در بی طرف و منصف بودن خبرنگار خلل ایجاد کند لذا نباید پذیرفته شود مگر در موارد خاصی که برای همهی مردم ارائه شده است و یا شرکت در شرایط خاص مهیا کرده است (شرایط خاص یعنی چیزی در حد دریافت تخفیف کرایه تاکسی!).
ارائهی مشاوره در امور مالی یا سایر امور
فعالیت روابطعمومی برای خبرنگار نیویورک تایمز یک تعارض ذاتی است. کارکنان روزنامه نباید به افراد یا سازمانها توضیح دهند یا توضیه کنند که چگونه با رسانههای خبری با موفقیت برخورد و تعامل کنند (البته ممکن است عملکرد عادی روزنامه را توضیح دهند و افراد خارجی را به شخص مناسب تایمز هدایت کنند). به عنوان مثال، آنها نمیتوانند به نامزدهای یک پست دولتی مشاوره دهند، گزارشهای سالانه بنویسند یا آنها راویرایش کنند یا حتی در تنظیم برنامههای تیمهای ورزشی مشارکت کنند. آنها نباید در کارگاههای روابط عمومی که هزینه پذیرش یا دسترسی ممتاز به افراد تایمز ارائه میکنند، یا در نظرسنجیهایی که نظر آنها را درباره روابط مطبوعاتی یا تصویر عمومی سازمان میپرسند، شرکت کنند. با این حال، آنها آزادند که به مؤسساتی مانند مدرسه فرزندشان، یک موزه کوچک، یک مؤسسه خیریهی اجتماعی یا مرکزی مذهبی کمک منطقی ارائه دهند.
کارکنان نباید عنوان نویسندگان ناشناس یا نویسندهی همکار (نوشتن مقالهی مشترک با فرد دیگر) برای افرادی که اخبارشان تحت پوشش قرار میگیردیا ممکن است حت پوشش قرارگیرد و احتمالاً مطالب آنها توسط خبرنگار ویرایش، ارائه و یا بستهبندی مطبوعاتی میشود همکاری یا نقش داشته باشند.
کارکنان نباید در ارائهی مشاوره مالی شرکت کنند (به جز در مقالاتی که می نویسند). آنها نباید برای دیگران کار مدیریت نقدینگی یا مدیریت مالی انجام دهند، مشاوره سرمایه گذاری ارائه دهند یا در اداره هر نوع شرکت سرمایه گذاری با یا بدون دستمزد فعالیت مستقیم داشته باشند یا کمک کنند. آنها نباید کاری انجام دهند که نیاز به ثبتنام به عنوان مشاور سرمایهگذاری داشته باشد. با این حال، آنها ممکن است در برنامهریزی مالی عادی به اعضای خانواده کمک کنند و به عنوان مجری یا مدیر املاک اقوام و دوستان و به عنوان محافظان یا سرپرستان منصوب از سوی دادگاه خدمت کنند.
خبرنگاران نیویورک تایمز به واسطهی فعالیشتان به منابع مختلفی دسترسی دارند. نیویرک تایمز شرکت در فعالیتهای مالی دیگران را نوعی از سوء استفاده از موقعیت در نظر میگیرد و این کار را بر خلاف اصول خبرنگاری میدانند. در یک کلام، اگر قصد دارید وارد کار خبری شوید باید قید هرگونه فعالیت مال خصوصی یا دولتی برای اشخاصی غیر از خود و خانوادهتان (ان هم در حد معقول و مشروع) را بزنید. به زبان دیگر خبرنگار نباید آلودهی بازیهای مالی افراد باشد.
در مقالات بعدی بیشتر در مورد اصول اخلاقی حرفهی خبرنگاری صحبت خواهیم کرد.
[i] Ethical Journalism A Handbook of Values and Practices for the News and Opinion Departments
نظر شما